Brahmawihara - Podstawy Etyki Jogi i Religii

Moralność jest zagadnieniem wywołującym ogromne kontrowersje, nie tylko w kręgach zainteresowanych jogą czy praktyczną religią, lecz również wśród zwyczajnych światowych ludzi, a nawet ateistów. Etyka czy moralność zajmuje się w ogólności stosunkiem człowieka do człowieka, zakreślając jakiś zbiór zasad czy reguł codziennego postępowania. Zwyczajowo, Moralność jogi kojarzona jest z zasadami MAHAWRATTA, czyli z pięcioma zasadami JAMA. Stanowią one Wielkie Ślubowanie, Wielką Regułę Ascetyczno-Mistyczną (s. WRATTA). Drugą częścią Moralności są zasady NIJAMA o charakterze praktyk oczyszczających, które stanowią stały porządek Moralnych Obowiązków. Razem otrzymujemy Dziesięć Wskazań, o których mówi się, że joga praktykowana bez spełnienia zasad Jama i Nijama jest czcza i bezużyteczna.

Reguły Jama i Nijama, co warto zauważyć, zapisane są jednak w drugim rozdziale Jogasutr napisanych przez Bhagawana Patańdźalego. Oznacza to, że ich praktyczne wypełnianie wymagane jest od studentów Drugiej Klasy Jogi. Reguły Przykazań nie przynależą więc do Klasy Pierwszej, czyli do SAMADHI JOGI. Cała wstępna praca w tradycji jogi nie zawiera żadnych przykazań etycznych czy moralnych w takim sensie jak czyni to KRIJA JOGA (Druga Klasa). Nie oznacza to jednak, że Pierwsza Klasa nie ma żadnego związku z Moralnością. Asztańga Joga buduje fundament, na którym później, w Drugiej Klasie Jogi, można rozwijać autentyczną i uczciwą praktykę MAHAWRATTA. Istnieje w kursie podstawowych praktyk Pierwszej Klasy ćwiczenie się w Czterech Boskich Aktach (s. ĆATUR-BRAHMAWIHARA), które służą oczyszczeniu i uspokojeniu fal myślowych i emocjonalnych na powierzchni Świadomości. Dokonując analizy tych fundamentalnych nauk o Moralności, bez których kultywowanie Jama i Nijama nie przyniesie powodzenia, przyjrzyjmy się ich istnieniu w wielu tradycjach duchowych i religijnych.

BRAHMAWIHARA to Boski Akt opisany w trzydziestym trzecim wersecie pierwszego rozdziału Jogasutr następującymi słowami:

MAITRI-KARUNA-MUDITO-PEKSANAM
SUKHA-DUKHA PUNYAPUNYA VISAYANAM
BHAVANATAŚ ĆITTA PRASADANAM

Jest to obfita kopalnia wiedzy i praktyki etycznej, włącznie z opisem stanu ducha (świadomości) do jakiego to ćwiczenie jogiczne prowadzi. BHAWANA sugeruje rozważanie, kontemplowanie lub wywoływanie czegoś, a także podtrzymywanie lub pielęgnowanie.

ĆITTA PRASADANA to stan Świadomości Oczyszczonej lub Wyciszonej. ĆITTA – Świadomość (ciała, umysłu i serca) pozostaje w stanie Odwiecznego (PRA) Bycia (SD), który jest Niezmierzoną Czystością, Odwieczną Cichością (PRASAADANA), czy też Wibracją lub Energią Imienia (NAM) Odwiecznej Ciszy lub Bytu (PRASAAD).

Wytworzenie takiego Stanu Świadomości jest dopiero podstawą dla studiowania Jama i Nijama w Drugiej Klasie Jogi (KRIJA JOGA lub TANTRA JOGA). Nie zbuduje się bez dobrych fundamentów Domu, który byłby trwałym Duchowym Osiągnięciem. Wiemy już jakie są oznaki osiągnięcia OWOCU (PHALA) praktykowania BRAHMWIHARY, może więc przyjrzeć się teraz temu co i jak (w jakich okolicznościach) praktykować. Cztery Akty są częścią praktyk, które mają na celu przybliżenie człowieka do Boga i połączenie człowieka z Bogiem. Seria rozpoczyna się wraz z definicją pojęcia IŚWARA – Pana, Władcy, Boga jako wewnętrznego Ideału (Idama) dla PURUSZY (Wyższej Jaźni).

Patańdźali wymienia kolejno Cztery (ĆATUR) Boskie (BRAHM) Akty (WIHAARA) w następującej kolejności:

MAITRI – życzliwość, przyjaźń, miłująca dobroć, sympatia, miłość;
KARUŃA – współczucie, miłosierdzie, litość, współodczuwanie;
MUDITA - zadowolenie, cieszenie się, radość, zacność;
UPAKSZA – bezstronność, tolerancja, obojętność, neutralność, spokój.

Zakańczające wyliczanie słowo NAM wskazuje, że właściwości te są czymś, czym praktykujący musi się stać. Aspirant Astańga Jogi musi być przeniknięty tymi właściwościami i ciągle je przejawiać. W istocie te Cztery Akty są sposobami funkcjonowania Boskiej Świadomości, Cnotami Wcielenia Boga. Jako adept musisz stać się energią Życzliwości, Współczucia, Zadowolenia, Bezstronności. Codzienne rozważanie (rozmyślanie) nad tymi właściwościami jest ogromnie wskazaną praktyką, konieczną, jeśli chce się zbudować jako taki fundament jogicznego urzeczywistnienia i ukończyć Pierwszą Klasę Jogi.

Patańdźali wskazuje dalej, w jakich szczególnie okolicznościach stosować czy rozwijać wspomniane Akty (WIHAARY) i wymienia je w następującej, odpowiednio do Aktów czyki WIHAAR, kolejności:

SUKHA – szczęście, przyjemność, dobroć, pomyślność, wygoda;
DUHKHA – cierpienie, ból, nieszczęście, męka;
PUNJA – dobro, cnota, zasługa, zacność;
APUNJA – zło, grzech, niegodziwość.

Zakańczające wylicznie słowo WISZAJANAM oznacza wibrację jakiegokolwiek przedmiotu (obiektu, rzeczy lub istoty) pojawiającego się przed naszą świadomością. Rdzeń - "ISZ" - wskazuje na wszelkie życzenia lub chęci, które mogą być skierowane ku podmiotowi przez jakikolwiek przedmiot (obiekt, rzecz lub istota).

Podmiot zatem, czyli osoba praktykująca, rozwija w szczególności Cztery Akty Moralne w Czterech Kierunkach czy inaczej, ku Czterem wymienionym rodzajom wibracji świadomościowych pochodzących od istot lub rzeczy w odpowiedniej kolejności. Omówimy sobie teraz te sytuacje, w których szczególnie należy kultywować odpowiednią WIHARĘ (Akt, Stan).

MAITRI to życzliwość, przyjaźń i pełna miłości dobroć czy też sympatia ku wszystkim szczęśliwie żyjącym. Wszystko i wszystkich, którzy dają wibrację (energię) pomyślności, przyjemności i szczęścia należy darzyć miłującą sympatią. Oznacza to bycie dobrym i życzliwym dla dobrych i szczęśliwych ludzi. Oznacza to życzliwość dla tych, którym towarzyszy pomyślność. SUKHA to wszystkie przedmioty świadomościowe, które niosą ze sobą wygodę, przyjemność, komfort, pomyślność i szczęście. Dotyczy to zarówno osób jak i rzeczy. Jeśli coś sprawia nam wygodę lub pomyślność to rozwijamy ku temu czemuś postawę pełną przyjaźni i życzliwości.

Jest to główna idea Jezusa, której nauczał w słowach: "Miłujcie się wzajemnie". Mówił do ludzi żyjących w szczęściu Jego świadomości, do ludzi, którym towarzyszyła pomyślność, jako że otrzymali wszystko to, czego chcieli zgodnie z zasadą: "Kto prosi, otrzymuje". Mówił do ludzi będących Jego uczniami, którzy radowali się w swoim Panu. Zasada Maitri jest więc podstawowym filarem nauk Jezusa.

Wspólnota uczniów Gautama Buddy również miała nakazaną życzliwość dla współpraktykujących, a także zalecone rozwijanie wzajemnej dla siebie sympatii. Postawa ta, w miarę możliwości, tak samo jak i w naukach Jezusa, miała być stopniowo rozszerzana do wszystkich innych istot. Według słów Buddy Gautamy zawartych w "Drodze Najwyższej Czystości", (przekład Wandy Dynowskiej): "Ku czterem stronom świata się zwrócimy, ku zenitowi i nadirowi, z całego serca promieniując Boską, na wszechstworzenie, Miłością; Oby żadna istota nie żywiła nienawiści, ani złej woli, oby każda istota zaznała spokoju i szczęścia w swoim sercu". Definicja Maitri, czyli Miłości, podana jest w tej samej Księdze w następujący sposób: "Miłość jest tym, co wszystkim dobrze życzy".

Uczniowie Jezusa, zwani potem chrześcijanami otrzymali taką praktyczną wskazówkę: "Przykazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem; żebyście i wy tak się miłowali wzajemnie. Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali" (Ew. Jana 13,34). Prawdopodobnie uczniów Jezusa, czyli chrześcijan, jest dzisiaj bardzo niewielu. Tekst sugeruje też, że przed czasami Jezusa (Nowe Przykazanie) nauka ta nie była znana wśród tradycji żydowskiej. Więc musiał przynieść ją z innego źródła niż Tradycja przodków. Wzajemna Miłość chrześcijan obejmuje też wyłącznie członków wspólnoty uczniów Jezusa pomiędzy sobą.

Maitri zdaje się też być opoką czy też centralną ideą całej Brahmawihary. Zobaczymy to w dalszych studiach, nad pozostałymi Aktami, Boskimi Sposobami Działania.

KARUNA to współodczuwanie, współczucie i miłosierdzie, jest to pełnia dobroczynnej litości, sympatia skierowana ku wszystkim przedmiotom, rzeczom i osobom, które powodują ból i cierpienie, bądź pozostają w bólu i cierpieniu. DUHKHA (pisane też DUKKHA) to cała skrzynia nieszczęść i cierpień, puszka Pandory. Jest to istnienie pełne bólu, egzystencjonalnego cierpienia duszy zamkniętej w materii, jak można symbolicznie rozumieć stan cierpienia i bólu. Wszystkim cierpiącym i wytwarzającym ból, ku wszystkiem co męczy, a więc wytwarza męczarnie bólu i inne katusze (również zmęczenie) posyłamy nasze miłosierdzie i współczucie. Jest to siła, duchowa wibracja, pozwalająca stopniowo na wyzwolenie, wybawienie cierpiących z ich męczarni.

Uczniowie Buddy Gautamy praktykowali, wedłóg słów Mistrza z "Drogi Najwyższej Czystości", Karunę w następujący sposób: "Wszystkie stworzenia boskim ogarniamy Współczuciem. Ich ból jest naszym i mówimy: "Oto istota, którą widzę, wpadła w udrękę serdeczną, gorąco pragnę by się z niej wyzwoliła, aby jej cierpienie rozproszyło się i znikło"".

Definicja Karuny podana przez Pana Buddę brzmi następująco: "Współczucie jest tym, co drży na widok cierpienia innych, i płynie chęcią niesienia ulgi i zniweczenia wszelkiej męki".

Jezus, w ramach współczującego miłosierdzia, nakazał swoim uczniom głosić Dobrą Nowinę, Radosną Wieść, czyli Ewangelię. Jest ona porównywalna do nauk Buddy o ustaniu cierpienia i możliwości wyzwolenia, zbawienia ze wszystkich udręk , zmartwień, trosk, męk - ze wszystkich cierpień. W sumie cała Ewangelia - Dobra Nowina podana przez Jezusa zawiera w sobie dogłębne studium Czterech Szlachetnych Prawd wygłoszonych wcześniej przez Buddę Gautamę. Ewangelia podaje nauki o Istnieniu Cierpienia, o Przyczynie Cierpienia, czyli Grzechu, o Zbawieniu, czyli wyzwoleniu z cierpienia oraz o Drodze czy Sposobie osiągnięcia unicestwienia bólu i jego przyczyny. Istotną częścią pracy uczniów Jezusa jest uzdrawianie ciągle towarzyszące ich misji nauczania i ich praktyce. Wypędzanie złych duchów, oczyszczanie trędowatych, uzdrawianie chorych, a nawet wskrzeszanie umarłych to niewątpliwie czyny miłosierdzia, czyli Karuny. Jezus jest sam najlepszym przykładem Karuny ze swoją miłosierną, dobroczyną postawą pomagania, uzdrawiania cierpiących. Wszak uczniom kazał siebie samego naśladować i "być miłosiernym jak Bóg": "Bądźcie miłosierni jak Ojciec wasz jest miłosierny" (E. 6.36).

Można Akt Karuny nazwać aktywną, czynnie działającą Miłością Boga ku wszystkim cierpiącym istotom. Bóg współodczuwa wespół z nami i pragnie nam zawsze pomóc. My stajemy się Jemu podobni, jeśli czynimy tak jak On czynił. Niezliczone rzesze istot wyzwolonych, zbawionych z bólu i cierpienia przez Buddę Gautamę również pokazują jak niezmierzona, jak ogromna była przejawiana przez Niego Cnota Karuny.

MUDHITA jest trzecim z kolei Boskim Aktem (Czynem), który polega na kultywowaniu Zadowolenia i Radości wobec wszelkich zacnych przedmiotów (obiektów) świadomościowych. PUNJA, będąca okolicznością, w której kultywuje się Cnotę Mudity, jest właśnie Zacnością i Zasługą, a także Dobrem i Cnotą. Zwykle rozumie się ten Akt jako Radość z Zacnych i Prawych Istot. Cieszymy się z cnotliwości zasłużonych i zacnych ludzi, radujemy się ze wszystkiego dobrego, które nas spotyka.

Rozmyślania nad Radością ze wszelkiego Dobra i Cieszenie się z Zacności ludzi prawych i zacnych jest kluczową nutą tej trzeciej Brahmawihary. Poszukiwanie dobrego towarzystwa składającego się z ludzi zacnych (prawych, dobrych i uczciwych) i radowanie się ich obecnością jest praktykowanym sposobem wypełniania tej podstawy Moralności Jogi. Mudita jest też Aktem zadowolenia z powodu Cnoty i Zasługi, które są Dobre.

Jezus mówił: "Cieszcie się, albowiem Pan Młody jest z Wami. Czyż mogą się smucić goście weselni póki Pan Młody jest z nimi?". Pytanie jest w zupełności retoryczne. Duch Radości jako charyzmat miał być oznaką obcowania z Panem Jezusem. Radość jako cel wskazuje też Jezus, gdy mówi: "Kiedy pościcie, nie bądźcie posępni jak obłudnicy" (Mt.6.16). Stan bycia posępnym, ponurym jest czymś przeciwnym do Radości. W innym miejscu Jezus mówi: "Cieszcie się ze Mną, bo znalazłem owcę, która mi zginęła". Jezus raduje się z grzesznika, który nawróciwszy się, wstąpił na drogę Zacności, Prawości. Radością uczniów Jezusa jest w szczególności powrót zaginionych owiec do życia w Zacności.

Uczniowie Buddy Gautamy praktykowali postawę Mudity w następujący sposób (wg. "Drogi Najwyższej Czystości"): "Wszystkie stworzenia ogarniamy Radością. Cieszymy się szczęciem (zacnością) wszystkiego. Widząc człowieka kochanego i kochającego czujemy Radość wspólnie z nim i wszędzie posyłamy wesele (radosny nastrój). A gdy żadnej wokół nie widzimy radości, myślimy o niej i stwarzamy uczuciem".

Budda odczuwanie Radości definiuje w następujący sposób: "Jest to radowanie się (cieszenie się) ze szczęścia każdego, bez cienia zazdrości ani powrotu ku sobie". Zamiast zazdrościć innym ich zasług, dóbr, pozycji czy zacności cieszymy się z tego co osiągnęli i jakimi są. Radość ta nie ma elementu żądzy posiadania rzeczy czy przedmiotów przynależnych do innych. Jest to Radość pełna bezosobistości, nie-ksobna i nie-udawana, ale szczera i prawdziwa.

Możemy rozumieć też Akt Mudity jako Uwielbienie towarzystwa Zacnych i Dobrych istot oraz wszelkich dobrych i cnotliwych zachowań u innych ludzi.

Przywędrowaliśmy powoli do ostatniej Właściwości Boskiego Aktu, który wywołuje zwykle najwięcej kontrowersji i zamieszania.

UPAKSZA to obojętność wobec zła i niegodziwości, jak można tę Wihrę najprościej rozumieć. Wielu adeptom duchowości jeżą się włosy, gdy słyszą o takiej życiowej postawie, że niby jest duchowa. APUNJA to przecież zło, złośliwość, grzech i wszelka niegodziwość, podłość, ohyda, wszystko co jest niedobre, bez zacności, cała, humorystycznie mówiąc, nie-cnota. Jak pozostać neutralnym, obojętnym i bezstronnym wobec zła, niegodziwości i wobec czyniących krzywdę, złośliwość, wobec dopuszczających się podłych czynów? Jest to trudna praktyka dla wielu osób nie rozumiejących elementarnych podstaw moralności!

UPAKSZA oznacza zachowanie spokoju, równowagi i neutralności we wszystkich sytuacjach, w których mamy do czynienia ze złem wszelkiej postaci i jego ucieleśnieniem czyli ZŁYM. Tak jak Maitri jest rdzeniem, czyli jądrem Miłości, tak Upaksza jest koroną i wypełnieniem Miłości. Zobaczymy to w naukach Świętych Istot tej planety.

Jezus tak powiada swoim uczniom: "Miłujcie swoich nieprzyjaciół i módlcie się za tych, którzy was prześladują; tak będziecie synami Ojca waszego, który jest w niebie" (Mt.5.44,45). Jak ma wyglądać miłość wobec tych, którzy czynią nam niegodziwość, którzy walczą z nami jako nieprzyjaciele, wobec tych, którzy nas prześladują?

Jezus zakazuje odwetu wobec zła i prześladowań: "Nie stawiajcie oporo złemu: lecz jeśli cię kto uderzy w prawy policzek, nadstaw mu i drugi". Cóż, stawiać opór to przeciwstawiać się, to walczyć, a chrześcijanin ma praktykować nieoporownie złemu. Tak uczy Jezus, a jest to właśnie proklamowana obojętność, bezstronność i co więcej tolerancja wobec zła. Jezus zakazuje odwetu!

Jezus uczy też odpuszczania, przebaczania ludziom ich przewinień wobec nas. Mamy więc zasadę odpuszczania, przebaczania wszelkim niegodziwcom. "Jeśli przebaczycie ludziom ich przewinienia, i Wam przebaczy Ojciec (s. BABA, hebr. ABBA) wasz niebieski" (Mt. 6.14). Obowiązek przebaczania, odpuszczania, jest wspomniany jako wykonywany niezliczoną ilość razy, symbolicznie: siedemdziesiąt i siedem razy. Jezus zabrania również osądzania, a osądza się zwykle niegodziwych: "Nie sądźcie, abyście nie byli sądzeni" (Mt. 7.1 lub Ł. 6.37); "nie potępiajcie, a nie będziecie potępieni; odpuszczajcie, a będzie wam odpuszczone" (Ł.6.37). Cała nauka neutralności wobec złego i niegodziwego służy temu, abyśmy my sami zachowali wolność od zła.

"Zły człowiek ze złego skarbca wydobywa zło; bo z obfitości serca mówią jego usta" (Ł. 6.45). Jeśli potępiasz zło i niegodziwość, jeśli walczysz ze złem lub je pochwalasz, to ty sam okazujesz się istotą, która ma serce pełne zła i niegodziwości. Apostoł Paweł kontynuuje naukę Jezusa: "Nie możesz wymówić się od winy, człowiecze, kimkolwiek jesteś, gdy zabierasz się do sądzenia (potępiania, osądzania, wydawania wyroku). W jakiej bowiem sprawie sądzisz drugiego, w tej sam na siebie wydajesz wyrok, bo ty czynisz to samo co osądzasz. Wiemy zaś, że sąd boży według prawdy dosięga tych, którzy się dopuszczają takich czynów". (Rzym. 2.1.2). Nauka UPAKSZY jest więc doskonale rozwinięta w Dobrej Nowinie, nic tylko przestrzegać tego podstawowego filaru Moralności.

Przebaczenie, odpuszczenie wszelkich krzywd, tolerancję wobec wszelkiej niegodziwości, cierpliwe znoszenie przykrości bez chęci odwetu - oto jest codzienne praktykowanie Czwartego z Aktów Boga. Ogłaszamy pokój i jednostronnie proklamujemy zawieszenie broni. W ten sposób India zdobyła niepodległość!

Gautama Budda Czwartego rozważania naucza w następujących słowach: "Zwracamy się ku Boskiej Równowadze (Neutralności) i ku wszelkiemu istnieniu ślemy spokój i pogodę myśli". Równowaga, czyli spokój i pogoda myśli jest definiowana przez Buddę Gautamę jako "Odkrycie Serca i sedna Pokoju i życia w nich (w Sercu i w Pokoju)."

Czwartą cnotę Gautama nazywa Najpiękniejszą z Przepięknych. Możemy rozumieć, że Upaksza jest zachowaniem spokoju, ciszy i neutralności w całym wnętrzu wobec sytuacji, w której doznajemy czegoś złego, w której dzieje się jakaś niegodziwość. Nie należy się w zło lub przeciw złu angażować ani sercem, ani myślą, a zdaniem Jezusa nawet czynem - stąd nadstawienie drugiego policzka. Powstrzymujemy się więc od złego - zgodnie z komentarzem Jezusa i zachowujemy spokój zgodnie z komentarzem Buddy Gautamy.

ĆATUR-BRAHMWIHRA jak łącznie jogini Indii i Tybetu nazywają Cztery Boskie Akty, służy osiąganiu Wyciszonej, Oczyszczonej Świadomości. W naukach buddyjskich praktyki te nazywane są BODHI ĆITTĄ, czyli Oświeconą lub Przebudzoną Świadomością. Buddyjskim akcentem, emfazą BODHIĆITTY jest WSPÓŁODCZUWANIE, zaś chrześcijańskim MIŁOŚĆ I NIEOSĄDZANIE. Joga oryginalnie poleca kultywowanie tego jako jednej, złożonej z czterech elementów, praktyki. Kiedy stajemy się wibrującą postacią przejawiającą każdą z tych właściwości, to mówi się u buddystów, że osiągamy urzeczywistnienie Bodhićitty. Praktyczne rozważania podane przez Buddę dla uczniów ciągle kierują ku tej realizacji, podobnie jak sugestywne, nakazujące zalecenia podane przez Jezusa.

BRAHMAWIHARA pozwala osiągnąć czworakie wyzwolenie osiągając przy tym cztery stany Niezmienności czy też Nieograniczoności.

MAITRI to wybawienie poprzez Miłość i Życzliwość, które wprowadza w stan Niezmierzonej Czystości, czyli Błogości. Miłujące Serce jest Wolne.

KARUNA to wyzwolenie Serca przez Współczucie, które wprowadza w stan Nieskończonej Przestrzeni. Serce wyzwolone przez Współczucie doświadcza przestrzeni nieograniczonych możliwości.

MUDITA to wyzwolenie Serca (Świadomości) poprzez Radość. Dzięki temu doświadcza się stanu Nieskończonej Świadomości. W końcu jest to Wszechświadomość i Wszechobecność, inaczej mówiąc Nieograniczona Świadomość Wszystkiego (i Wszystkich).

UPAKSZA to wybawienie Serca przez Równowagę i Pogodę Myśli, które oznaczają Neutralność i Bezstronność. Osiąga się tutaj Stan Nieograniczonej Pustki, czyli stan ŚUNJA(TA), Pustka czy Próżnia jest fundamentem Oświecenia, Przebudzenia. Dlatego Upaksza dopełnia realizację Brahmwihry czy Bodhićitty.

Z punktu nauk Laja Jogi, kultywowanie Bodhićitty czy raczej Brahmawihary - jako konkretnych rozważań i sposobów zachowania w życiu - prowadzi do zrealizowania czterech boskich energii duchowych zwanych ĆATURAWIRIA, którymi odpowiednio są następujące aspekty Oświeconej Świadomości (Bodhićitty):

PREMA – Boska Miłość, pojawiająca się jako skutek kultywowania Maitri;
SATHJA – Boska Prawda (Rzeczywistość), pojawiająca się jako skutek Karuny, czyli Współodczuwania;
DHARAMA – Boska Prawość jako wynik kultywowania Radości w stosunku do wszystkiego co Zacne i Dobre, czyli Mudity;
ŚANTIH – Boski Pokój (Kosmiczna Cisza), Milczenie Ciszy, w efekcie ustawicznego i usilnego realizowania postawy serca i życia w oparciu o zasadę znaną jako Upaksza.

Maitri jest jak nasienie, z którego wyrasta całe Drzewo Życia w postaci owocującej, rozpoznawane jako Bodhićitta. Miłość wzajemna współpraktykujących i wzajemna życzliwość dobrych i szczęśliwych lub umiłowanie tego co przynosi szczęście i przyjemność nie wydają się być aż tak bardzo trudne. Maitri jest przyjaźnią wśród przyjaciół i życzliwością wśród życzliwych. Jest to filar, na którym musi być zbudowana każda duchowa wspólnota.

PREMA jest czymś znacznie szerszym, gdyż tutaj wspólnotą praktykujących, na różnych szczeblach ewolucji, jest nie tylko cała ludzkość, lecz całe stworzenie. Jest to Nieograniczony Punkt Widzenia. Nie ma mowy, aby w Nieograniczonej Świadomości Błogości i Pustki mogły powstać jakiekolwiek sekciarskie poglądy lub podziały. PREMA jest Miłością i Życzliwością, która obejmuje całe istnienie, wszelkie stworzenie.

BRAHMAWIHARA pojawia się spontanicznie i naturalnie jako skutek praktykowania pojednania z Bogiem (Brahmą, Buddą) lub z Guru (z Lamą, z Mistrzem Duchowym). Istoty niosące w sobie Boga, poznać po owocach Brahmawihary jakie towarzyszą całemu ich życiu. Warto odnotować, że realizacja, wymienionego już stanu Bodhićitty, odnosi się do ukończenia Pierwszej Klasy Jogi. Celem Pierwszej Klasy (Astańga Jogi) jest bowiem Przebudzenie Świadomości czyli BODHIĆITTA. Przebudzona Świadomość posiada Intuicyjny (Czuciowy) Wgląd w Prawdę, co nazywamy w Tradycji Jogi RITAMBHARA PRADŹNIA.

Ufając, że praktykowanie Czterech Aktów Brahmy (Boga), będzie dla Ciebie prostym i łatwym, wspomnę, że bez ukończenia Pierwszej Klasy Jogi, nie możliwym skuteczne praktykowanie w Klasie Drugiej (Krija Joga). Dyplomem ukończenia tej części kursu Jogi są owoce, po których zawsze można poznać wtajemniczonego Adepta. Ufam, że osiągniesz szybko stan Uciszonej, czyli Oczyszczonej Świadomości (ĆITTAPRASDANAM), w której Inicjacyjny Wgląd i jego doskonalenie staną się możliwe.

Ostateczny poziom doskonałości BRAHMWIHRY zakodowany jest w sposobie łączenia słów przez Mistrza Patańdźalego. MAITRI KARUNA MUDITO PEKSANAM oznacza, że te Cztery Akty stanowią jedną wibrację, praktykowane są jako całość. Chociaż z początku, uczymy się każdą z tych właściwości rozwijać i stosować osobno, to jednak w końcu zlewają się one w jedną całość, w jedną energię. Kolejność słów pokazuje kolejność wstępnej pracy, czyli rozpoczynamy od Maitri, a kończymy na Upakszy, zaś NAM wskazuje na syntezę, na zlanie energii w jedną całość. Wtedy mówimy, że osiągamy BODHIĆITTAM!.

Drugie zlane słowo SUKHA DUHKHA PUNYPUNYA VISZAYNM wskazuje, że pośród wszystkich czterech rodzajów wibracji świadomościowego przedmiotu (obiektu), który się przed nami pojawia stosujemy wspomnianą już postawę Przebudzonej Świadomości.

Pośród szczęścia lub nieszczęścia, pośród przyjemności lub bólu, błogości lub cierpienia, pośród dobrego i złego, zacności i przewrotności, pośród zasługi lub przewiny utrzymujemy Czwór-Akt Boskiego Postępowania Moralnego. Możemy powiedzieć, że całokształt naszej Moralności Jogicznej testuje się praktycznie pośród par przeciwieństw, z którymi można się w życiu spotkać.

Połączenia słów SUKHA-DUKHA wskazuje na pary przeciwieństw takie jak: szczęście i nieszczęście, przyjemność i ból, błogość i cierpienie, zaś PUNJA-APUNJA wskazuje na pary przeciwne typu: dobro i zło, zacność i niegodziwość, cnota i grzech czy zasługa i przewinienie. Adept Jogi zachowuje jednak Nieustającą Miłość, Współczucie, Radość i Spokój. Jest to nieprzerwany strumień BRAHMAWIHARY. Prawdziwie takim jest stan Istnienia Wyciszonej, Oczyszczonej Świadomości.

Mamy tutaj pewne szczególne implikacje. Jeśli Nieoczyszczona Świadomość praktykując Oczyszczenie i Wyciszenie osiąga takie Cztery Właściwości, to znaczy, że Naturalnym Stanem naszej Czystej Pierwotnej Jaźni jest przejawianie tych właściwości. Zatem są to Akty PURUSZY (Wyższego Ducha), czyli Doskonałego Człowieka. Jezus nazywa Boga słowami Jedyny Dobry, przypisując w ten sposób Najwyższej Istocie szczególny rodzaj Dobroci. Przejawia się ona właśnie jako Brahmawihara.

Sumienie każdego człowieka, posiadając wrodzoną, naturalną czystość jest u swej podstawy Dobrocią. Nawet słowo SUMIENIE (od s. SU-MNA, SUMANANA) oznacza po prostu Dobre Myślenie lub Dobre Wspominanie. Człowiek nazywany "sumiennym" jest zatem człowiekiem "Dobrze Myślącym" i co za tym idzie Czyniącym Dobrze, gdyż jego działanie jest Boskim Aktem (Brahmwihrą).

"Wewnętrzny człowiek (w s. PURUSZA) ma upodobanie zgodne z Prawem Bożym (s. RYTA)", tak uczy chrześcijaństwo słowami Ap. Pawła (Rzym. 7.22). "Gdy poganie, którzy Prawa nie mają, idąc za naturą (głosem sumienia), czynią to, co Prawo nakazuje, chociaż Prawa nie mają, sami dla siebie są Prawem. Wykazują oni, że treść_Prawa wypisana jest w ich sercach, gdy jednocześnie sumienie staje się jako świadek" (Rzym. 2.14,15). Nawet chrześcijańskie nauki wskazują, że pierwiastek Dobra, Prawa, (Prawdziwa) Natura istnieje w nas jako naturalna, wrodzona i czysta postać nas samych. Jeśli nawet poganin - człowiek areligijny, kompletny ateista może przejawić tę Treść Wypisaną w Sercu, to tym bardziej dotyczy to ewentualnych adeptów Duchowej Ścieżki. PURUSZA jest naszą Naturalną Istotą.

BRAHMWIHRA jest korzeniem i podstawą wszelkiego rodzaju BHAKTI JOGI oraz korzeniem i podstawą każdej religii. W istocie swej zjawisko religii wynika z naturalnej potrzeby każdego człowieka. Zasady Brahmwihry można znaleźć jako istotne nauki w każdej religii. Każda istniejąca religia z punktu widzenia jogi nazywa się BHAKTI JOGĄ. Praktykowanie buddyjskiego Nieograniczonego Współczucia czy praktykowanie chrześcijańskiej Doskonałej Chrystusowej Miłości to przejawy jednej i tej samej BHAKTI JOGI, tego samego Aktu Bożego Miłosierdzia, który udoskonala się pośród życiowych przeciwności i przeciwieństw.

Drugim filarem Bhakti Jogi jest uznanie swego Guru – żyjącej, fizycznej manifestacji Boga - za tożsamego z Absolutem. W ten sposób KRYSZNA staje się Najwyższą Osobą Boga, chociaż był tylko człowiekiem. W ten sposób Jezus jest Bogiem dla wielu chrześcijan. I w ten sam sposób buddyści zgubili gdzieś pojęcie Boga, gdyż pojęcie BUDDHA (s. BRAHMA, Bóg) utożsamili z żyjącym Guru, z Siddharta Gautamą, zwannym w końcu Buddhą. Należy pamiętać, że pojęcie BRAHMA, BUDDHA i BÓG są sobie wzajemnie tożsame. Celem człowieka jest osiągnięcie doskonałości, Bycia Obrazem Boga (s. PURUSZA), wtedy Rama, Kryszna, Jezus, Henoch, Gautama - wszystkie te istności mogą powiedzieć: "Ja i Ojciec Jedno Jesteśmy"

Jednia to w istocie Joga. Ufam, że Podstawy Etyki i Moralności Jogi zostaną praktycznie zastosowane dla ukończenia Pierwszej Klasy Jogi, zgodnie z jej oryginalną instrukcją.

Instrukcja do Praktyki - Brahmwihara Prathjaja.

Brahmawihara Prathjaja

Wędrując wspólnie na Górę Kailaś, do źródła wszelkiej Jogi udostępniamy dzisiaj tę prostą wspólną praktykę, aby wszyscy szczerze jogą zainteresowani mogli efektywnie przybliżać się do celu, do Naturalnego Istnienia, do Doskonałego Człowieka czuwającego w głębinie Serca.

Proponowana wspólna medytacja o charakterze rozmyślania, rozważania i odczuwania jest idealną praktyką grupową dla grona osób głęboko i szczerze zainteresowanych LAJA JOGĄ. Osoba prowadząca, po otrzymaniu dodatkowych instrukcji o prowadzeniu grupy, może korzystać z tej instrukcji, głośno czytając jej istotne punkty. Krąg praktykujących Brahmawiharę nazywamy zwykle BHAKTIĆAKRĄ, a wspólne spotkania grupy Bhaktisadhaną lub Bhaktijogą.

Mistrz Założyciel wszelkiej Jogi, ŚIWA, wraz ze swą małżonką, partnerką i przyjaciółką o imieniu PARWATTI, która była pierwszą uczennicą i Mistrzynią Jogi, nazywani są w tradycji Laja, jako "Współgłowy" Aśramu (Sanktuarium) na Górze Kailaś - SURJA GURU, co oznacza Słonecznych Nauczycieli.

Zrówno Śiwa jak i Parwatti znani są pod wieloma różnymi imionami. Oboje są całkowicie wyzwolonymi Mistrzami patronującymi wszystkim szczerze przybliżającym się do Boga, tym, którzy pragną urzeczywistnić swoją Własną, Pierwotną Naturę, która w terminologii jogicznej nazywana jest PURUSZA - Istotny Byt, Doskonały Człowiek, Czysta Jaźń, Ogród Jutrzenki czy Źródło Życia. Mistrzowie Ci, wspólnie patronują szczerym i ufnym aspirantom.

Spośród wielu Imion jakimi obdarzony jest Śiwa, do najbardziej chyba znanych należą takie Jego Imiona jak: Jupiter (Mistrz Jowisz), Babadźi, Padmasambhawa (Guru Rimpocze) czy Jehowa. Śiwa jednoczy w sobie wszelkie odmiany i foRamy jogi wszystkich czasów. W nadchodzącej Nowej Erze właśnie zjednoczenie i synteza wszystkich form jogi będzie odgrywać kluczową nutę.

Brahmawihara-Prathjaja godna jest polecenia jako indywidualna codzienna medytacja wszystkich osób o szczerych i głębokich skłonnościach do prowadzenia religijnego trybu życia, który polega na uwielbieniu, czci, oddaniu i służeniu względem Pana i Boga. Praktykę tę stosują Bhaktowie buddyjscy, gdzie nazywa się ona BODHIĆITTA i jest w istocie pielęgnowaniem stanu Przebudzonej Świadomości. Ta Dhjana służy pełnem rozwinięciu całego wrodzonego każdej ludzkiej istocie potencjału BHAKTI, który tłumaczy się jako Czyny Boga lub Aktywność Ojca Niebieskiego. Jest to stan istnienia i działania zarówno Buddhy jak i Chrystusa czy Kryszny.

Brahmawihara to korzeń i podstawa każdej z istniejących religii. Religia bowiem, czyli Bhakti Joga opiera się o Miłość, Współczucie, Radość i Spokój. Wspólne praktykowanie tej Dhjany przyniesie z czasem pełne Oczyszczenie, czyli Uciszenie całego potoku naszej Świadomości. Tym co osiągamy jest Czysta Świadomość lub jak wolisz, Świadomość Spokoju i Ciszy. Czysta lub jak wolisz Przebudzona Świadomość jest naszym Pierwotnym, Naturalnym stanem istnienia.

Pozostaw pauzy na milczenie pomiędzy poszczególnymi punktami. Czytaj całość praktyki delikatnie, z Serca, a także powoli, jakby z zastanowieniem. W istocie jest to rozważanie i odczuwanie. Intuicyjnie odbieraj głębię znaczenia każdej WIHRY (Aktu, Czynu).

WPROWADZENIE

1. IŚWARAPRANIDHANA. Wspomnij Boga, Najwyższą Istotę, Stwórcę Nieba i Ziemi. Z całą ufnością oddaj się Bogu w opiekę, w Nim przyjmij SCHRONIENIE, w Iśwarze - w Twoim Władcy.

a) trzykrotnie intonuj OM (AUM), które jest zlaniem się Trójdźwięku w jednobrzmiącą sylabę, podobną do głoski Ą. Jednoczysz się z Iśwarą;

b) powtarzaj z Serca następujące słowa trzy razy: "Niech będzie uwielbiony Pan i Bóg, umiłowany i błogosławiony pełen najwyższej Mądrości i siedmiorakiego poznania Prawdy". HUM

c) recytuj Schronienie dowolną ilość razy, w sanskrycie lub po polsku: OM BRAHMDHRAMASANGHANM (HUM) "Przyjmuję Schronienie w Najwyższym Bogu, w Jego Świętej Nauce i w Braterstwie Praktykujących".

d) intonuj (śpiewaj lub powtarzaj) mantrę (wibrację) przywołującą stan całkowitego Wyciszenia czy Oczyszczenia Świadomości: BHWANA ĆITTAPRASDANM (Intonację rozpocznij wibracją OM, potem powtarzaj mantrę Oczyszczenia Świadomości, zwykle 108 razy, a następnie zakończ mówiąc HUM).

WŁAŚCIWA PRAKTYKA

2. ĆATUR-BRAHMWIHRA. Cztery rozmyślania (myślowe medytacje), które są czterema sposobami uspokojenia umysłu (psychiki, czyli wszystkich fal przeżyć świadomościowych, praktykuje się na każde z czterech rozmyślań około 5-7 minut poświęcając. Oto Boskie Akty synchronizujące z Przebudzoną Świadomością jawią się jako doskonała droga do rozwoju intuitywnego odbioru czy odczuwania (s. PRATHJAJA). Kontemplujący (s. DHJAJIN) zamienia się w słuch i czucie, całym sobą percepując głębię znaczenia każdej z Brahmawihar.

I. MAITRI

a) wewnątrz Serca, w głębi własnej istoty odczuwamy pulsujące źródło miłości, która wszystkiemu jest życzliwa i przyjazna. Odczuwamy nieograniczoną dobroć i sympatię tryskającą z głębi Serca. Odczuwamy cały nasz naturalny potencjał przyjaźni i miłowania.

b) rzeka miłości, życzliwości i przyjaźni szerokim strumieniem wylewa się z naszego wnętrza ku wszystkim naszym bliskim, ku współpraktykującym. Odczuwamy głęboką życzliwość dla wszystkich szczęśliwie żyjących. Posyłamy naszą miłość do wszystkich dobrych ludzi. Wyobrażamy się w sytuacjach, w których działamy z miłością jako ucieleśnienie dobroci i przyjaźni.

c) z całego Serca promieniujemy falami uczucia miłości i życzliwości do wszystkich stworzeń, zdarzeń, do wszystkich sytuacji, zarówno dobrych jak i złych. Wyobrażamy sobie jak dobroć, życzliwość przyjaźń i miłość obejmują całe nasze miasto, kraj, nasz kontynent, cały świat i jak rozprzestrzeniają się w kosmosie. We wszystkie strony świata posyłamy naszą Miłość, aż w końcu sami stajemy się ucieleśnieniem Miłości (s. PREMA).

II. KARUNA

a) wewnątrz Serca, w głębi własnej istoty odczuwamy pulsujące źródło miłosierdzia i współczucia, sympatię, która skierowana jest ku wszystkim i wszystkiemu. Odczuwamy rzeczywisty stan każdej rzeczy i każdej istoty. Postrzegamy własne serce jako nieograniczoną empatię, zdolność współodczuwania. Odkrywamy miłosierdzie i współczucie jako swój naturalny stan istnienia.

b) utrzymujemy wypływ strumienia sympatii i współczucia do wszystkich cierpiących osób, ludzi, zwierząt i roślin, które spotkaliśmy w naszym życiu. Postanawiamy okazywać miłującą dobroć wszystkim cierpiącym ból i udręczenie, których spotykamy w naszym życiu. Gorąco pragniemy, aby każda napotkana przez nas istota wyzwoliła się ze wszystkich udręczeń. Oby przejmujące i przenikliwe fale kojącego miłosierdzia przyniosły ulgę wszystkim udręczonym istotom.

c) z całego Serca ogarniamy cały świat falami dobrotliwego współczucia, które mają moc niesienia ulgi i rozpraszania wszelkiego bólu i cierpienia. Przynosimy ulgę każdej osobie, każdej żyjącej istocie, o której tylko ze współczuciem pomyślimy. Cały świat ogarniamy swoim współczującym sercem, które ma moc lekarstwa przynoszącego natychmiastowe ukojenie. Strumień współczucia wybawia niezliczone istoty z oceanu bólu i cierpienia przynosząc trwałą błogość i szczęśliwość. Zanika wszelkie cierpienie świata.

III. MUDHITA

a) skupiamy się w naszym Sercu odczuwając w głębi źródło radości i zadowolenia. Zacność i cnota dobroci są tym , co cieszy nas najbardziej. Odczuwamy w duszy pełnię radości z każdego dobrego czynu i z prawego, zacnego postępowania. Cieszy nas wszelka uczciwość. Odkrywamy naszą wrodzoną zdolność do radownia się w każdej sytuacji i do bycia zadowolonym w każdej chwili życia.

b) odczuwamy jak z naszego Serca radość i zadowolenie wypływają mocnym strumieniem. Nasza radość ogarnia całe nasze otoczenie, bliższych i dalszych znajomych. Szczególny przepływ radości i błogości płynie jako natchnienie do ludzi zacnych, uczciwych, ugruntowanych w cnocie dobroci i prawości. Oby głęboka radość zawsze towarzyszyła ich życiu. Cieszymy się szczęściem i powodzeniem innych.

c) cały świat napełniamy dobroczynną, błogą radością i niezmierzonym zadowoleniem, które wypływa z dobroci serca. Wspieramy naturalną i wrodzoną tendencję kierowania się ku dobru, która jest istotą każdej żyjącej duszy. Niech wszystko zmierza w radości ku prawości, zacności i dobroci. Cieszy nas ogromnie budowanie świata zacności i dobroci. Oby wszystkie istoty były szczęśliwe, aby wszystkie istoty miały się dobrze.

IV. UPAKSZA

a) w głębi Serca odnajdujemy nasze najbardziej spokojne miejsce. Jest to jakby sanktuarium ciszy i pokoju. Z całym oddaniem wczuwamy się w to miejsce, jako w źródło milczenia i równowagi. Przebywamy wewnątrz w stanie zapewniającym nam ukojenie, spokój i harmonię. Jakikolwiek ciężar natychmiast odpuszczamy, przebaczając sobie całkowicie wszystko. Całkowicie pogrążamy się w źródle wewnętrznej ciszy.

b) cisza i spokój z naszego serca płyną we wszystkie strony, ogarniając całe nasze otoczenie, wszystkie sytuacje życia, wypełniając każdą chwilę. Stajemy się wyrozumiali i tolerancyjni dla wszystkich i wszystkiego co nas spotyka. Ogłaszamy Pokój we wszystkie strony świata, wyrzekamy się gniewu, zazdrości i obmawiania. Postanawiamy zachować neutralność, czyste ręce, serce i mowę pośród każdej sytuacji życia. Odczuwamy stałość i siłę ciszy, bezstronności.

c) cisza z naszego serca rozpuszcza wszelką chęć odwetu. Uczuciem tym nasycamy całą przestrzeń, nasze środowisko, miejscowość, kraj, kontynent, cały świat. Wyobrażamy sobie całą kulę ziemską jako oazę pokoju i przebaczenia. Wszelka zemsta i odwet przestają istnieć. Wszystkie urazy i awersje pomiędzy ludźmi rozpuszczają się w strumieniu ciszy i pokoju, które emanujemy z serca. Świat osiąga doskonałą równowagę, a wszystkie istoty są szczęśliwe i pełne pogody ducha.

V. BODDHIĆITTA

a) całym sercem odczuwamy głębię Czterech Boskich Aktów. Doświadczamy Natury swojej Przebudzonej Świadomości jako pełni Miłości, Współczucia, Radości i Spokoju w jednej chwili. Odczuwamy Niezmierzoną Czystość, Przestrzeń, Wszechświadomość i Pustkę, które trwają w każdej chwili naszego życia. Doświadczamy siebie jako źródła tej boskiej moralności - Miłości!

b) przyjmujemy do naszego Serca (Wnętrza, Psychiki) wszystkie znajome i nieznajome osoby, aby wspólnie z nami doświadczały stanu Przebudzenia Świadomości. W szczególności wchłaniamy do serca naszych rodziców, matkę i ojca, a także nasze rodzeństwo, siostry, braci i dalszą rodzinę.

c) cała ludzkość i wszystkie istoty naszej planety gromadzimy jako jedną rodzinę wewnątrz naszej Przebudzonej Świadomości o Czterech Boskich Właściwościach.

ZAKOŃCZENIE

3. TRATAKA.

a) skupienie na kimś, kto osiągnął doskonałość etyczną i moralną, a kto jest dla nas wzorem prawości i ideałem, do którego dążymy. Pamiętajmy imię tej istności, wyobrażajmy sobie postać, w szczególności spojrzenie, próbujmy wczuć się w stan świadomości (w głębię psychiki i ducha) urzeczywistniony przez tę osobę. Możemy wybrać dowolną istotę, świętego, mistrza, proroka lub anioła, która to istota będzie nam bliska. Odczuwamy Serce tej postaci, wpatrujemy się w oczy, gdyż właśnie oczy przekazują głębię tego co płynie z serca. Próbujemy doświadczyć stanu bycia takim jak wybrany przez nas ideał.

b) możemy rozmyślać (powtarzać w myślach powoli i z czuciem) Pięć Wielkich Ślubowań BODHISATWY, czyli Ucieleśnienia Dobroci, Przebudzonej Dobroci. Jest to praktyka drugiej klasy Jogi, stanowi więc rozwinięcie Bhakti Jogi.

MAHAWRATTA

AHIMSA – Ślubuję Powstrzymanie Krzywdzenia Myślą,Słowem i Uczynkiem.
SATHJA – Ślubuję Zawsze Mówić Prawdę Myślą, Słowem i Uczynkiem.
ASTEJA – Ślubuję Powstrzymanie Kradzenia Myślą, Mową i Uczynkem.
BRAHMAĆARJA – Ślubuję Zachowanie Wstrzemięźliwości Myśli, Słów i Czynów.
APARIGRAHA – Ślubuję Powstrzymanie Posiadania (Nieprzywiązywania) Myślą, Słowem i Uczynkiem.

Mahawratta, Ślubowania Bodhisatwy stanowią fundament moralności jogicznej w Drugiej Klasie (Krija Joga, Tantra Joga). Ogniskujemy się więc w naszej pracy BHAKTÓW we właściwym kierunku. Szerszy komentarz oraz Siddhi (Cudowne Moce) pojawiające się jako skutek realnego urzeczywistnienia tych pięciu zasad etycznych będą omówione przy innej okazji.

c) możemy wspólnie intonować wibrację przybliżającą nas do Nauczyciela, do Iśwary, do Boga, do naszego Pana, Władcy i Guru.

OM GURU lub OM GURU DEW (24 do 108 razy)

d) wspólne HUM (oznacza zakończenie praktyki i zawsze jest w Tradycji Laja mówione na końcu cyklu ćwiczeń duchowych).

Prema Sathja Dharma Śantih OM Hum!