Ciało astralne

Ciało astralne, niższa dusza, dusza zwierzęca, kama-śarira – w naukach ezoterycznych, okultyzmie, niektórych systemach filozoficznych oraz religiach misteryjnych - niefizyczny lub według niektórych teorii posiadający cechy fizyczne element człowieka lub samodzielny byt istniejący wyłącznie na płaszczyźnie metafizycznej (w innym planie świata, zwanym planem astralnym), czasami utożsamiany z niższą ludzką duszą lub duszą zwierzęcą.

Kama-śarira oznacza dosłownie ciało żądzy, powłoka pożądania. W tradycyjnej filozofii jogi i tantry jest to niższa część powłoki znanej jako manomaya manakośa - ciała psychicznego, astromentalu, ciała astralno-mentalnego, kama-manasu.

Ciało astralne(emocjonalne, astral) jest sferą emocji i uczuć, sferą w której doznajemy snów z emocjonalnymi wrażeniami, np. koszmarów sennych. Z jednej strony astral dąży do wyrażania swoich wibracji na płaszczyźnie fizycznej, z drugiej zaś przechowuje dawne urazy i bolesne doświadczenia (nieodreagowane, jak powiedzieliby zachodni psychoterapeuci) pod powierzchnią świadomości. Ciało to jest mniej lub bardziej rozwinięte u każdego człowieka, a wedle teozofii i okultyzmu zawiera siedem poziomów czy sfer, od najciemniejszych po jasno-subtelne.