Tekst źródłowy strony Helena Pietrowna Bławatska

'''Helena Pietrowna Bławatska''', ros. Елена Петровна Блаватская - ur. 12 sierpnia 1831, zm. 8 maja 1891 – rosyjska pisarka, ezoteryczka i współzałożycielka Towarzystwa Teozoficznego, rozprzestrzeniła podstawy teozofii wywodzące się z indyjskiej jogi królewskiej, radża jogi. Towarzystwo Teozoficzne to organizacja powstała na bazie radża jogi w roku 1875 w Nowym Jorku z inicjatywy Heleny P. Bławatskiej i pułkownika H.S. Ollcota wyznająca światopogląd teozoficzny, spirytualistyczny. Dewizą towarzystwa jest „Nie ma Religii wyższej nad prawdą". 

''' Główne cele Towarzystwa'''

* Utworzyć jądro Uniwersalnego Braterstwa Ludzkości bez podziału na rasy, wyznania, płeć, kasty czy kolor skóry; 
* Popierać studia w zakresie Porównawczej Religii, Filozofii i Nauki;
* Badać niewyjaśnione prawa przyrody i drzemiące w człowieku moce.


'''Biografia Heleny Bławatskiej'''

Helena Pietrowna Bławacka urodziła się w domu swoich dziadków w Jekatierinosławiu (dziś Dniepropietrowsk) na Ukrainie. Jej rodzicami byli Płk Peter von Hahn, niemiecki oficer w armii rosyjskiej i Helena Andriejewna Fadiejewa, rosyjska szlachcianka. Matka Heleny umarła, gdy dziewczynka miała 11 lat. Po śmierci żony Peter wysłał córkę do dziadków, by nie narażać jej na trudy życia w bazie wojskowej. Dziadkowie należeli do rodziny szlacheckiej i mieli co najmniej 50 służących. Helena Bławatska wyszła za mąż przed siedemnastymi urodzinami, w dniu 7 lipca 1848, za czterdziestoletniego Nikifora Wasiliewicza Bławatskiego, wicegubernatora Erywaniu. Małżeństwo nie zostało skonsumowane. Helena Bławatska twierdziła że pozostała dziewicą do śmierci. Po trzech nieszczęśliwych miesiącach, Helena ukradła konia i pojechała na nim do Tbilisi, gdzie wsiadła na statek i chciała popłynąć do ojca do Petersburga, jednak pomyliła statek i zamiast tego trafiła do Stambułu. 

W latach 1848-1858 Bławatska podróżowała po świecie. Odwiedziła Egipt, Francję, Quebec, Anglię, Amerykę Południową, Niemcy, Meksyk, Indie, Grecję, jak również Tybet, gdzie przez dwa lata zgłębiała wiedzę tajemną. W 1858 wróciła do Rosji. Mniej więcej w tym czasie spotkała się i odjechała z włoskim śpiewakiem operowym Agardi Metrovitchem. Niektóre źródła podają, że miała kilka związków pozamałżeńskich, zaszła w ciążę i urodziła zdeformowane dziecko o imieniu Yuri, które bardzo kochała. Sama Bławatska zawsze mówiła, że Yuri to dziecko jej przyjaciół Metrovitchów. Jednak jej kuzyn Siergiej Witte pisał w swoich wspomnieniach, że jej ojciec czytał kiedyś na głos list, w którym Metrovitch podpisywał się jako "twój kochający wnuk". Byłby to dowód, że Agardi Metrovitch uważał się za męża Heleny Bławatskiej. Yuri zmarł w wieku 5 lat i to wtedy Bławatska przestała wierzyć w chrześcijańskiego Boga. Razem z Metrovitchem Bławatska wyjechała do Egiptu, gdzie Agardi zmarł. W Kairze założyła Societe Spirite (Towarzystwo Duchowe) dla zgłębiania wiedzy okultystycznej razem z Emmą Cutting.

W roku 1873 Helana Bławatska przeniosła się do Nowego Jorku, gdzie występowała jako duchowe medium. Demonstrowała także zdolności parapsychiczne takie jak lewitacja, materializacja przedmiotów, jasnowidzenie, jasnosłyszenie i telepatia. Mimo że była dość zdolna w wywoływaniu tych fenomenów, o wiele bardziej interesowało ją ich wyjaśnienie niż popisywanie się nimi przed ludźmi. W 1874 Helena spotkała Henry'ego Steela Olcota, prawnika, eksperta od rolnictwa i dziennikarza zainteresowanego spirytualizmem, czyli dochowością, rozwojem duchowym. Razem stworzyli dzieło pod tytułem "Odsłonięta Izyda". 
Dnia 3 kwietnia 1875 Helena wzięła w Nowym Jorku ślub z Michaelem C. Betanellym. Również to małżeństwo nie zostało skonsumowane. Po kilku miesiącach rozstali się, a 25 maja 1878 formalnie rozwiedli. W dniu 8 lipca 1878, Helenie Bławatskiej przyznano obywatelstwo USA. 

We wrześniu 1875 razem z H.S. Olcottem, W.Q. Judgem'm Bławatska założyła istniejące do dziś Towarzystwo Teozoficzne. Podstawową doktryną towarzystwa jest poszukiwanie wewnętrznej prawdy we wszystkich religiach i jednoczesne odrzucenie ich egzoterycznych form i rytuałów. Towarzystwo głosi też, że zdolności parapsychiczne człowieka mogą zostać wyjaśnione naukowo i opanowane.

Helena Bławatska przeprowadziła się do Indii, lądując w Bombaju 16 lutego 1879 roku, gdzie po raz pierwszy zaznajomiła się z A.P. Sinnettem. W jego książce Occult World opisuje on jak zostawała w jego domu w Allahabadzie przez sześć tygodni tamtego roku i znowu następnego roku. Uważa się, że około grudnia 1880, podczas podwieczorku z grupą znajomych (m.in. A.O. Hume i jego żoną), zmaterializowała zgubioną broszkę pani Hume. Około 1882 Towarzystwo Teozoficzne rozwinęło się w międzynarodową organizację, i wówczas przeniosła się do jej siedziby w Adyarze koło Madrasu. Po jakimś czasie pojechała do Niemiec, a potem do Anglii, gdzie w domu sprzedanym jej przez ucznia mieszkała do końca swych dni.

W sierpniu 1890 Bławatska stworzyła wewnętrzny krąg 12 uczniów duchowych. W jego skład wchodzili: Constance Wachtmeister, Isabel Cooper-Oakley, Emily Kislingbury, Laura Cooper, Annie Besant, Alice Cleather, Archibald Keightley, Herbert Coryn, Claude Wright, G.R.S. Mead, E.T. Sturdy i Walter Old". Helena Pietrowna Bławatska zmarła w przekazanym jej domu w St Johns Wood w Anglii 8 maja 1891. Przed śmiercią cierpiała na chorobę serca, powikłania grypy i reumatyzm. Na stanowisku prezesa TT zastąpiła ją Annie Besant. Jej ostatnimi słowami były: "Utrzymajcie ciągłość linii! Nie pozwólcie, by moje ostatnie wcielenie okazało się klęską." Jej ciało skremowano, a prochy podzielono na trzy części. Jedna część pozostała w Europie, drugą wysłano do Ameryki, a trzecią do Indii. Rocznica śmierci Bławatskiej jest obchodzona przez teozofów jako Dzień Białego Lotosu.

'''Dzieła Heleny'''

* Izis odsłonięta (1877)
* Nauka tajemna (1888)
* Głos milczenia (1889)
* Klucz do teozofii (1889)


[[Category:Nazwiska]]