Śakti

Śakti (hin. शक्टि, en. Shakti )- małżonka Śiwy, rodzaj siły, energii, pierwiastek żeński, występuje pod czterema głównymi postaciami: Parwati, Durga, Kali i Uma. Słowo "Śakti" dosłownie oznacza "moc", "siłę", "potęgę" i używane jest potocznie w znaczeniu natchnienia, inspiracji, charyzmy, intensywnej aktywności, witalności. Śakti jako Bogini jest spersonifikowaną żeńską połówką Boga-Absolutu. W kulturze religijnej Indii, boska para Śiwa i Śakti stanowią zasady nierozłączne i wzajemnie się równoważące, stanowiąc całość Bóstwa.

Śakti inaczej zwana jest Kundalini, szczególnie w tekstach tantrycznych, a tantra to w istocie najstarsza odmiana religii i duchowości indyjskiej, w której kult Bogini, Śakti jest najliczniejszy. Najważniejsze dzieła kanoniczne śaktyzmu tyczące kultu Bogini to Kaula-Dźńana-Nirmaja, Siddhasiddhanta-Paddhati, Laghu-Joga-Waszisztha oraz Dewibhagawata-Purana. Mandala żeńskich form (ucieleśnień) Śakti jako małżonki Boga Śiwa obejmuje dziesięć postaci wymienianych w Śiwa-Puranach: Mahā-Kālī, Tārā, Śiwā (r.ż ma długie "a" na końcu), Śzodaśī, Bhairawī, Ćinnamastā, Dhūmāwatī, Bhagalāmukhī, Mātangī, Kamalā. Oprócz tych form istnieje jeszcze kilka innych jak już wspomniane cztery główne czy pierwsza dama w postaci Satī, która zainicjowała ogniowe rytuały oczyszczenia i samoofiarowania.

Wyróżnia się wiele rodzajów Śakti jako mocy czy energii twórczej z których trzy najbardziej podstawowe to:

• Krija-Śakti czyli żeńska moc działania, siła aktywnego życia
• Ićcza-Śakti czyli siła czy moc woli, siła postanowienia, dotrzymywanie zobowiązań
• Dźńana-Śakti czyli moc mądrości, potęga zrozumienia i wiedzy

Typowe modlitwy -mantry do Bogini Śakti to:

• Om Śaktyai Namah! - Boskiej Potędze Chwała!
• Om Parwatyai Namah! - Boskiej Dobrotliwości Chwała!
• Om Mahā-Kālyai Namah! - Bogini Wielkiego Czasu i Śmierci Chwała!

W południowej Indii najbardziej czczoną formą Śakti jest Śri Lalita Dewi uznawana za najwyższą formę osobową małżonki Śiwa-Kameśwara:

• Om Śri Lalityai Namah!

Ogólnie o każdej formie Bogini religia hinduistyczna w każdym swym nurcie wyraża się bardzo ciepło jako o Boskiej Matce czy Mateczce, odpowiednio: Ma, Amma, Amba czy Ambika. Czczone są kobiety w roli Guru - nauczycielek i przewodniczek życia duchowego uznawane za emanacje czy wcielenia różnych form Bogini, których szerzej można naliczyć kilka tysięcy, chociaż klasyfikowane są w mandalach.