Bhakti joga

Bhakti joga (Hind. Bhakti Yoga) - określenie duchowej praktyki zjednocznia z Bogiem z kręgu hinduizmu (m.in. wisznuizmu) polegające na rozwijaniu miłosnego związku oddania i służby (bhakti) z Bogiem. Bhakti jest terminem oznaczającym intensywną i bezinteresowną miłość służebną, oddanie i służbę do Boga i/lub Guru, który może występować w roli Ojca, Matki, Dziecka czy w jakimkolwiek innym związku upragnionym przez jego wielbiciela. Bhakti umożliwia osobisty kontakt z Bogiem poprzez obcowanie z bóstwem. Z tego powodu w Indiach można spotkać wielką różnorodność bogów i bogiń, często czczonych jedynie przez niewielkie grupy wyznawców czy rodziny. Jako jedna z form jogi, bhakti dąży do nawiązania i utrzymania kontaktu z Bogiem, przy czym należy zaznaczyć, że ma to być kontakt duchowy, niezwiązany z materialnym ciałem. Charakter owego związku w znacznej mierze zdeterminowany jest poprzez praktykowaną religię (śiwaizm czy wisznuizm), niemniej można wyróżnić dziewięć sposobów jego rozwijania:

śrawanam - słuchanie,
kirtanam - intonowanie świętych imion,
smaranam - pamiętanie o Bogu,
sewanam - służenie Bogu,
arćanam - wielbienie bóstwa,
wandanam - ofiarowanie modlitw,
dasjam - wypełnianie poleceń Boga,
sakhjam - zostanie przyjacielem,
atma-niwedanam - podporządkowanie wszystkiego Bogu.

Ruchy religijne związane z bhakti, które opierały się na naukach Wedanty, były czynnikiem który "odświeżył" hinduizm, wnosząc do niego intensywne wyrażanie wiary poprzez powiązanie emocjonalnych i filozoficznych elementów. Przykładem tego może być taniec bharatanatiam. Idea wyzwolenia poprzez miłosne oddanie i służenie po raz pierwszy pojawia się w kulcie Waruna Dewa, boga opisanego w Rygwedzie.