Ciało astralne
Ciało astralne, niższa dusza, dusza zwierzęca, kama-śarira – w naukach ezoterycznych, okultyzmie, niektórych systemach filozoficznych oraz religiach misteryjnych - niefizyczny lub według niektórych teorii posiadający cechy fizyczne element człowieka lub samodzielny byt istniejący wyłącznie na płaszczyźnie metafizycznej (w innym planie świata, zwanym planem astralnym), czasami utożsamiany z niższą ludzką duszą lub duszą zwierzęcą.
Kama-śarira oznacza dosłownie ciało żądzy, powłoka pożądania. W tradycyjnej filozofii jogi i tantry jest to niższa część powłoki znanej jako manomaya manakośa - ciała psychicznego, astromentalu, ciała astralno-mentalnego, kama-manasu.
Ciało astralne(emocjonalne, astral) jest sferą emocji i uczuć, sferą w której doznajemy snów z emocjonalnymi wrażeniami, np. koszmarów sennych. Z jednej strony astral dąży do wyrażania swoich wibracji na płaszczyźnie fizycznej, z drugiej zaś przechowuje dawne urazy i bolesne doświadczenia (nieodreagowane, jak powiedzieliby zachodni psychoterapeuci) pod powierzchnią świadomości. Ciało to jest mniej lub bardziej rozwinięte u każdego człowieka, a wedle teozofii i okultyzmu zawiera siedem poziomów czy sfer, od najciemniejszych po jasno-subtelne.
Ciało astralne, kama-śarira, składa się z materii subtelniejszej niż ciało eteryczne (linga-śarira, praniczne). Jego kolory zmieniają się w zależności od stanu emocjonalnego człowieka. W normalnych warunkach jego granica wokół ciała fizycznego utrzymuje się w odległości 5-10 cm od ciała fizycznego, jednak może pozostawać oddzielone od niego podczas stanu hipnozy, transu lub we śnie, a przecież do świata astralnego (Kamaloka wędrujemy w czasie snów i szamańskich transów). Przedstawia ono sobą nieustannie przepływającą, skondensowaną energię. U osób bardzo emocjonalnych i impulsywnych zauważa się intensywniejsze i szczelniej ułożone różnokolorowe zagęszczenia energetyczne. Wybuchy negatywnych emocji przejawiają się jako zagęszczenia ciężkich i ciemnych kolorów: bordowo-czerwonego, brązowego, szarego, czarnego, burego itp. Częste uleganie negatywnym emocjom typu złość, agresja w stosunku do innych ludzi i sytuacji, obrażanie się wywołują długotrwałe zagęszczenie negatywnych energii, co w późniejszym czasie może w sposób bardzo negatywny oddziaływać na zdrowie oraz na jakość snów, które mogą być straszne lub tak ciemne, że nie pamiętamy z nich obrazów.