Tartar

Tartar (gr. Τάρταρος Tártaros, łac. Tartarus) – w mitologii greckiej najmroczniejsza i najniższa część krainy podziemia, w której przebywały dusze skazanych na wieczne cierpienie. Tartar to prawdziwe Piekło, z którego nie ma już powrotu, ale jedynie oczekiwanie Zagłady

Odległość Tartaru od Hadesu była równa odległości między niebem a ziemią. Hezjod pisze, że kowadło z brązu zrzucone z nieba osiągnie ziemię po dziewięciu nocach i dniach. Na męki w Tartarze skazani byli m.in.: Syzyf, Tantal, Iksjon, Tytios i Danaidy.

Porównawczo warto zapoznać się z podobnym pojęciem kultury Indoeuropejskiej czyli z Naraka.

Tartar w ujęciu mitologii greckiej i Piśma Świętego

Mitologia grecka

W mitologii greckiej Tartar był zarówno uważany za miejsce jak i za bóstwo. W niektórych podaniach Tartar to syn Gai i Etera (Ajtera), ojciec Tyfona i Echidny, bóg personifikujący otchłanie podziemi i ich najstarszy opiekun (Protogenoi), obalony przez Hadesa.

Tartar według wierzeń starożytnych greków było to najniżej położone miejsce w Hadesie. Służyło jako więzienia dla dusz, które żyły niegodziwie na Ziemi oraz dla istot nieśmiertelnych, które walczyły z bogami. Owe miejsce zadawało grzesznikom dużo cierpienia i bólu. Jęki były bardzo przerażające, a demony, które zadawały ból były bardzo zadowolone.

Królestwo Hadesu to miejsce życia, Tartar ma również liczbę mieszkańców. Gdy Kronos doszedł do władzy jako Król Tytanów, uwięził jednookich Cyklopów i stu zbrojnych Hecatonchires w Tartarze i ustawił potwora Campe jako strażniczkę. Zeus zabił Campe i uwolnił więzionych gigantów żeby pomogli im w walce z Kronosem. Gdy bogowie Olimpu wygrali, tytani zostali wrzuceni do Tartaru. Choć większość tytanid została uwolniona, a Atlas został skazany żeby podtrzymywał na swych barkach całą Ziemię. Z czasem Zeus wybaczył Kronosowi i dał mu we władanie Elizjum. Niemniej jednak bogowie też mogą zostać skazani. Przykładem może być Apollo, który również został wtrącony lecz później uwolniony. Z czasem Tartar był też miejscem wykonywania kar. Przykładem może być:

• Uranos – bóg utożsamiany z Niebem; pozbawiony władzy przez syna – Kronosa;
• Syzyf – za nadużywanie gościnności a później oszukiwanie bogów, Syzyf musiał toczyć pod górę wielki głaz, który przed szczytem zawsze wysuwał mu się z rąk i spadał z powrotem na dół. Praca była wieczna i bezsensowna. Stąd określenie "syzyfowa praca" na pracę długą i bezsensowną. Ezoteryka przypomina: nie oszukuj Boga, aniołów ani ludzi należących do Boga, i nie uprawiaj pasożytniczego trybu życia poprzez nadużywanie gościnności.
• Tantal – zabił syna i podał jego mięso na uczcie dla bogów nieba (Olimpu). Za okrucieństwo i oszukiwanie bogów został strącony do Tartaru. Stoi tak bez jedzenia i picia naprzeciwko gałęzi z owocami, która zawsze uchyla się, gdy próbuje po nie sięgnąć. Woda, w której stoi po kolana, ucieka, gdy chce się jej napić. W dodatku nad głową ciągle chybota się skała. Jest to lekcja dla adeptów szkół misteryjnych i ezoterycznych ucząca jakie są skutki składania ofiar z ludzi oraz za dzieciobójstwo.
• Iksjon – cierpi męki, będąc przytwierdzonym do wiecznie obracającego się, płonącego koła, co jest karą za to, że zapałał namiętnością do Hery, żony Zeusa (Boga). Tak wedle ezoteryzmu kończą wszyscy, którzy pałają żądzami do świętych kobiet poślubionych Bogu czy bóstwu oraz do małżonek osób poświęconych Bogu, będących w jedności z Bogiem. Działa symetrycznie, jeśli kto pała żądzą do męża jakiejś Bogini - też w Tartarze skończy.
• Danaidy – zostały przemocą wydane za mąż za swych braci stryjecznych, synów Egyptosa. Na rozkaz ojca wszystkie zabiły swoich mężów w czasie nocy poślubnej, bo wróżka powiedziała: że zięciowie sprowadzą na jego dom nieszczęście. Jedynie Hypermestra nie wykonała ojcowskiego polecenia. Z wyroku Zeusa wszystkie zabójczynie zostały wtrącone do Tartaru, gdzie muszą bez przerwy nosić sitami wodę, by napełniać beczki bez dna. Jest to alegoria surowej kary za dokonywanie zabójstwa bliskich na zlecenie i pod wpływem duchów wróżebnych (wróżki).
• Kronos ze swymi braćmi tytanami – przegrali walkę z bogami olimpijskimi (tytanomachia) o władzę nad światem; zostali zakuci w miejsce hekatonchejrów, co skończyło władzę demonów tytanicznych nad światem. Wedle nauk ezoterycznych czy okultystycznych, taki jest straszliwy koniec wszystkich zboczonych i zwyrodniałych tytanów (demonów, szatanów, asurów), starających się o władzę nad światem sprawowaną w miejsce władzy boskiej (bóstw nieba), także tych wszystkich tytanicznych satanistów "czyniących wolę własną w miejsce czynienia woli Bożej.

Pismo Święte

Tartar to przypominający uwięzienie stan poniżenia, do którego Bóg za dni Noego „wtrącił” nieposłusznych aniołów.

W Piśmie Świętym słowo to występuje tylko raz, w 2 Piotra 2:4. Apostoł napisał: „Bóg nie powstrzymał się od ukarania aniołów, którzy zgrzeszyli, lecz przez wtrącenie ich do Tartaru wydał ich czeluściom gęstej ciemności, aby byli zachowani na sąd”. Wyrażenie „wtrącenie ich do Tartaru” jest tłumaczeniem imiesłowowej formy greckiego czasownika tartaròo, zawierającego w sobie słowo „Tartar”.

Podobny fragment występuje w Judy 6: „Aniołów zaś, którzy nie zachowali swego pierwotnego stanowiska, lecz opuścili swe właściwe miejsce mieszkania, zatrzymał wiekuistymi więzami w gęstej ciemności na sąd wielkiego dnia”. Piotr wyjaśnił, kiedy ci aniołowie „opuścili swe właściwe miejsce mieszkania”, wspomniał bowiem o „duchach będących w więzieniu, które niegdyś okazały nieposłuszeństwo, gdy cierpliwość Boża wyczekiwała za dni Noego — w czasie budowy arki” (1Pt 3:19, 20). Bezpośrednio nawiązał tu do sprawozdania z Rodzaju 6:1-4, gdzie opisano „synów prawdziwego Boga”, którzy przed potopem porzucili swe niebiańskie miejsca pobytu, by współżyć z kobietami, i mieli z nimi potomstwo zwane nefilimami.

W myśl wypowiedzi Piotra nieposłuszne duchy znajdują się w „czeluściach gęstej ciemności”, Paweł zaś pisze, że przebywają one w „miejscach niebiańskich” i są „władcami tej ciemności”, tworząc „zastęp niegodziwych duchów” (2Pt 2:4; Ef 6:10-12). Ta gęsta ciemność nie wynika z literalnego braku światła, ale jest rezultatem odcięcia od oświecenia pochodzącego od Boga, gdyż ten, kto się wyrzekł Jego rodziny i został z niej usunięty, nie ma już żadnych jasnych widoków na wieczną przyszłość.

A zatem Tartar nie oznacza tego samego, co hebrajskie określenie Szeol i greckie Hades, odnoszące się do ziemskiego powszechnego grobu ludzkości. Wskazał na to apostoł Piotr, który oznajmił, iż Jezus głosił tym „duchom będącym w więzieniu”, ale nie podczas tych trzech dni, gdy był pochowany w Hadesie (Szeolu), lecz po zmartwychwstaniu z Hadesu (1Pt 3:18-20).

Słowo „Tartar” występuje w przedchrześcijańskiej mitologii greckiej. W Iliadzie Homera mityczny Tartar oznacza podziemne więzienie, znajdujące się ‛tak głęboko pod Hadesem, jak nad ziemią nieba’. Zostali tam uwięzieni mniej ważni bogowie oraz Kronos i inni tytani. Mityczny Tartar nie był miejscem przeznaczonym dla ludzi, lecz dla istot nadludzkich. Pod tym względem zachodzi więc podobieństwo, gdyż biblijny Tartar wyraźnie nie odnosi się do stanu odosobnienia dusz ludzkich (por. Mt 11:23), lecz wyłącznie nadludzkich duchów, które zbuntowały się przeciw Bogu.