Śiwaizm

Śiwaizm, sziwaizm (sanskrycka litera श transliterowana i wymawiana jest jako "ś") - monoteistyczny odłam hinduistyczny uznający Śiwa za jedynego Boga, Brahmana, znany z tego, że kultywuje tantrę i jest źródłem wielkich szkół tantra jogi. Śiwaici czyli tantrycy uważają, że Brahman Bóg jednocześnie znajduje się w całym wszechświecie (Brahmandzie) i wszystkich jego stworzeniach (immanencja), a także poza nim (transcendencja). Podobnie jak w przypadku innych religii hinduistycznych, śiwaici uznają istnienie wielu innych pomniejszych bogów, ale są oni zwykle widziani jako manifestacje Śiwa, taka odmiana monoteizmu nazywana jest monizmem.

Wyznawcy śiwaizmu uważają, że cały świat to maja, dużą rolę w śiwaizmie odgrywa tantryczna joga i asceza (brahmacarya). Ważnym symbolem kultu śiwaickiego jest linga. Śiwaizm stanowi 25-30% wyznawców hinduizmu, precyzyjniej to jakieś 300-350 milionów wyznawców (śivabhaktas) na całym świecie. Podstawą praktyki duchowej śiwaitów jest joga oraz tantra ujęte w dwanaście sukcesyjnych linii przekazu. Podstawowe pisma religijno-mistyczne to Śivapurana oraz Lingapurana. Śiwaizm dzieli się na północnoindyjski (kaszmirski) oraz południowo indyjski (tamilski) w bardzo rozbudowanej oprawie kultowej.

Tantra czy tantra joga, a także tantryzm to w zasadzie najstarsza nazwa dla tradycji duchowej obecnie określanej mianem śiwaizmu. Śiwaizm północnoindyjski stał się podstawą dla rozwoju buddyzmu i tantry buddyjskiej.