Mithuna
Mithuna - w sanskryt dosłownie "para", "tworzenie pary męsko-damskiej", "Bliźniacze płomienie" – w sztuce indyjskiej przedstawienie pary osób, małżeństwa, często jako rytualny i uświęcony stosunek seksualny (zwane wtedy także maithuna), mające symbolizować raz odwieczną tęsknotę poszukiwania swojej drugiej połówki i przeciwnej płci, a dwa poszukiwanie bóstwa i zjednoczenie indywidualnej duszy z bóstwem, lub w tantryzmie - jedność Śiwy i Śakti, jedność męskiego i żeńskiego aspektu Boga, Absolutu.
Setki takich wyobrażeń pokrywają ściany wielu świątyń w Khadźuraho i Konarak. Stanowią również częsty temat w malarstwie indyjskim, gdzie sztuka przypominała ludziom, że normalnym i koniecznym jest związek miłosny mężczyzny i kobiety, także jako podstawa rozwoju duchowego. W tantryzmie maithuna oznacza również uświęcony stosunek seksualny małżonków jako praktykę religijną w ramach tzw. pańćamakara, uświęcenia pożycia par małżeńskich, żony i męża.
Mithuna jest także nazwą jednego ze znaków zodiaku w kalendarzu indyjskim, odpowiednikiem znaku Bliźniąt oraz gwiazdozbioru Bliźniąt.
Bliźniacze płomienie - to tematyka odpowiednia dla tantrycznych ideałów stojących za terminem Mithuna oraz Maithuna. W istocie chodzi o tantryczny i taoistyczny ideał dopełnienia się w związku z osobą o przeciwnej płci, co jest warunkiem niezbędnym dla wyższego rozwoju duchowego i ostatecznego wstąpienia w bóstwo, wniebowstąpienia. Mithuna oraz maithuna oznacza dopełnianie się mężczyzny i kobiety, a nie tylko uprawianie pożycia seksualnego. Jest to zatem uformowanie pary kobieta-mężczyzna potrafiącej dopełniać się wzajemnie, żyć razem w jedności, przeżywać życie w harmonii, fizycznej, seksualnej, emocjonalnej, mentalnej i duchowej. Warto pamiętać, że słowo maithuna oznacza zawarcie związku małżeńskiego pomiędzy kobietą i mężczyzną, a nie sam akt współżycia seksualnego, jak utrzymują niektórzy ludzie pozbawieni wiedzy duchowej na Zachodzie, w USA i Europie.
Mithuna i maithuna w dawnym przedwedyjskim społeczeństwie poligamicznym, to tematyka głęboko ezoteryczna, poświęcona odnajdywaniu drugiej połowy duszy, bliźniaczej duszy, w osobie płci przeciwnej i potwierdzenie tego poprzez zgodne życie jako małżeństwo monogamiczne, w nierozerwalnej więzi seksualnej, psychicznej i duchowej uświęconego mężczyzny i uświęconej kobiety (pary). Zdolność stwarzania nierozrywalnego, wieczystego związku miłosnego męsko-damskiego, uważana jest powszechnie w tantrze jako konieczna kwalifikacja do zjednoczenia niższego z wyższym, do połączenie człowieka z bóstwem.