Upaniszady

Upaniszady (उपनिषद्, Upanişad) - najpóźniejsze, bo pochodzące z VIII-III w. p.n.e., teksty, należące do wedyjskiego obajwienia (śruti) o treści religijno-filozoficznej. Stanowią kontynuację filozofii spekulatywnej brahman, rozwinęły m.in. doktrynę brahmana, atmana, transmigracji (sansara), karmana. Nazwa pochodzi od sanskryckich słów: sad - oznacza siedzieć, a upa ni obok, w pobliżu. W upaniszadach istotna jest właściwa recytacja, zazwyczaj przez braminów. Znanych jest ponad sto upaniszadów, lecz tylko dwanaście z nich nosi miano "Większych" i właśnie one mają honor bycia częścią czterech świętych wed i noszą nazwę wedanta, co oznacza właśnie "koniec wed".

Bramini uważają, że upaniszady znane były zawsze, lecz 10 tysięcy lat temu zostały przekazanie przez ryszich warnie braminów do powtarzania. Ryszi są uznawani za protoplastów kasty braminów. Według Muktika Upaniszad istnieje 108 kanonicznych upaniszad, takich jak: Iśawasja, Kena, Katha(Kathaka), Prasna, Mundaka, Taittirija, Aitereja, Czhandogja etc.