Khajuraho

Khajuraho, Khadźuraho w dewanagari खजुराहो, transkrypcja Khadźurāho, dawn. Khadźurapuram - Miasto palm daktylowych, język bengalski খাজুরাহ) - miejscowość w Indiach w stanie Madhya Pradesh, słynąca z zespołu hinduistycznych świątyń wzniesionych między IX a XII wiekiem e.ch. przez władców z dynastii Ćandelów. Według legendy pierwotnie w skład zespołu wchodziło osiemdziesiąt pięć świątyń, do dziś zachowało się mniej niż dwadzieścia. Zespół świątynny został wpisany w roku 1986 na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Najbardziej znane świątynie w Khadźuraho to: Kandarija, Dewi Dźagadamba, Wiśwanatha, Lakśmana.

Wszystkie świątynie ułożone były zgodnie z wedyjską sztuką wastu na osi wschód-zachód. Charakteryzują się dodatkowo portykiem od strony zachodniej do którego prowadzą długie schody. Do portyku przylega sala dla zgromadzenia wiernych i sanktuarium. Architektura świątyń symbolizuje świętą górę Meru. Przedmiot kultu w świątyni zwrócony jest zawsze ku wschodowi.

Swoją wielką sławę zespół świątynny zawdzięcza szczególnie bardzo bogatej dekoracji rzeźbiarskiej zewnętrznych ścian świątyń. Tworzą ją rytmiczne układy splątanych ze sobą postaci. Wiele z nich ma charakter erotyczny, nieraz bardzo śmiały. Wiąże się to ze specyfiką lokalnego hinduizmu. Ćandelowie bowiem popierali bardzo ezoteryczne, wewnętrzne ruchy tantryczne, jak kapalikowie, kaulowie, kalamukhowie, czy zwolennicy kultu Sześćdziesięciu Czterech Jogiń. W skład ich pobożności wchodziły rzekomo, zdaniem niektórych "badaczy" z Zachodu, również rytuały o charakterze erotycznym mającym znaczenie inicjalne, wiążące się z zawieszeniem uznawanych norm moralnych na czas inicjacji.

W rzeczywistości, sceny erotyczne miały wymiar publicznej edukacji seksualnej i należytego przygotowaniu do życia w rodzinie, a rzekome orgiastyczne ceremonie seksualne były inicjalnym współżyciem seksualnym odbywającym się w uroczej atmosferze pomieszczeń świątyni i były dostępne dla świeżo zaślubionych małżonków. Miały za zadanie sakralizować seks w małżeństwie, czego chrześcijańskiej kulturze Zachodu brakuje i dlatego nie może zrozumieć ona prostego faktu odbywania się inicjacji seksualnej małżeństw w świątyni, jako części trwających zresztą siedem dni uroczystości zawarcia związku małżeńskiego.