Szachy

Czaturanga – z sanskr. Ćaturanga, dosłownie czworoboczna; dawna indyjska odmiana szachów, powszechnie uznawana za wspólnego przodka m.in. xiangqi (szachów chińskich), shōgi (szachów japońskich), janggi i makruka. Najwcześniejsze wzmianki o tej grze znajdują się w Mahabharacie, napisanej około 500 p.n.e.. Natomiast w znaną wersję czaturangi prawdopodobnie grano już w VI wieku, świadectwa dokumentalne istnieją od 620 r.n.e naszej ery. Bezpośrednio z czaturangi wywodzi się arabski szatrandż, który w średniowieczu zawędrował do Europy, stając się pierwowzorem współczesnych szachów. Sanskrycki termin Czaturanga znaczy 'czterostronny' (podzielony na cztery części) i był także używany do opisu indyjskiej armii w czasach wedyjskich w której pluton żołnierzy miał cztery części: jeden słoń, jeden rydwan, trzech żołnierzy na koniach, i pięciu żołnierzy piechoty.

Plansza do gry była znana jako asztapada (deska osiem na osiem pól). Figury Czaturangi to: radża (król), mantri (doradca), gaja (słoń), asva (koń), ratha (rydwan, później nazywany wieżą), i pedati (piechota lub pionki).

Ruchy figur:

Król porusza się jak współczesny król szachowy, ale dodatkowo ma prawo wykonać jeden królewski ruch podczas gry, dokładnie taki jak ruch skoczkiem, możliwy jeśli wcześniej nie był zaszachowany. Roszada nie istnieje. Doradca porusza się jedno pole po przekątnej. Słoń porusza się dwa pola po przekątnej, i przeskakuje pole pośrednie (podobnie do skoczka). Skoczek porusza się jak zwykły skoczek. Wieża lub rydwan porusza się jak zwykła wieża. Pionek lub żołnierz porusza się i bije jak zwykły pionek, lecz nie może wykonywać podwójnego kroku w pierwszym ruchu. Pionki mogą być promowane na ósmej linii ale tylko na tą figurę która zajmuje normalnie dane pole, i pod warunkiem że gracz wcześniej podczas gry utracił taką figurę, na polu króla nie ma promocji.

Celem gry jest zamatowanie króla przeciwnika. Gracz który patuje przeciwnika, przegrywa grę.