Notarikon

Notarikon ( Hebr. נוטריקון Noṭriqōn, gr., abrewiacja ) - w języku hebrajskim oznacza „skrócenie”. Jest to jedna z podstawowych, obok gematrii i temury, kabalistycznych metod pracy z tekstem, literaturą rabiniczną, traktująca wyrazy jako akrostychy. Polega na interpretacji poszczególnych liter i rozwijaniu ich w pełne zdania. Często bierze się pod uwagę tylko kilka liter lub litery końcowe danego wyrazu (powstaje niejako przeciwieństwo akronimu).

Jest metodą wyprowadzania słowa, używając każdej z jego początkowych (hebrajskich: ראשי תיבות) lub końcowych liter (סופי תיבות), aby zastąpić inną, uformować zdanie lub pomysł ze słów. Inna odmiana wykorzystuje pierwszą i ostatnią literę lub dwie środkowe litery słowa, aby utworzyć inne słowo. Słowo „notarikon” zostało zapożyczone z języka greckiego (νοταρικόν) i pochodzi od łacińskiego słowa „notarius”, co oznacza „stenograficzny pisarz”.

Metoda notarikon związana jest z analizą alfabetyczną wyrazów, w przeciwieństwie do gematrii, która wykorzystuje wartość liczbową wchodzących w skład wyrazów liter. Jako termin, notarikon pojawia się tylko raz w TJ i to w powiązaniu ze wspomnianą gematrią. Metoda ta oparta jest na założeniu, wynikającym z fundamentalnego przeświadczenia, że w Torze i BH nie ma słów ani znaków, które nie posiadałyby głębszego sensu, co miedzy innymi sprawiło, że pojedynczym literom nadawano znaczenie całych słów. Najczęściej dedukowany w ten sposób skrót (akr.) odnosił się do inicjału danego wyrazu (por. abrewiacje i akronimy). W ten sposób pojedyncze słowo ukrywało w sobie całe zdanie lub zdania, które mogły podlegać dalszej interpretacji. Było to użyteczne, zwłaszcza do rozwijania wątków homiletycznych, lecz czasem rozważania, oparte na notarikon, były także stosowane w studiach halachicznych. Pierwsze słowo Tory – Be-reszit (hebr., Na początku), przy użyciu notarikon. zostało rozwinięte miedzy innymi w stwierdzenia: „na początku Bóg zobaczył, że Izrael przyjmie Torę”; „On stworzył niebo, ziemię, niebiosa, morze i otchłanie”.

Przykład:

Notarikon to słowo, które samo w sobie ma znaczenie i którego wszystkie litery są pierwszymi literami innych słów, np.:

1. Pardes (פרדס)- oznacza sad, ogród, ale składa się z pierwszych liter słów, które oznaczają cztery poziomy objaśniania Tory:

פ-pszat - zwykłe, podstawowe znaczenie tekstu

(nie mylić z dosłownym np. werset z Szemot 23:19 לא תבשל גדי בחלב אמו-lo tewaszel gdi bachalew imo- dosłownie znaczy "Nie będziesz gotował koźlęcia w mleku jego matki.", ale PSZAT tego wersetu jest "Nie jedz mięsa z mlekiem.")

ר-remez - przez aluzję,

ד-drasz - przez midrasz.

ס-sod - objaśnianie tajemnic Tory.

2. Szadaj (שדי)- dosłownie wystarczający, jest to jedno z Imion Boga

ש-szomer - stróż,

ד-delatot - drzwi,

י-Jisrael - Jisraela.

3. Nazwa pierwszej litera alfabetu hebrajskiego alef (א-אלפ(ף

א-emet-אמת-prawda,

ל-lamed-למד-uczy,

פ-picha-פיך-twoje usta.

Prawda uczy twoje usta. אמת-Prawda jest również Imieniem Boga, a więc Bóg uczy twoje usta.

--Mosze 08:06, 17 kwi 2012 (BST)

Zobacz Kabała

Linki zewnętrzne

Portal nauk duchowych i społecznych tradycyjnych szkół i zakonów sufickich w Polsce

Portal z naukami duchowymi najstarszej indyjsko-perskiej szkoły sufickiej czisztijja z Ajmer w Polsce