Lalita
Lalita (Lalitā) - anielska bogini piękna, najwyższa forma małżonki Boga Śiwa czczona w południowej szkole indyjskiego śiwaizmu. Bogini ezoterycznej, tajemnej wiedzy oraz inicjacyjnego rytuału. Pełne imię to Lalita Tripura-Sundari, symbol to Śrićakra (Śrijantra), a manifestowane aspekty to Durga oraz Kali.
Lalita Dewi znana jest jako pogromczyni demona Bhanda-Asura. Zamieszkuje niebiański region Śripura zbudowany przez anielskiego architekta i inżyniera Wiśwakarmana jako najwyższa siedziba Boga - Śiwa Kameśwara. Kolorystyka ikonograficzna tej bogini preferuje delikatną, piękną czerwień oraz róż. Jako atrybuty trzyma łuk trzcinowy i pięć strzał oraz pętlę i kuidło (małą spicę). Bogini siedzi na diamentowym tronie, a jej znak w postaci Śrićakry odnosi się do lotosu korony ponad głową i tam jest wizualizowany w kontemplacjach joginów.
Ezoteryczna tradycja bogini Lalita zwana jest Śriwidja i opiera się na wtajemniczeniu w Pańćadaśakśari - piętnastosylabową mantrę oraz kultywowaniu wielbienia bogini z użyciem jej tysiąca imion, których zbiór to Lalitasahasranama. Skrócony zbiór imion chwały bogini zawiera trzysta imion i zwany jest Triśati.
Lalitopakhyana w świętych pismach Brahmanda-Purana dokładnie opisuje sposoby praktyki i idealizacji bogini oraz rozwija aspekty doktrynalne tradycji Śri Lalita Dewi. Praktyki z Lalita Dewi używane są w tantrycznych kultach ezoterycznych śaktyzmu, a także w głębokich rdzennych formach jogi jak Laja Joga.
W śiwaizmie północnoindyjskim postać Lalita Dewi identyfikuje się z boginią Meną, Menaką, która jest matką dwóch córek: Parwati i Gangi. Mena uznawana jest za ideał kobiety i wzór matki, także za łono z którego wyszły wszystkie żyjące stworzenia. W terminach technicznych śiwaickiej jogi Mena znana jest jako Bogini Layadevi - anielica gór himalajów, tożsama z Kundalini.
Modlitwa - mantra wielbiąca bogini Lalita to:
- Om Śrī Lalityai Namah! - Boskiej Piękności Chwała/pokłon!