|
|
| (Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika) |
| Linia 1: |
Linia 1: |
| '''Mitra''' (sankr. mitra - przyjaciel, życzliwy, miłościwy; partner lub porozumienie; przyjaźń) - w mitologii indyjskiej bóg wedyjski z grupy Aditjów, najczęściej wymieniany w tekstach wraz z Waruną. W kręgu cywilizacji perskiej znany był jako Mithra ميترا i z czasem urósł do roli jednego z ważniejszych bóstw zaratusztrianizmu. Główne bóstwo mitraizmu, znane jako Sol Invictus (Słońce Niezwyciężone), Kosmokratos (Władca Kosmosu), utożsamiane z Heliosem.
| | #redirect [[Mitra]] |
| | |
| Indyjsko-perskie słowo mitra miało dwa podstawowe znaczenia: przysięga, pakt oraz przyjaźń. W perskim brzmiało ono Mithra. Pierwsze z tych znaczeń jest uwypuklane w tekstach perskich, drugie - w indyjskich. Od słowa Mitra pochodzi Maitreja (Maitreya), imię Buddha przyszłości, które dosłownie oznacza: Mitrowy lub Syn Mitra. Oznacza to, że Zbawiciel wyjdzie z kręgów tradycji odnoszących się do Boga Mitra. Cześć pierwszych chrześcijan i gnostyków w taki sposób postrzegała Jezusa Chrystusa, jako syna Boga Ojca o imieniu Mitra - Życzliwy, Łaskawy, Przyjacielski.
| |
| | |
| Indyjski Mitra jako Bóg wedyjki jest przedstawiony w Wedach jako ten, który zaprowadzał zgodę między ludźmi. Czuwa nad przestrzeganiem umów. Wiąże się go także ze Słońcem. Uosabia łagodny, opiekuńczy aspekt władzy królewskiej. Wraz z Waruną odzwierciedla stałość i niewzruszoność zasad rządzących wszechświatem. Jest tym, który przywraca ład. W mitologii perskiej Mithra był bogiem słońca i światłości, opiekunem przysiąg i układów, patronem wojowników i władców, bogiem-Słońce zrodzonym ze skały. Przypisuje się Mitrze wiele niezwykłych czynów (m.in. ujarzmienie prabyka). Kult Mithra umocnił się w Persji, gdy religią państwową był zaratusztrianizm, według którego Mithra jest jedną z głównych emanacji Ahura-Mazdy. W mitraizmie, będącym kombinacją zaratusztrianizmu i kultów hellenistycznych Mitra został zrównany z Ahura-Mazdą, stając się głównym podmiotem kultu.
| |
| | |
| W okresie hellenistycznym bóg pojawił się w Grecji, gdzie jego kult nabrał cech ezoterycznych. Bóg był identyfikowany z greckim Apollem lub Heliosem. W I wieku kult Mitry (mitraizm) zaczął szerzyć się w Rzymie (mitreum) w podziemiach obecnej bazyliki św. Klemensa (San Clemente). W III i IV wieku mitraizm został włączony do państwowego kanonu religijnego w Rzymie. Mitrę przedstawiano jako młodzieńca w tunice, w czapce frygijskiej na głowie, zabijającego byka. Dzień narodzin Mitry, czyli 25 grudnia (wtedy był to dzień Przesilenia Zimowego) został w IV wieku przyjęty jako dzień narodzin Chrystusa - obecnie pokrywa się z chrześcijańskim świętem Bożego Narodzenia. Warto nadmienić iż w tradycji chrześcijańskiej pierwszym który pisał o narodzinach Jezusa 25 grudnia był już w II wieku Hipolit Rzymski, natomiast święto narodzin Mitry nie było świętem państwowym, a przyjęcie tej daty za datę narodzin Jezusa może się wiązać z chęcią wyrugowania boskiego kultu Mitra przez inkwizycję. Wiele elementów do kultu Mitry zostało zapożyczone przez chrześcijaństwo, które wręcz podszyło się pod mitraizm.
| |
