Ahamkara

Ahamkara, Ahankara - w dewanagari अहंकार ahaṃkāra, ang. Ahamkara, dosł. sprawca ja, samoświadomość, indywidualizacja, rozmyślanie o ja, poczucie ja. Ahamkara to kategoria ontyczna, pierwiastek subtelny, jedna z tattw w filozofii indyjskiej powstałych z prakryti. Cześć organu antahkarana. Ahamkara oznacza samą zdolność do zdawania sobie sprawy, że się jest. Stanowi przeszkodę dla połączenia dźiwy i brahmana. Bóstwem ahankary jest Rudra Dewa.

Ahamkara indywidualna (wjasti ahamkara) to nieskończenie mała część kosmicznej ahamkary (samaszti ahamkara) powstałej z czystego mahat tamasu (części tamasowej mahat tattwy). Ponieważ kosmiczna ahamkara jest trzech rodzajów (analogicznie do istnienia trzech gun), to ahamkara indywidualna występuje jako trzy ich pochodne produkty.

W Krysznaizmie amerykańskim określana jako 'fałszywe ego, w wisznuizmie (krysznaizmie) przeszkoda w połączeniu dżiwy (jiva-atma, jiva-tattva czyli indywidualnej duszy) z Bhagavanem (Bogiem Osobowym), źródłem bezosobowego Brahmana. Połączenie to jest rozumiane jako jedność woli w miłości.

Mistrz Ramakrishna objaśnia indywidualna ahankarę jako samoświadomość, i poczucie "ja".