Jantra

Jantra - sanskr. yantra; w znaczeniu dosłownym oznacza "znak", "symbol", "diagram", coś co odnosi się do serca i duszy, coś co chroni serce i dusze; czasem także, w technice oznacza instrument, maszynę bądź warsztat w szczególności warsztat tkacki. Jako protsa mandala jantra ma charakter geometryczny i jest określona przez system figur, kół oraz trójkątów. Spotyka się także motywy florystyczne. Znaczeniem jantry są aspekty boskości, reprezentacja wszechświata jak również mapa świadomości. W praktyce medytacyjnej jantry i mantry występują parami uzupełniając się. Szczególnym rodzajem jantry jest tzw. Śri jantra utworzona z trójkątów oraz bindu.

Podstawowe jantry to symbole geometryczne takie jak koło, okrąg, dysk, trójkąt, kwadrat, sześcian, pentagram, heksagram, czworośnian foremny etc. Jantry są powszechnie stosowane w praktykach tantrycznych, gdzie są traktowane jako geometryczne ciało wybranego przez nas bóstwa, jako geometryczny wzorzec energii danej formy bóstwa, anioła. Jantry rysuje się na papierze bądź materiale, rysuje i rzeźbi na drewnie, a także inskrybuje czy graweruje w metalach. Buduje się także jantry w trzech wymiarach z gliny, drewna czy metalu. Typowa jantra to zazwyczaj kwadrat w którym znajdują się koła, płatki lotosu, trójkaty i punkt centralny nazywany bindu, który jest bramą do rzeczywistości transcendentalnej.

Na wyższych etapach rytuału tantrycznego jantra musi być całkowicie uwewnętrzniona, a nie tylko na zewnątrz narysowana czy zbudowana, musi być doskonale i z wielką mocą wyobrażona, zwizualizowana. Jantra-joga polega na stopniowym rozpuszczaniu tej wewnętrznie skonstruowanej jantry razem z rozpuszczeniem egoicznej świadomości indywidualnej jako oddzielnej od innych. Jeśli ten proces budowania i rozpuszczania jantry się udaje, staje się ta praktyka środkiem wyniesienia do Czystej Świadomości bóstwa którego świętą geometrię używamy. Tantryzm używa bardzo wielu rozmaitych jantr do praktyki duchowej.