Dhanvantari
Dhanvantari, Dhanwantari - (Sanskryckie: धन्वंतरी; także Dhanvanthari, dosł. "poruszający się po łuku"), częściowa awatara Wisznu, Boga Zbawiciela w postaci niebiańskiego lekarza, uzdrowiciela, medyka. Dawny król Kaśi (Varanaśi), założyciel szkoły naukowej medycyny indyjskiej. Twórca pierwszej znanej i najsławniejszej zarazem szkoły chirurgii w starożytnych Indiach, chirurgii, która skutecznie ratuje życie aż po współczesne czasy.
Dhanvantari czczony jest głównie w południowej Indii, w stanach Kerala i Tamil Nadu. Urodziny obchodzone są jesienią w czasie Dhan Teras czyli dwa dni przed głównym świętem świateł, Deepavali. Obiaty dla bóstwa Dhanvantari składa się w stronę północno wschodnią. Mityczny autor traktatów o ajurwedzie oraz słownika medycyny.
Dhanvantari wykonywał także skuteczne zabiegi chirurgii plastycznej. Udoskonalił tysiące receptur ziołowych i mineralnych badając ich skuteczność w przypadku leczenia z różnych chorób. Uważany za osobę należącą do kręgu Nava-Ratna, 9-ciu Klejnotów czy Skarbów Indii czyli jednej z najbardziej zasłużonych postaci.
Najbardziej znanym uczniem Dhanvantari jest Ryszi Suśruta zwany ojcem chirurgii indyjskiej, gdyż chirurgię rozpowszechnił i założył wiele ośrodków naukowych wykonujących zaawansowane jak na dawne czasy zabiegi operacyjne.
Dhanvantari jako Awatara inkarnował w 7 w p.n.e. jako król Kashi (obecne Varanasi) i zwał się Kashinares Divodasa. Nie był to jednak człowiek w naszym pojmowaniu, gdyż i on narodził się z umysłu samego Brahma Boga i uznany był jako Riszi.
Wisznuici uważają Dhanvantari za częściową inkarnację, awatarę Wisznu. Dhanvantari był niezwykle piękny i niósł w jednej z dłoni dzban z nektarem nieśmiertelności. Demony (asury) natychmiast wyrwały ten dzban z rąk Dhanvantari Deva i rzuciły się do ucieczki, zaś bardzo zasmuceni półbogowie (Upadeva) przyjęli schronienie Wisznu. Gdy demony zabrały Dhanvantariemu ten dzban, zaczęły walczyć między sobą. Półbogowie zaś, pocieszeni przez Pana Visnu, nie podjęli walki, lecz zachowali milczenie. A gdy demony toczyły między sobą walkę, pojawił się Sam Wisznu Pan, jako inkarnacja Mohini, najpiękniejsza kobieta wszechświata. Wisznu jako Mohini po prostu oczarował demony i zachował nektar dla półbogów.
Dhanvantari Trayodaśi - Pierwszy dzień święta Dipawali
Diwali (Dipavali, Deevali lub Deepawali) - tłumaczone na język polski jako "festiwal świateł/światła" - to indyjskie święto, trwające kilka dni, a właściwie składające się z szeregu kolejnych świąt. Diwali, które jest najszerzej obchodzone (można je nazwać "Diwali właściwe") to tak naprawdę trzeci dzień pięciodnowego festiwalu. Diwali, w odróżnieniu od innych świąt, jest obchodzone przez ludzi wszystkich klas i jest to chyba jedno z ulubionych świąt hinduistycznych.
Festiwal Diwali rozpoczyna się od Dhanteras zwane też Dhantrayodashi lub Dhanvantari Trayodashi (Trayodaśi). Dhanteras, a wzwiązku z tym pozostałe cztery dni, to świeta ruchome i przypadają zazwyczaj na październik lub listopad, w zalezności od tego, kiedy wypadnie Amavasyaa, czyli faza nowiu księżyca. W Dhanteras ludzie wyznający kult bogini Lakszmi, dokonują zakupu przyborów wykonanych ze srebra. Istnieje kilka legend wyjaśniających genezę tego święta. Jedną z bardziej znanych znanych jest historia o Dhanvantari i jego służbie ludziom.
W dniu Dhanteras Dhanvantari Deva, lekarz bogów, a przy okazji jedno z wcieleń Wisznu, wyszedł ze spienionego przez bogów i demony oceanu i przekazał ludziom wiedzę na temat ajurwedyjskiej medycyny. Od tej pory w Dhanteras jest obchodzone na jego cześć.
Inną historia opowiada o synu króla Hima, któremu przepowiedziano, że umrze w czwartym dniu swojego małżeństwa na skutek ukąszenia węża. Kiedy jego żona dowiedziała się o przepowiedni, postanowiła nie dopuścić do jego śmierci, gdyż i dla niej nie byłoby to najszczęśliwsze, bo wdowy nie są zbyt poważane w Indiach i w cztery dni po ślubie zebrała do kupy całą biżuterię i bogactwa, w tym srebra i złożyła przy wejściu do sypialni męża, dodatkowo rozstawiając do okoła mnóstwo lampek, a sama śpiewała i opowiadała mężowi historie (przez całą noc), aby nie zasnął i nie wystawił się na kły węża. W połowie nocy Bóg Jama, bóg śmierci przybył w przebraniu węża, aby zebrać swoje żniwo. Jasne światła lampek oślepiły go, w związku z czym nie trafił do sypialni swojej ofiary, ale przycupnął sobie na stercie biżuterii, miejscu najgodniejszym boga, tam sobie czekając, na okazję, kiedy to będzie mógł ukąsić swoją ofiarę. Tymczasem żona niezmordowanie opowiadała i śpiewała (całą noc) więc okazja się nie nadarzyła, a Yama rano cichaczem sobie poszedł. Tak więc żona wyrwała swojego męża z okrutnych szponów śmierci. Od tego dnia Dhanteras jest również znany jako dzień "Yamadeepdaan" i powstała tradycja zapalania lampek divya i śpiewania przez całą noc w ramach adoracji bóstwa Jama, boga śmierci.
Dhanvantari Mantra - Modlitwa o zdrowie lub uzdrowienie
- Om Namo Bhagavate Maha Sudharśana Vasudevaya Dhanvantaraye;
- Amritha Kalasa Hasthaaya; Sarva Bhaya Vinasaya; Sarva Roka Nivaranaya;
- Thri Lokya Pathaye; Thri Lokya Nithaye;
- Śrī Maha Vishnu Swarupa; Śrī Dhanvantari Swarupa;
- Śrī Śrī Śrī
- Aoushata Ćakra Narayana Swāhā!
W przekładzie na język polski mamy:
- "Bądź pozdrowiony Boże znany jako Sudharśana Vasudevaya Dhanvantari;
- Który trzymasz naczynie nektaru zwane Kalaśa; Który usuwasz wszelkie lęki; Który usuwasz wszelkie choroby;
- Pełny dobrych życzeń nasz obrońco pośród Trzech Światów;
- Ucieleśnienie Wielkiego Wisznu; Ucieleśnienie uzdrawiania;
- Święty, święty, święty;
- Dzierżący Ćakram Narayana!"