Tekst źródłowy strony O zjawiskach Świadomościowych i ich uspokojeniu

(Hridaya nr 5)
[[Image:Stones on the water.jpg|thumb|]]
'''JogaSutra I.5-11'''

Powędrujemy teraz dalej w naukę pierwszej '''ANGI''' – czyli klasy w studiowaniu [[joga|jogi]]. Będzie to część obejmująca wersety czy aforyzmy od piątego do jedenastego włącznie. Wsłuchamy się w podstawowe pojęcia literatury jogicznej i spróbujemy je zgłębić, doświadczając jaką niosą ze sobą treść...

'''WRYTTI''' to zjawiska, działania lub tworzywa przynależące do naszej świadomości, czyli do szeroko rozumianego umysłu czy raczej psychiki. W istocie bogactwo tego co zwiemy psychiką, charakterem, osobowością - to są właśnie tworzywa czy zjawiska zwane WRYTTI – falami osobowości.

Zjawiska czy tworzywa przynależące do świadomości są pięciorakie. Tych pięć rodzajów zjawisk może występować w postaci uciążliwej  ('''KLISZTA''') lub nieuciążliwej ('''AKLISZTA'''). Uciążliwe zjawiska są źródłem bólu, cierpienia, tego co nieprzyjemne, antypatii, nieszczęścia, niezadowolenia czy awersji. Zjawiska nieuciążliwe są źródłem przyjemności, zadowolenia, szczęścia, sympatii, rozkoszy, wspaniałości etc.

Świadomość ('''ĆITTAM''') rejestrując różnorakie doznania, postrzegając i doświadczając, kategoryzuje wszystko dwojako. Wprowadza to w świat dualizmów. Funkcja ta, w tym względnie przemiennym świecie, zapewne znana jest Tobie z autopsji jako doświadczanie zimna i gorąca, dobra i zła oraz wszelkiej innej dwoistości, ambiwalencji myśli, uczuć i postaw. [[Joga]] dzieli zjawiska świadomościowe na pięć typów czy kategorii, każda zaś z tych pięciu kategorii może być źródłem stanu uciążliwego bądź stanu nieuciążliwego.

[[Sanskryt]] wskazuje czasem pewne trudno zauważalne niuanse, które mogą z mistycznego i psychologicznego punktu widzenia bardzo wiele wyjaśnić. Te dwa stany zjawisk czy tworzyw świadomości, czyli ''kliszta'' i ''akliszta'', sugerują, iż tworzywa ('''WRYTTI''') bliższe są wytwarzaniu uciążliwości. Słowo ''kliszta'' jest pierwotne, zaś słowo ''akliszta'' jest jego pochodną. Wydoskonalenie i zaprzeczenie uciążliwości jest nieuciążliwością. Pokazuje to całą ludzką drogę od cierpienia do szczęścia, od zła do dobra. Jest to zwyczajna, a zarazem głęboka życiowa mądrość wypracowania w tyglu przemienności.

==Oto nasza lista PAŃĆAWRYTTA, czyli pięciu rodzajów zjawisk (tworzyw, działań) świadomości:==

#'''[[Pramana|PRAMANA]]''' - poznanie prawdziwe, miara poznawcza, środek zyskania prawdziwej wiedzy, a także Odwieczna Mądrość i prawdziwa wiedza.
#'''[[Wiparjaja|WIPARJAJA]]''' - błąd poznawczy, wypaczenie, niewłaściwa wiedza, fałszywy sposób myślenia.
#'''[[Wikalpa|WIKALPA]]''' - fantazjowanie, utopijne myślenie, fałszywe obrazy.
#'''[[Nidra|NIDRA]]''' - sen głęboki, bez marzeń sennych, marzenia senne bez związku z rzeczywistością.
#'''[[Smryti|SMRYTI]]''' - przypomnienia, pamięć, przeszłe doświadczenia, wspomnienia i wzorce z przeszłości.


Przytoczmy sobie piąty i szósty werset z "Jogasutr" w oryginale, aby mieć jasny i całościowy obraz tego, o czym była dotychczas mowa. Tekst w transliteracji:


''WRYTTAYAH PANĆATAJJAH KLISZTAKLISZTAH |''

''PRAMANA WIPARJAJA WIKALPA NIDRA SMRYTAYAH ||''


Głęboka analiza tych wersetów wskazuje, iż zjawiska świadomościowe mogą być uciążliwe lub nieuciążliwe, jak również dla wzniosłych celów jogi uciążliwość i nieuciążliwość muszą jako dualizmy przestać istnieć i stać się czymś pierwotnie jednym. Dlatego Ryszi [[Patańdźali]] używa zwrotu: "''KLISZTAKLISZTAH''". Pojęcie to sugeruje, że nie istnieje tylko jeden z tych stanów, lecz występują parami. Proces jogi jest powściągnięciem zjawisk (tworzyw, działań) świadomości, które wytwarzają nam te przemienne stany: radości i smutku, cierpienia i przyjemności, bólu i ukojenia.

Mistyczne czytania i nauka płynąca z kolejnego aforyzmu informują nas nie tylko o tym, iż istnieje tych pięć rodzajów zjawisk i że wynikają z siebie wzajemnie, tzn. na wskutek powstania elementu pierwszego powstaje drugi itd., czyli że poznawanie jest pierwotną przyczyną wszelkich zjawisk świadomościowych, ale także o tym jak uwolnić się od tych pułapek umysłu (psychiki).

Pracując w odwrotną stronę uwalniamy się od bagażu pamięci i wspomnień, od tego, co przychodzi jako obsesja lub tylko jako niewinne skojarzenie. Pamięć musi stać się pusta jak sen bez żadnych nierealnych projekcji. Wtedy znikają fantazje utopijnego myślenia i błędy poznawcze wraz z dotychczasową miarą poznawania, jaką bowiem miarą mierzymy, taką nam zostanie odmierzone.

Chrześcijańska nauka wzięta z Biblii wspomina, iż całe cierpienie ludzkości rozpoczęło się z chwilą, gdy Adam i Ewa zjedli owoc z drzewa poznawania dobra i zła. Cóż może być owocem z drzewa poznawania dobrego i złego? Ano właśnie to POZNAWANIE - Smacznego! Z drugiej strony człowiek dzięki zjedzeniu tego owocu rozwija w sobie pierwiastek boskości. Jest taki jak Bóg. O takich naukach z Raju powiemy sobie więcej kiedy indziej.

Z punktu widzenia nauk jogi, skoro joga jest w istocie pracą nad powściągnięciem zjawisk świadomości, nad wyciszeniem tego chaotycznego wnętrza, to nawet proces prawdziwego poznawania dla osiągnięcia głębokiego celu musi zostać powściągnięty. Normalnie kiedy prawdziwie poznajemy to kategoryzujemy zjawiska od najgorszych do najlepszych. Mówimy tak pięknie, że oceniamy stopień trudności lub że słusznie oceniamy. Jezus jednak zupełnie tak samo mówi w tym momencie, aby zaprzestać tej kategoryzacji, która siłą umysłu wytwarza odpowiednie stany naszego życia. Jest to zasada nieosądzania.

Wskazuje to na fakt, iż nawet czyste widzenie i posiadanie wglądu w Najwyższą i Najprawdziwszą Mądrość wymaga od nas rozsądnego i oszczędnego użytkowania funkcji rozumu zwanej zdolnością do osądzania, czyli do kategoryzacji. Z jednej strony w ludzkim świecie ciągle istnieje ku temu okazja, a nawet konieczność, a z drugiej strony potrzebna jest praktykującym jogę jakaś głębsza praca nad uciszaniem rozrzutnego szafowania tą zdolnością rozumu. Wszak to z "prawdziwej" wiedzy i miary poznawczej wyłania się '''WIPARJAJA''', czyli błąd poznawczy, który wiedzie do utopijnego myślenia, czyli '''WIKALPY''', do nawet "uczonych" urojeń.

==Pięć rodzajów zjawisk świadomościowych – Pańćawrytti==

'''PRAMANA''', czyli prawdziwa, odwieczna wiedza lub właściwa miara poznawcza, posiada trzy główne źródła, które też są zarazem trzema rodzajami osiągania tego, co czci się jako Mądrość Odwieczna. Chrześcijanie nazywają to Duchem Mądrości lub Darem Mądrości. Nauczyciele jogi, tradycyjnie w tej kolejności wymienione źródła prawdziwej wiedzy, zwykli uważać też za trzy coraz doskonalsze stopnie prowadzące do prawdy i prawdziwego poznawania. Można '''Pramanę''' nazwać właściwym widzeniem.

#'''PRATJAKSZA''' to naoczność, poznawanie bezpośrednie przy pomocy zmysłów i narządów zmysłów, postrzeganie.
#'''ANUMANA''' jest poznawaniem pośrednim, rozumowym, jest to poznawanie przez wpływ wewnętrznych zmysłów. Wewnętrzny zmysł umożliwiający proces rodzenia się poznania poprzez przemyśliwanie i odczuwanie zwie się ''Antahkarana''. [[Sufi]] nazywają to wiedzą serca albo wiedzą rodzącą się w nas samoistnie.
#'''AGAMA''' to przejęcie prawdziwego poznania od innej osoby, słowa istot przebudzonych słuchane bezpośrednio. Święte Pisma zawierające wiedzę objawioną.

Mamy więc nasze trzy środki uzyskiwania wiedzy prawdziwej i słusznego czy właściwego poznawania. Ufam, że rozważysz każdy z tych składników '''PRAMANA''' oraz stopni zaawansowania w poznawaniu GŁĘBI swego wnętrza.

Rozwinięcie tej trojakiej '''Pramany''' prowadzi do zharmonizowanego i całościowego widzenia. [[Draszta]], czyli Widz i Świadek, czyli Obserwator (Prawdziwie Ty), postrzega Prawdziwy Obraz, co daje zogniskowanie się w swoim właściwym kształcie. Każdy rodzaj poznawania można tutaj używać. Użytkowanie tylko jednego z tych stopni z zasady szybko prowadzi do stanu zjawisk zwanego [[Wiparjaja]], czyli do (o)błędu poznawczego.

Ci, którzy polegają tylko na własnym doświadczeniu używając węchu, smaku, wzroku, dotyku i słuchu stają się materialistami. Mogą mierzyć i badać, ale ich wyniki mogą dotyczyć tylko tego, co jest obiektem dla zmysłów poznawalnym. Przeszłe doświadczenia odtwarzane z podświadomych warstw pamięci skutecznie wprowadzają błędy w tych rozpoznaniach i pomiarach. Obserwator kształtuje wynik obserwacji. Zdolność poznawcza narządu zmysłu (np. oka) znacznie ogranicza zakres badań i wprowadza grube błędy.

Jeśli ktoś polega tylko na własnym rozumie i tylko na własnym sercu, to dochodzi często do utopii i fantazji, które są sprzeczne z normalną rzeczywistością. Poprawne założenia mogą prowadzić do błędnych wniosków, a błędne założenia do słusznych i prawdziwych wniosków. Całość będzie jednym wielkim spaczeniem. Z używania tylko tego rodzaju poznawania rodzą się walczące ze sobą punkty widzenia i poglądy uznawane przez ich właścicieli za jedynie słuszne. Oto '''wiparjaje''' jako narodziny skłóconych sekt!

Adepci duchowych ścieżek powinni pamiętać, że jedynie słuszne poglądy i racje jakie przedstawiają niektóre kościoły, wywodzą się z błędu poznawczego, a umysł wraz z wszelkimi poglądami jest tylko narzędziem, które może być pomocne dla poznania, dla skierowania się ku Duchowej Rzeczywistości.

Częstym błędem tych, którzy użytkują trzeci rodzaj poznawania jest chwytanie jakiegoś fragmentu nauk, które są przekazywane bez ich całościowego kontekstu oraz oddzielanie litery Świętych Pism od ich Ducha. Rozwija się z tego pseudoduchowe maniactwo, fanatyzm na tle jakiejś księgi lub jakiegoś Nauczyciela. Im bardziej ślepo trzyma się ktoś jakiejś jedynej tylko Księgi, tym bardziej jest zaślepionym maniakiem swych urojeń.

W naukach śiwaickiej jogi - Właściwy Pogląd - podstawowy filar '''MAHAMUDRY''', czyli "Wielkiej Postawy", osiąga się przez zrównoważenie tych trzech rodzajów poznawania. Oznacza to, że opieranie się tylko na jednym z tych trzech źródeł jest samo w sobie wypaczeniem zdolności do nabywania Prawdziwej Wiedzy. Połączenie tych trzech stopni w jedną całość, która jest harmonijna i zgodna, gdzie źródła poznawania nie przeczą sobie wzajemnie prowadzi do realizacji Właściwego Poglądu.

#[[Pratjaksza]] to poznawanie poprzez zmysły i narządy zmysłów. 
#[[Anumana]] to poznawanie drogą rozmyślań czynionych wewnątrz, w umyśle czy w sercu.
#[[ Agama]] to poznawanie z przekazu [[Guru]] lub Ksiąg Świętych. 

Jeśli te trzy rodzaje poznawania łączą się dając jednolity owoc - wtedy osiągamy '''Intuicyjny Wgląd''', czyli '''Prawdziwe Poznanie''', które jest pierwotną mocą i zdolnością Świadka, [[Draszta]]. '''Jest to percepcja tego, co jest takim jakim jest'''.

Oznacza to, że odrzucanie autorytetu [[Guru]] lub Księgi na korzyść Siebie i Swoich Rozmyślań jest takim samym błędem jak odrzucanie tego, co rodzi się wewnątrz jako Samowiedza na korzyść autorytetu Guru lub Księgi. Jeśli postrzeganie poprzez zmysły jest odrzucone, to też jest błędem. Tylko synteza tych trzech stopni jest właściwym środkiem zwanym [[Pramana]]. '''Prawda''' pojawia się przez harmonijność i zgodność trzech źródeł percepcji.


'''WIPARJAJA''', czyli wypaczenie, błąd poznawczy i błędne poznawanie nie oparte na naturze rzeczywistości, prowadzi do fałszywej i złudnej wiedzy, która jest przewrotnością. Przewrotną, pełną fałszu wiedzę zwie się słowem '''MITHJADŹNANA'''.

Jest to zniekształcenie Odwiecznej Mądrości, czyli '''Pramany''', która sama w sobie stosowana w odpowiedni sposób ma moc usuwania wypaczeń. Poznawanie przez nieoczyszczane zmysły, chaotyczny umysł i od fałszywych nauczycieli prowadzi do wypaczenia. W starożytności nie tylko zwracano uwagę na to, czy Księga pochodzi ze Świętego Źródła, a również na to, czy Komentator ma łączność ze Świętym Źródłem. Tylko autoryzowana osoba zawsze mogła wykładać i komentować Księgi Świętych Pism. Dodawanie bowiem tego, co nie jest, własnych fantazji prowadzi do błędu poznawczego. Tym właśnie jest '''Wiparjaja'''.

Przewrotność, obłuda, domysły utkane z fałszywych danych - wszystko to niszczy zdolność do uzyskiwania prawdziwej wiedzy.


'''[[Wikalpa|WIKALPA]]''' jest fantazjowaniem, myśleniem czysto urojonym, jest to rojenie i utopijne myślenie pozbawione rzeczywistości. Pusta i czcza paplanina jest Wikalpą, która powstaje przez kompilowanie samych słów z elementami poznania (pojęciami). Jest to gra słów stwarzająca złudne pozory.


'''ŚABDADŹNANA''' jest ścieżką czczego filozofowania pustymi frazesami, utopią i urojeniem. Utopijny obraz jest wyczarowany przez słowa bez pokrycia. Zdaje się to być ulubioną praktyką polityków, kuglarzy i dziennikarzy. [[Wikalpa]] jest w ten sposób ścieżką oszustwa i mistyfikacji wprowadzoną zamiast ''mistycyzmu''. [[Aćarja]] jest tym rodzajem [[Guru]], który może przeprowadzić przez wątpliwe pola na których trudno odróżnić mistyfikację od mistyki.


'''[[NIDRA]]''' to sen głęboki pozbawiony marzeń sennych. Zwyczajny stan snu, w którym zachodzi gra urojeń bez związku z rzeczywistością zwie się '''SWAPNA'''. Pokazuje to jak bardzo utknęliśmy w sieci złudzeń. [[Nidra]] jest zjawiskiem świadomościowym, w którym sięgamy głęboko do wnętrza, aż do bezkształtnej, czystej pustki i czystości. Zachodzi wtedy kontakt z GŁĘBIĄ nas samych. Stan bez marzeń sennych jest stanem percepcji czy odbioru ze sfery intuicyjnej. Zwykły stan snu z marzeniami sennymi jest męczący. Nidra przynosi odpoczynek, jest życiodajna i twórcza, lecz też jest zjawiskiem świadomości, które wymaga przekroczenia, aby [[Draszta]] - Widz mógł osiągnąć swą własną Naturę i w niej przebywać.


'''[[Smryti|SMRYTI]]''', czyli pamięć lub pamiętliwość nie dopuszcza do zanikania przeżytych uprzednio doświadczeń życiowych. Pamięć przywołuje dawne doświadczenia, które stają się złudną miarą poznawczą. Stajemy się w ten sposób niewolnikami własnych ograniczeń i wzorców przeszłości. Jesteśmy martwi. Żyjemy tym czego się obawiamy i tym do czego przywykliśmy na sposób eksperymentu Pawłowa, niewolnicy butelki.

Szczególną postacią iluzji, zniekształcenia jest połączenie '''[[Smryti]]''' i '''Wiparjaja''' w badaniu poprzednich wcieleń, czyli inkarnacji. Prowadzi to do całkowitego pogrążenia się w fałszywych obrazach. Szpitale odpowiedniego typu pełne są Jezusów, Buddów czy Napoleonów, którzy właśnie się odrodzili. Faktyczny wgląd jest możliwy, ale po osiągnięciu '''PRAWDY'''. Wgląd w przeszłe wcielenia jest arcyrzadkim zjawiskiem!

Przekroczenie '''SMRYTI''' oznacza zdolność do zapominania, która jest zdolnością '''Świadka''' (Draszta) do uwolnienia się z bagażu wszelkich wspomnień pamięci obrazowej (okres od poczęcia do 3-5 roku życia). 

''To zapominanie jest w istocie swej przebaczeniem, wyzwoleniem i odpuszczeniem ciężarów zawartych wewnątrz nas samych.''

Oto droga wyzwolenia z uwarunkowań przeszłej karmy!



Brahman Bóg Ciebie Błogosławi! HUM!

[[Category:Hridaya]]