Tekst źródłowy strony Wisznuizm

'''Wisznuizm''' - największy nurt istniejący w obrębie hinduizmu obok dwóch innych dużych nurtów: [[śiwaizm]]u i [[śaktyzm]]u i kilku mniejszych. Wisznuici czczą Boga Wisznu jako Boga jedynego, a zwłaszcza oddają cześć Jego inkarnacją; najsilniej czczeni są odpowiednio: [[Kryszna]], [[Rama]] i [[Narasinha]]. Głównymi pismami, na których opiera się wisznuizm są dwa [[Itihasy]]: [[Ramajana]] (opisująca dzieje Ramy i [[Mahabharata]] (opisująca dzieje Kryszny; szczególną rolę odgrywa jedna z jej części - [[Bhagawad Gita]]), wisznuickie Purany i Upaniszady. Charakterystyczne dla wisznuizmu jest [[bhakti]] czyli głęboko emocjonalne, pełne miłości, oddanie Wisznu (lub jednej z Jego inkarnacji), pobożność.

Kult Wisznu istnieje od niepamiętnych czasów, źródłem historycznym świadczącym o jego istnieniu jest Ramajana, której akcja odbywa się ok. 7000 lat temu. Formę zorganizowanego ruchu religijnego wisznuizm zaczął przybierać ok. II stulecia p.e.ch. (przed erą chrześcijańską). Rozwój wisznuizmu, a zwłaszcza jego dewocyjnego aspektu nastąpił w VII-X wieku e.ch., w Indiach Południowych, konkretnie na terenach tamilskich. Powstawała wówczas poezja dewocyjna ku czci Wisznu, pisana w jęcykach lokalnych, tworzona przez dwunastu świętych-poetów zwanych alwarami. W pierwszej połowie drugiego millenium e.ch. (także w szesnastym wieku) fala pobożności wisznuickiej zaczęła się przelewać przez całe Indie - od południowej części aż po Radźastan i Gudżarat. W tym samym czasie wisznuizm otrzymał podbudowę filozoficzną od wybitnych myślicieli indyjskich. Rozkwit wisznuizmu, konkretniej jego szczególnej formy jaką jest [[gaudija wisznuizm]], nastąpił we wczesnym okresie nowożytnym w Bengalu.

==Szkoły, odłamy i nurty wisznuizmu==
*Śri sampradaja - założona przez Ramanudźę w Indiach południowych
**Wenkatalajowie
**Tenkalajowie
**Ramanandowie
***Kabir panthowie
****Dadu panthowie
*Tattwawada sampradaja - założona w XIII w. przez Madhwę w Indiach południowych
**Haridasowie
**Gaudija wisznuizm
*Nimbarka sampradaja - założona przez Nimbarkę
*Radhawallabha sampradaja - założona przez Wallabhę w XVI w, w Gudźaracie
*Waikhanasowie
*Witthalowie
*Baulowie i sahadźijowie - tantra wisznuicka


[[Category:Hasło]]