Pitryloka
Pitryloka (Sanskryt: पितृलोक, trl. pitṛloka) – subtelny wymiar egzystencji po śmierci lub sfera w zaświatach w hinduizmie, siódma z kolei (poniżej brahmaloki) według filozofii sankhji i wedanty[1]. Już w Wedach tak określa się miejsce bytowania zmarłych[2].
Atharwaweda utożsamia tę lokę ze swargaloką[3]. Tam po śmierci ciała fizycznego zmarły spotykał się ze swoimi przodkami[4].
Los duszy po śmierci ciała
Brama do świata bogów (dewaloka) znajdować się miała na północy, natomiast brama pitryloki na południu[5]. Według Śatapathabrahamany (6.6.2,4) wejście do dewaloki umiejscowione jest na północnym wschodzie, natomiast wejście do pitryloki na południowym wschodzie (13.8.1,5)[6].
W eschatologii wedyjskiej większość dusz zmarłych ludzi udawała do pitryloki (świata ojców). Tam żyli dalej, ale tylko tak długo, dopóki ich męscy potomkowie składali w ofierze potrzebne im w zaświatach pożywienie, podczas comiesięcznej ceremonii śraddhy. Obiaty te mogli składać tylko męscy potomkowie z trzech ostatnich pokoleń zwani sapinda[7]. Jednak przez pierwszy rok po śmierci ofiarę składano oddzielnie. Dopiero po odprawieniu specjalnego rytuału po około roku, błąkający się duch o cechach upiora (preta) doznawał oficjalnej zmiany statusu na przodka i zyskiwał prawo do kultu właściwego przodkom z pitryloki[8].
Mieszkańcy pitryloki
Władcą pitryloki jest Jama, tytułowany stąd pitrypati (Pan Przodków)[9]. Pitrylokę zamieszkują trzy klasy istot:
- pitry – przodkowie
- ryszi – wieszczowie
- pradźapati – synowie Brahmana pochodzący z jego umysłu (manasaputra)[10] .
