Precesja

Precesja lub ruch precesyjny – zjawisko zmiany kierunku osi obrotu obracającego się ciała. Oś obrotu sama obraca się wówczas wokół pewnego kierunku w przestrzeni zakreślając powierzchnię boczną stożka.

Precesja planetarna – precesyjny ruch osi obracającej się planety, powodujący bardzo powolne zakreślanie przez tę oś powierzchni stożkowej.

Precesja osi Ziemi powstaje na skutek oddziaływania planet (precesja planetarna) oraz przyciągania Księżyca i Słońca (precesja lunisolarna). W wyniku precesji oś Ziemi (biegun) zakreśla na sferze niebieskiej w ciągu ok. 26 000 lat (tzw. rok platoński) okrąg o promieniu ok. 23,5 stopnia wokół bieguna ekliptyki. Na skutek precesji biegun, znajdujący się dziś w pobliżu Gwiazda Polarna, przesunie się za 11 000 lat w sąsiedztwo Wegi.

Precesja osi Ziemi powoduje przemieszczanie się punktu równonocy wiosennej po ekliptyce w kierunku przeciwnym niż Słońce o ok. 50°,26 w ciągu roku; punkt równonocy wykonuje pełny obieg ekliptyki w ciągu ok. 25 700 lat (tzw. rok platoński). W wyniku precesji biegun świata zakreśla na sferze niebieskiej małe koło o promieniu ok. 23°,5 wokół bieguna ekliptyki.

Precesja spowodowała, że widoczne na niebie gwiazdozbiory przesunęły się znacznie od czasów starożytnych, czyli od czasów, gdy pokrywały się one ze znakami zodiaku. I ten fakt jest powodem, że astrologia za punkt odniesienia nie bierze gwiazdozbiorów, lecz zodiak, a to są dwie zupełnie różne rzeczy.

Gwiazdozbiory ulegają precesji, a Zodiak nie.

Zodiak przejął wprawdzie nazwy od gwiazdozbiorów, przez które w starożytności w przybliżeniu przebiegała ekliptyka, lecz na tym kończy się wszelkie podobieństwo między nimi. Żaden z gwiazdozbiorów nie ma i nigdy nie miał równo 30 stopni, żaden z nich również nigdy nie leżał dokładnie na ekliptyce, lecz tylko na nią w mniejszym lub większym stopniu zachodził.