Radźa Joga - Sufi Tariqah. Królewska Ścieżka Wtajemniczenia Serca

(Hridaya nr 20)

Znane już pojęcie radźa joga oznacza potocznie królewską jednię i tożsame jest z formą praktyki duchowej uważanej za najwyższą i najdoskonalszą drogę rozwoju. Sufi tariqah oznacza po prostu ścieżkę czystości lub mądrości, gdyż pojęcie sufi pochodzi od safa, co oznacza wgląd lub intuicję, a także czystość od rozróżnień i sporów, które mącą pokój i cichość ducha. Radźa joga to także wiedza królewska.

Serce jako ośrodek duchowy w naukach joginów przyrównywany jest do kwiatu róży o dwunastu płatkach, z których każdy symbolizuje kolejny stopień inicjacji w duchowe misterium. Podobne wizje rozpościerają mędrcy sufickiej tradycji duchowej. Radźa joga jest uważana za najwyższą z czterech dostępnych ścieżek duchowego rozwoju w ciemnym wieku zwanym kali yugą. Szkoła ta rozwijana jest przez wielkich wieszczów i mądrców zarazem, gdyż jest Szkołą Mądrości duchowej i wszechwiedzy. Możemy wspomnieć takie istności jak Wasiśta, Dźanaka, Kryszna, Buddha, Jezus, Akbar i wielu innych, którzy duchowy osiąg zawdzięczają właśnie jodze królewskiej. Generalnie jest to joga sukcesji awatara, czyli wcielających się Synów Boga. Nazywamy ich czasem Ryszi (Sufi) lub Wali Ryszi, co znaczy Mistrzowie Mądrości.

Wszystkie szkoły duchowe spotykają się przy końcu ścieżki w osiągu celu ostatecznego, który jest określany terminem samadhi. Metoda, zwana w radźa jodze dikszan, a u sufich bayat, oznacza inicjację, przekaz, wtajemniczenie i przede wszystkim błogosławieństwo. Kolejny płatek kwiatu serca zostaje ożywiony dzięki kolejnej inicjacji. W tej ścieżce proces inicjacji jest najważniejszą i najbardziej początkową fazą studiów i praktyki duchowej. Bayat oznacza zapoczątkowanie i oczekuje się od osoby adepta czy adeptki, że zagwarantuje sobie chęci, czas i wszelkie środki nie tylko do kontynuowania pracy, ale także do jej ukończenia pod okiem nauczycieli. Spełnienie pracy danej inicjacji przychodzi przez cierpliwe praktykowanie i studiowanie nauk Odwiecznej Mądrości, a kiedy praca jest ukończona udzielana jest kolejna - wyższa o jeden stopień - inicjacja. Wszystko to jest częścią procesu wewnętrznej przemiany duchowej.

Sufi Tariqah można przełożyć jako ścieżkę, zakon, porządek lub ruch sufi, czyli czystości i mądrości zarazem. W istocie swej jest to "mądrość kosmicznego porządku". Oddaje to w całej pełni czym jest mało znana na świecie radźa joga. Każda szkoła czy system nauczania i praktykowania tej jogi zawiera niezmiennie owe dwanaście stopni inicjacji, które ostatecznie prowadzą do odsłonięcia purusza - czystej duszy jako światłości wewnętrznej rzeczywistości. Zawsze praktyka radźa jogi (sufi tariqah) rozpoczyna się od inicjacji. Oczywiście, wszystko to co robimy bez inicjacji jest przygotowaniem do przyjęcia inicjacji - i tylko przygotowaniem. Wszelkie szkoły nazywające siebie radźa jogą lub szkołą suficką, jeśli nie zawierają systemu inicjacyjnego, to są zaledwie kursami przygotowującymi do właściwej ścieżki inicjacyjnej. Nauka i praktyka takich szkół zawiera jedynie materiał przygotowujący do przyjęcia wtajemniczenia lub zaledwie część programu pracy pierwszego poziomu inicjacji. Doskonałym przykładem takiej ścieżki przygotowawczej jest założona przez Helenę Roerich, pod wpływem głębokiej inspiracji imieniem Pana Morja, szkoła nauk żywej etyki zwana też Agni Jogą. Nauki tego przekazu są doskonałym Kursem Wprowadzającym zarówno w suficki jak i jogiczny aspekt przekazu Guru Morja (Pir Akbar).

Współcześnie jest bardzo wiele takich szkół. Niestety spełniają one tylko zadanie wstępnego przygotowania, a często też są mylące, gdyż uczestnicy myślą, iż przynależą do faktycznej szkoły duchowej, co niestety nie jest prawdą.

Królewska Ścieżka Uczniostwa

Inicjacja jest pieczęcią serca i pieczęcią duszy (puruszy). Proces inicjowania czy wtajemniczania to zapieczętowanie serca tak, aby dusza mogła wzrastać i rozwijać się w swym materialnym przejawieniu. Wysoko wtajemniczoną duszę można nazwać terminem budhi arwah, co oznacza starszą duszę. O ile duszę (osobę) porównuje się do postaci anioła (dewa), to starszą duszę porównujemy do archanioła (Mahadewa). Suficki termin bayat ukazuje całą głębię procesu wtajemniczania serca i duszy. Sylaba "Ba" odnosi się do boskiej duszy i jej starszeństwa. Sylaba "Ya" odnosi się do ośrodka serca, zaś sylaba "At" wskazuje na najgłębszą część serca i duszy, czyli na to, co joga zwie słowem "atman". Każda kolejna inicjacja wprowadza coraz głębiej w świadomość serca i duszy, w naturę boskości.

Jogiczny termin dikszan wskazuje bardziej na wprowadzenie i zapoczątkownie. To, co zostaje udzielone to przekaz, który trzeba zrealizować, wypełnić. Inaczej inicjacja nie będzie zakończona, dopełniona. Własna praca jest niezbędna, jeśli chcemy odnieść głębszy pożytek z otrzymanej inicjacji. Pojęcie odnosi się do wprowadzenia w misteria, a także do udzielenia przez Hierofanta konkretnej pracy do wypełnienia. Tylko oddanie i poświęcenie osoby inicjowanej są tym co może przynieść im pełen pożytek z otrzymanej inicjacji. Można powiedzieć, że jest to wstęp do pracy.

Warto wspomnieć, że nie istnieje coś takiego jak ścieżka duchowa bez inicjacji, ani też żadna autoinicjacja. Kiedy uczeń jest gotowy do otrzymania kolejnej inicjacji, wtedy pojawia się Nauczyciel mogący przekazać wtajemniczenie. Nikt nie jest ani nie będzie pominięty. Co najwyżej trafiają się bardzo pyszni i dumni uczniowie, którym wydaje się, że zasługują na kolejne inicjacje. Ci mogą czasem pozostawać rozczarowani. Gotowość oznacza ufność i cierpliwość w oczekiwaniu. Oznacza też coraz większą ufność do Nauczycieli i Przewodników, coraz większą otwartość dla ścieżki i jej nauk. Ścieżka Uczniostwa jest ścieżką dyscypliny praktykowania i ścieżką zaufania - wiary bez powątpiewania. Mistrzowie i Nauczyciele tak jogi jak i sufi powiadają, że nie jest łatwo znaleźć ucznia posiadającego kwalifikacje do duchowej ścieżki królewskiej. Z tego powodu najwyższa forma ścieżki nie jest wcale ani łatwo dostępna, ani rozpowszechniona.

Ogólny kierunek rozwoju na ścieżce królewskiej to śraddha w terminach jogów, a yaqin w terminach sufich. Oba pojęcia wskazują jednocześnie na zaufanie i wiarę. Ufność, oprócz dyscypliny praktykowania, jest bowiem najniezbędniejszą sprawą. Jest tą kwalifikacją, która czyni osobę adeptem/-tką na danej ścieżce. Uczniostwo okazuje się w ufności do Nauczyciela, ścieżki i do nauk przekazywanych przez ścieżkę. Pogłębienie zaufania, świętej wiary, jest tym co pozwala przekazywać coraz to wyższe poziomy wtajemniczenia. Ufność i wierność stanowią właściwy pokarm dla duszy, aby ta mogła się zaawansować na duchowej drodze. Zatem, rozwijajmy klejnot ufności na wszelkie możliwe sposoby. Ufność leczy serce i duszę ze wszelkiego powątpiewnia, ze wszelkich obaw, ze wszelkiego strach i lęku. Wzmacnianie wiary jest niezbędnym lekarstwem dla serca i duszy na duchowej ścieżce. Wiara niszczy strach, podstawową przeszkodę w duchowym rozwoju serca. Gdy ufność pojawia się, wtedy kwiat duszy może rozkwitnąć.

Królewska ścieżka wtajemniczenia, chociaż posiada dwanaście stopni inicjacji, podzielona jest na cztery wielkie Kręgi Wtajemniczeń. Stanowią one cztery wielkie klasy czy koła nauk i praktyk , a każde ma swoje kierunkowe idee i metody pracy. W każdym z czterech Wielkich Kręgów Wtajemniczeń mamy po trzy inicjacje. Czasami bardzo wielkie istności duchowe użytkują tylko wspomniane cztery wielkie poziomy inicjacji, jednakże ma to wydźwięk skróconej ścieżki i tylko w szczególnych , wyjątkowych przypadkach może być użytkowane. Kolejność inicjacji odpowiada kolejności w jakiej otwierają się płatki w ośrodku serca. Kwiat, a ściślej pąk kwiatu serca układa się w taki sposób , że po trzy płatki kwiatu stanowią jeden krąg płatków. I w ten sam sposób udzielane są kolejne przekazy nauk i praktyk w jodze królów.

Ludzka istota, która przewędruje tę ścieżkę do końca staje się Duszą Wyzwoloną, co w terminach jogi zwie się Dźiwanmukta. Można rozumieć to jako piąte Wielkie Wtajemniczenie. Wyzwolenie czy wolność stanowią też ideał duchowy sufich o fundamentalnym znaczeniu i zwane są nadźat. Taki sam ideał oferują wielkie religie, jak chociażby chrześcijaństwo, które wspomina o zbawieniu czy wyzwoleniu jako o soteros.

Charakterystyka Wielkich Kręgów Wtajemniczenia

Przewędrujemy teraz przez ogólną charakterystykę czterech wielkich Kręgów Wtajemniczenia, które można nazwać skróconą ścieżką inicjacji. Możemy pamiętać, że jest to próba ujrzenia całej ścieżki jakby z boku i zobaczenia jak pracuje ta najwyższa joga.

I. BRAHMA-WIĆARA

Pojęcie to dosłownie oznacza tyle co "Orędzie Boga", gdyż Brahma znaczy Bóg w sensie absolutu wszystko ożywiającego poprzez swój boski oddech czy tchnienie, a wiczara wskazuje na przekaz lub orędzie, na żywą naukę. Sufi używają tutaj terminu Gatha, co znaczy "Oddanie się Księdze". Prawdziwie jest to Sutrayana - pojazd Księgi. Zarówno Nauczyciel jest Księgą jak i Natura jest Księgą, świętym manuskryptem, który uczymy się czytać poprzez słuchanie słów duchowej nauki. Inicjowani adepci studiują siedem aspektów wedy (gnozy) poprzez słuchanie nauk z siedmiu ezoterycznych przedmiotów: symboliki, metafizyki, oddychania, intuicji i wglądu, zwyczajów i wierzeń, codziennego życia (sztuki życia) oraz z zakresu moralności (ścierania ego). Pierwszy Krąg Wtajemniczeń zawiera w sobie trzy rodzaje praktyki jogi o których zostało wiele powiedziane: karma jogę, bhakti jogę i dźnana jogę, które sufi zwą odpowiednio kedmat, aszika i hikma.

Siedem rodzajów nauk używanych czasem za siedem mniejszych wtajemniczeń (co w sumie daje szesnaście, a nie dwanaście) pozwala przejść aspirantom tej ścieżki przez trzy stopnie inicjacji zwane trzema filarami jogi królewskiej, odpowiednio określonymi jako praca, p/oddanie, mądrość. W istocie te trzy słowa oddają w kolejności znaczenie terminów karma, bhakti i dźnana. Przebudzenie rozumienia i zrozumienia jest przewodnią nutą duchowego osiągu i urzeczywistnienia w tej formie jogi. Mówimy,że osoba przebudzona nie ocenia ciebie tylko rozumie. Można też to rozumienie nazwać przebudzeniem intuicyjnej natury miłującej mądrości. Serce staje się Księgą doskonałej mądrości pełnej współczucia i miłosierdzia (Pradźnia paramita hrydaja sutra).

Czara Mądrości Boskiej Wiedzy to właściwa praca Pierwszego Wielkiego Kręgu. Studia duchowe można nazwać też "oddychaniem czarą wiedzy". Pierwsza i ogólna inicjacja jest tutaj fundamentem. Kedmat u sufich czy karma joga u ryszich oznacza przyjęcie do pracy duchowej. Kto nie chce pracować nad sobą, kto nie chce pracować dla nauczycieli, kto nie chce pracować dla ścieżki, ten nigdy niczegonie osiągnie. Pierwszą ceną postępu jest własny wkład pracy. Sens karma jogi to przepracowanie, usunięcie wszelkich przeszkód pojawiających się na ścieżce, przeszkód w kontakcie z nauczycielami, ścieżką i nauką. Oczyszczenie na wielu poziomach jest skutkiem pracy. Podstawowe motto kedmatu u sufich jak i w karma jodze jest "praca duchowa nie dla siebie". Kiedy miłująca i rozumiejąca mądrość, boska wiedza zostają przebudzone, wtedy jesteśmy gotowi do wkroczenia do Drugiego Kręgu Wtajemniczeń.

II. BRAHMA-DHARANA

Jest to skupienie się na Bogu, utrwalenie uwagi na ożywiającym boskim oddechu duszy. Dosłownie znaczy to tyle, co "Bóg Skoncentrowany". Joga używa czasem terminu Upasana, co oznacza wszelkie rozważania i rozmyślania dotyczące boskości i samej istoty Boga. Sufi użytkują termin Murakhaba, co znaczy po prostu odpowiednio mocno skupiony stan umysłu, psychiki. Jest to utrwalenie uwagi i przykucie jej do pożądanego przez nas obiektu. Tradycja suficka cały Drugi Wielki Krąg Wtajemniczeń zwie terminem GITHA, co oznacza "Oddanie się Pieśni". Budząca się pieśń duszy nazwana przez mistyków "Pieśnią Powrotu", zaczyna być słyszalna lub odczuwalna jako ogromna tęsknota (Iszq).

Kolejne poziomy wtajemniczenia odsłaniają najpierw ścieżkę i cel życia poprzez studia nad koncentracją i jej zastosowaniem dla duchowego osiągu jednostki ludzkiej, aby później przejść do odkrywania zależności od natury i do uświadomienia sobie praw natury (kosmosu), a poprzez ten stopień do odkrycia własnej zależności od Boga. Studia nad zależnością od Boga/Absolutu odsłaniają wewnętrzny związek z Najwyższą Istotą i ukazują całą wewnątrzzależność ludzkiej istoty we wszystkich poziomach jej istnienia. Ten ostatni poziom studiów i praktyk sufi zwią tałłakkul, a joga nazywa to brahmasraja. Całokształt studiów i praktyk poziomu Drugiego Wielkiego Kręgu prowadzi do pełni wtajemniczenia duchowego. Dopiero bowiem szósty poziom inicjacji jest właściwie nazwany Inicjacją lub Wtajemniczeniem. Pięć wcześniejszych błogosławieństw dopełnia się w jedną wielką całość dopiero wraz z szóstą kolejną inicjacją. I dopiero taka osoba może powiedzieć o sobie, że jest Inicjowana czy Wtajemniczona w ezoterycznej szkole duchowej radźa jogi czy też w zakonie sufi. Wcześniej zwykle obowiązuje przyrzeczenie milczenia w tych kwestiach, które powiązane są z inicjacjami i poziomami czy stopniami.

Brahama - Dharana zwana jest też Kręgiem Zaawansowanych Nauk lub Kręgiem Wielbicieli. Sufi zwą to ścieżką Aszika - Uwielbienia. Jest to nie tyle zwyczajne uwielbienie, ile prawdziwe i realne p/oddanie i poświęcenie się ścieżce, nauczycielom i naukom. Dusza wielbicieli tego kręgu reaguje na wszelkiego rodzaju piękno w muzyce, poezji, w sztuce, a także w sytuacjach życia. Oddźwięk na zjawiska subtelnej natury, ekstatyczny zachwyt połączony z głęboką tolerancją i skłonnością do przebaczania, a także pokorna akceptacja to główne kierunki postępu duchowego aspiranta z tego Zaawansowanego Kręgu.

Mówimy, że koń ego idzie tam, gdzie lejce ducha go kierują. Cecha zwana takością także jest widoczna. Akceptacja tego co lubimy tak samo jak i tego co nie lubimy zaświadcza właśnie o takości i stałości ducha. W ten sposób osiągamy pewną gotowość do wniknięcia w kolejną przestrzeń wtajemniczenia.

III. BRAHMA-DHJANA

Oto i Krąg "Płynięcia do Boga" lub "Pływania w istnieniu Boga". Oczywiście zawiera trzy kolejne kroki inicjacyjne: poziom siódmy, ósmy i dziewiąty. Sufi nazywają to sangatha, co wskazuje na Wyższą Księgę lub na Wyższy Krąg Nauki i Praktyki. Dhjana wskazuje na nieustającą kontemplację Boga na wszelkie możliwe sposoby. Jest to krąg, w którym praktykuje się kolejno zatracenie swej własnej małej jaźni w istocie żyjącego Nauczyciela i Hierofanta, potem w istocie Mesjasza, proroka lub awatara, który ścieżkę zapoczątkował (Rasul), a następnie w samej esencji Boga. Przynosi to w końcu całkowite oczyszczenie, oświecenie i wgląd w prawdę. Sufi określają te trzy stopnie rozpuszczenia jaźni terminem fana (roztopienie). Pokazuje to faktyczny sens pojęcia dhjana w jodze.

Płynięcie do Boga przez naturę joga nazywa wirt, zaś sufi mówią tutaj zirt (as-sirt). Kontakt z naturą i odkrycie jej jako ciała Boga jest wielkim mistycznym osiągnięciem. Kolejnym szczeblem jest odkrywanie Boga jako Iśwara (u sufich Rasul), czemu służy joga kanałów i energii, a nade wszystko pojazd mantr i łasif opisujących w istocie wybrane aspekty boskości. Ostatnim krokiem jest osiągnięcie stanu Parambrhmana, który sufi zwą Allh. Wszystko to służy dotknięciu ostatecznej prawdy, którą jest sam Bóg, osiągnięcie tylko tego co na prawdę jest.

Adept ósmego poziomu inicjacji jest nazywany prawdziwym uczniem, tym który zrealizował prawdziwie ścieżkę ośmioraką i uczniostwo. Oznacza to posiadanie wszystkich niezbędnych kwalifikacji duchowych w ilościach i jakościach, które są wystarczające. Prawdziwy uczeń to jest Uczeń. Radźa joga zwie go Czela, zaś sufi nazywają go Murid. Jakże szybko po osiągnięciu Inicjacji, stajemy się prawdziwymi Uczniami Boga.

Adeptem ścieżki jest osoba urzeczywistniająca pracę Brahma- Dhjany zwaną w terminach jogi Wiwekam Dźnianam, czyli intuicyjną wiedzą zrodzoną ze świadomości ostatecznej rzeczywistości. Pojęcie Tarakam Dźnianam również pokazuje urzeczywistnienie adeptów tej klasy duchowej. Mądrość wyższej, kosmicznej jaźni posiada moc wyzwolenia z narodzin i śmierci, posiada moc uwolnić z bólu i cierpienia każdą istotę.

IV. BRAHMA-SAMADHI

Przybyliśmy już do ostatniego z czterech Wielkich Kręgów Wtajemniczenia. Wszyscy adepci poprzednigo pojazdu zwią się tytularnie Sufi. Teraz osiągane jest poprzez praktykę "Światło Ekstazy Boga". Samadhi jest w radźa jodze realizowane jest w trzech kolejnych krokach: sabikalpa, nirbikalpa i mahasamadhi. Ostatnie jest wielkim wyzwoleniem prawdziwej istoty i ostatecznym zwycięstwem duszy. Już nirbikalpa jest niezmienne i ponadczasowe, jednak prawdziwa wielkość, chwała i majestat duchowej istoty ukazują się przy końcu ścieżki.

Można ten Krąg nazwać praktyką "Stawania się Bogiem" w całej swej okazałości. Tutaj realizowane jest to, co można wyrazić słowami: "Ja i Ojciec mój jednym jesteśmy". Suficki szeikh czy khalif jest praktykiem sabikalpa, co oznacza rozwój mocy Słowa mówionego. Odpowiednio są oni natchnionymi źródłodawcami nauk i strażnikami ścieżki, jako że przebyli ją aż do całkowitego oczyszczenia duszy (puruszy). Maszeikh zaś oraz Murszid to najprawdziwsi Nauczyciele, pochłonięci przez nirbikalpa i wolni od materialnych uwarunkowań świata. Cały ten Krąg to ucieleśnienie prawdziwego Guru, którym jest sam Bóg. Można ten cały Krąg Wtajemniczenia nazwać Wewnętrznym, czyli sangitha, jak to właśnie czynią wielcy sufi. Ludzka istota staje się adeptem/tką radźa jogi z tytułem Baba lub Pir(-ul-Mulkh), co oznacza Patriarchę, Duszę duszy, autentycznego Przywódcę Duchowego stada.

Hum!

Śri Himalaya Rishi