Ćakram

Ćakra/m w spolszczeniu czakra lub czakram (skr. "dysk", "koło", "okrąg") - według wierzeń większości religii indyjskich oraz zachodnich ezoteryków, ośrodek energetyczny w ciele, czyli miejsce, gdzie ma spotykać się wiele "kanałów energetycznych" (nadis). Ośrodek ten ma odbierać, magazynować i promieniować energie o wibracji właściwej dla swojej funkcji, która konieczna jest do życia istot, a w szczególności ludzi i wyższych bytów, aniołów. Rozwijanie ćakramów może według owych wierzeń prowadzić do rozwoju wewnętrznego i duchowego oświecenia.

Istnienie ćakr i kanałów energetycznych (nadis) stanowi składnik wierzeń głównie hinduizmu i buddyzmu tantrycznego. Ćakramy to organy duszy, atma-puruszy i nie podlegają z tego tytułu metodom badawczym nauk materialistycznych. Hinduscy materialiści, chociaż wierzący w Bóstwa jako symbole i totemy, czasem odrzucają istnienie ćakramów, czy raczej nie zajmują się taką wyrafinowaną metafizyką.