Asmita

Asmita, w dewanagari अस्मिता trl. asmitā – termin z tradycyjnej jogi i filozofii indyjskiej objaśniany jako świadomość "jestem", stan "jestem", "jaźniość", "samo bycie". Stan "jestem" świadomości empirycznej, to szczególny stan ćitty (świadomości, natury umysłu, czystego umysłu, wyższego umysłu), który uzurpuje sobie pozycję, by pełnić rolę jaźni (faktycznego bytu podmiotowego jednostki). Polega na błędnym doświadczaniu braku oddzielności pomiędzy podmiotem widzenia i aktem widzenia.

W klasycznej formule wedyjskiej Aham Brahma Asmi (Aham Brahmāsmi), mamy Aham Asmi jako "Jam Jest" służące do osadzania w boskiej rzeczywistości, a także Aham jako samo poczucie Ja i Asmi (Jest, forma od Być) jako podstawę do stanu asmita - bycia, jaźniości, przebywania w ja i wyrażania ja, trwania ego. W początkowych fazach praktyki asmita bywa oczyszczane i sublimowane, a nawet umacniane tak, aby uzyskać integralną osobowość i zrównoważone ego ludzkiej osoby, jednakże w zaawansowanych etapach praktyki, asmita staje się przeszkodą, kleśą, którą trzeba wyeliminować, aby móc rozwijać się dalej we właściwym kierunku.

Asmita to druga z pięciu uciążliwości (kleśa) wymienianych w Jogasutrach (II.3). Maharyszi Patańdźali naucza o konieczności osłabienia i usunięcia asmity i pozostałych błędów poznawczych. Jogin osiąga taką czystość poprzez medytację dharmameghasamadhi (świetlistej ekstazy wielkiej chmury dharmy, kontemplowanie obłoku dharmy). Asmita jako egoizm czy egotyzm, staje się przeszkodą w dalszej praktyce, między innymi wtedy, gdy adept utożsamia siebie (ja) z ciałem fizycznym (sthula śarira) i energetycznym (linga śarira, prana kośa). Stan Aham jest głębszy i dotyka samego sprawcy myślenia i doświadczania że się jest.