Asmodeusz

Asmodeusz

Asmodeusz, Asmodeus (także Azmodan) – demon, upadły anioł znany głównie z biblijnej Księgi Tobiasza. To król demonów, w hebrajskiej Biblii wspominany jako rodzaj starodawnego węża czy smoko-węża, który dokonał wprowadzenia w błąd Ewy i Adama powodując ich upadek z raju i wygnanie z Ogrodu Eden. Asmodeusz należy do tak zwanych czarnych smoków wężowych.

Poza tym wzmianki o nim spotyka się w demonologii i w niektórych legendach talmudycznych, do których trafił prawdopodobnie z zoroastrianizmu w czasie, gdy terytoria Żydów przeszły w ręce perskich Achemenidów. Zgodnie z tradycją okultystyczną Asmodeusz przed upadkiem przynależał do Chóru Serafinów.

Obecnie jest demonem, który napełnia mężczyzn żądzą, prowadzącą do wiarosłomstwa. Obdarza magicznymi pierścieniami, pokazuje jak stać się niewidzialnym, zna miejsca ukrycia skarbów. Wezwany, ukazuje się jako książe o trzech głowach: byczej, ludzkiej i baraniej. Ma też ogon węża, gęsie nogi i zieje ogniem. Dosiada smoka i dzierży w dłoniach chorągiew i włócznię.

Etymologia imienia

Asmodeusz czyli "duch zła", imię pochodzi od aeszma dewa, a sam Asmodeusz jest bardziej perskim niż żydowskim diabłem. Niemiej został włączony do tradycji żydowskiej, gdzie uważany jest za ducha zła. Aszmedaj wywodzi się od hebrajskiego słowa szamad, czyli burzyć, szkodzić, niszczyć. Natomiast Asmodeusz od irańskiego aēszma (gniew, szał) i daēwa (demon).

Perski Asmodeus

W zoroastrianizmie Aszma-dewa (Asmodeus) jest wodzem wszystkich dewów (demonów), podległym jedynie Angra Mainju – zasadzie zła. Jest nieprzyjacielem sury (anioła) Sraosza, który służy Ahura Mazdzie – zasadzie dobra. Powołaniem tego złego ducha jest napełnianie serc ludzi złością i mściwością oraz sprawstwo całego zła na Ziemi. Powoduje on, że ludzie opuszczają ścieżkę dobra i wkraczają na drogę zła. Jednak nie udało się dowieść, że był on również demonem pokus cielesnych – tę rolę w zoroastrianizmie przypisuje się demonowi Aziemu.

Asmodeusz w Księdze Tobiasza

We wchodzącej w skład kanonu katolickiego i prawosławnego Księdze Tobiasza (3, 8 i 8, 3), demon ten zabija siedmiu kolejnych mężów opętanej Sary, córki Raguela tuż po weselu, zanim młodzi zdążą skonsumować małżeństwo w noc poślubną. Jakiś czas później Sara zakochuje się w młodzieńcu nazywanym Tobiaszem. Tobiasz również jest nawiedzany przez demona, ale jako prawy żyd uzyskuje wsparcie archanioła Rafała. Archanioł uczy Tobiasza jak poradzić sobie ze złym duchem: należy złowić rybę i położyć wydobyte z niej serce i wątrobę na rozżarzonych węglach. Sposób okazuje się skuteczny – powstały odór powoduje, że Asmodeusz ucieka z ciała Sary do Egiptu, gdzie obezwładnia go Rafał.

Asmodeusz w judaizmie

Istnieją legendy mówiące o jego związkach z królem Salomonem. Władca ten podobno przechytrzył demona i zobowiązał do pomocy przy budowie Świątyni Jerozolimskiej. Zły duch okazał się bardzo wydajnym robotnikiem: nie używając żelaznych narzędzi obrabiał bloki kamienia tak, że nie było szpary w którą można by włożyć ostrze noża. Inne z kolei legendy przypisują mu rangę porównywalną z zoroastriańskim Aszma-dewą czy chrześcijańskim Samaelem (z którym przez niektórych jest utożsamiany) – miałby być on królem wszystkich demonów i mężem Lilith po tym jak ta opuściła Adama. Krążą też legendy, że był pradawnym wężem, który skusił Ewę. Według innej tradycji żydowskiej jest potomkiem Adama i Lilith.

Istnieje również opowieść o tym jak Salomon potrzebował do budowy Świątyni Jerozolimskiej robaczka Szamira, a tylko Asmodeusz wiedział gdzie ów robak się znajduje. Doradca króla Ben Jeho podmienił wodę tego demona na wino, przez co spragniony Asmodeusz upił się i zasnął, co wykorzystał doradca i założył mu łańcuch z wyrytym imieniem Boga. Demon nie mogąc zerwać łańcucha zdradził tajemne miejsce, gdzie ukrywał się szamir. Po wybudowaniu świątyni, Salomon zapytał Asmodeusza czy potrafi robić coś lepiej niż ludzie, a ten kazał ściągnąć zeń łańcuch i poprosił króla o jego królewski pierścień, gdy Salomon spełnił prośby demona, ten połknął pierścień i wypluł go daleko po czym sam zasiadł na tronie. Salomon jako żebrak szukał po całym świecie swego pierścienia, aż w końcu mędrcy go odnaleźli i pomogli mu odzyskać tron.

W Kabale Asmodeusz jest demonem dobroczynnym, przyjaznym ludziom. Uważany jest za świadka przysięgi. Cohen Abraham w Talmudzie wskazuje, że jest władcą wszystkich spraw dotyczących liczb parzystych.

Asmodeusz w demonologii

Znaczenie przypisywane Asmodeuszowi w demonologii jest mniejsze niż w judaizmie czy zoroastrianizmie – według Mniejszego klucza Salomona plasuje się on dopiero na 32, a w Pseudomonarchia Daemonum na 35 miejscu w piekielnej hierarchii. Rozsiewa niezgodę między mężczyzną a kobietą. Jest demonem nieczystości. Według Malleus Maleficarum jest on demonem pożądania. Sebastian Michaelis w The Admirable History of Possession and Conversion of a Penitent Woman: Seduced by a Magician that Made Her to Become a Witch twierdził że jest przeciwnikiem Św. Jana i wynalazcą rozrywki, muzyki, tańca, sztuki dramatycznej i „nowych mód francuskich”. Według Johanna Weyera wzywając Asmodeusza należy zdjąć nakrycie głowy, bo inaczej demon oszuka przyzywającego. W demonologii Asmodeusz jest zarządcą piekielnych domów gry.

Według niektórych XVI-wiecznych demonologów, którzy przypisywali każdemu z miesięcy „patronującego” mu demona, Asmodeusz jest najsilniejszy w listopadzie. Według innych demonologów, czasem przypisanym temu demonowi był okres od 30 stycznia do 8 lutego. Ma on pod komendą 72 legiony demonów i jest jednym z królów Piekła (Lucyfer miałby być cesarzem). Według innych podań jego domeną jest też hazard (jest nadzorcą kasyn), zemsta, uwodzenie, a także prostytucja. Francis Barrett w The Magus uważa go za „naczynie gniewu Bożego”.