Trika

Trika - dosłownie "trójka", "trójca", "triada" – jedna z głównych koncepcji w śiwaizmie kaszmirskim, który do początku XX wieku był znany właśnie pod tą nazwą, gdyż charakterystyczną cechą są różne kategorie filozoficzne uporządkowane w trójki.

Ontologicznie rzecz ujmując, istnieją trzy podstawowe kategorie: Śiwa - byt transcendentny, Śakti - energia tworzenia czy raczej moc stwórcza i Nara - człowiek, istota ludzka.

Istnieje triada energii: Icchā Śakti - energia woli, Jñāna Śakti - energia poznania, oraz Kriyā Śakti - energia działania.

Istnieje triada poznania (rozumienia): Pramatri - podmiot poznający, Pramana - sposób poznania, oraz Prameya - obiekt poznania.

Istnieją trzy podstawowe stany świadomości: dźagrat (jāgrat) - stan czuwania czy jawy, swapna (svapna) - marzenia senne czy śnienia, suszupti (suszupti) - sen bez marzeń sennych.

Istnieją trzy klasy ksiąg systemu Trika: Agama Śastra, Spanda Śastra, Pratjabhidźna Śastra.