Jowisz

Jowisz, Jupiter (łac. Iuppiter) – w mitologii rzymskiej bóg nieba, burzy i deszczu, najwyższy władca nieba i ziemi, ojciec bogów. Był źródłem władzy (łac. imperium), jaką dzierżyli rzymscy urzędnicy, stąd zwracali się do Jowisza per "Ojcze Niebieski". Rzymscy władcy i wodzowie starali się pozować na ludzkie ucieleśnienie czy odzwierciedlenie Jowisza. Pospolicie utożsamiany jest z greckim Zeusem, z czasem przejął jego cechy. Atrybutami Jowisza były piorun i orzeł podobnie jak u Zeusa i słowiańskiego Peruna. Syn Saturna.

W rzeczywistości jest to (tożsamy z Zeusem i Perunem) praindoeuropejski bóg dziennego nieboskłonu, burzy i piorunów. Obie nazwy, grecka i łacińska, wywodzą się z praindoeuropejskiego imienia Dieus ph2ter, co w wyniku różnych przekształceń fonetycznych dało łacińskie Iuppiter (Iovis + pater). Od dopełniacza (genetivus) tego imienia, brzmiącego Iovis, pochodzi polskie imię tego bóstwa, Jowisz.

Kult Jowisza, czczonego jako Jowisz Najlepszy Największy (łac. Iuppiter Optimus Maximus) koncentrował się w świątyni położonej na Kapitolu w Rzymie, gdzie zasiadał on w towarzystwie Junony i Minerwy. Czynnościami kultowymi opiekował się kapłan zwany flamen Dialis.

Jowisz i cała Trójca Kapitolińska uosabiali rzymskie państwo. W koloniach rzymskich budowano analogiczne świątynie Trójcy Kapitolińskiej, zwane po prostu Kapitolami, rozprzestrzeniając kult poza miasto Rzym.

Na terenach starożytnego italskiego miasta Iguvium odnaleziono w 1444 roku tablice poświęcone Jowiszowi (zobacz: Tablice iguwińskie). Jowisz razem z Junoną i Minerwą tworzył trójcę kapitolińską.

Przydomki czyli święte imiona Boga Ojca - Jowisza:

• Stator – ten, który zatrzymuje chwiejące się szeregi rzymskie,
• Victor – dawca zwycięstwa,
• Versor – ten, który zmusza nieprzyjaciół do ucieczki,
• Ultor – karzący, niosący pomstę (Mściciel, na podobieństwo Marsa).

Msza Święta celebrowana w katolickim kościele jest przerobioną dla potrzeb chrześcijaństwa celebracją nabożeństwa do Jowisza.