Ajodhja

Ajodhja (Ajodhya, hindi अयोध्या) to historyczne miasto, stara stolica regionu Awadh w północnej części Indii w stanie Uttar Pradesh. Ajodhja jest opisywana jako historyczne miejsce narodzin Śri Rama i stolica królestwa Kosala. To święte miasto hinduizmu jest opisywane już w hinduskich eposach, Ramajanie i Mahabharacie. W czasach Gautama Buddha miasto było nazywane Ayojjhā (w języku pali). W czasie rządów muzułmańskich było ono siedzibą gubernatora regionu Awadh, a później w czasie brytyjskiej okupacji miasto było znane jako Adźodhja lub Adźodhia i było częścią zjednoczonych prowincji Agry i Oudh. Znajduje się ono na brzegu rzeki Sarayu, 555 km na wschód od New Delhi. Słowo Ayodhya znaczy w sanskrycie "nie wojować przeciw". Niektóre Purany takie jak Brahmanda Purana uważają Ajodję za jedno z najświętszych miast Hinduizmu.

W kilku pierwszych stuleciach naszej ery miasto było nazywane Śaketa. Śāketa zostało podbite przez wielkiego władcę Kuszanów Cesarza Kaniszkę w 127 roku n.e., a ten uczynił je centrum administracyjnym swych wschodnich terytoriów. Nie wiadomo dokładnie kiedy nazwa miasta została zmieniona, ale w czasie podróży do Indii chińskiego mnicha Xuanzang w 636 roku n.e. było już znane jako Ayodhya.

Ajodhja współcześnie

Miasto to stało się w końcu XX w. symbolem waśni religijnych i niszczenia historycznego dziedzictwa kulturowego z pobudek religijnych.

W grudniu 1992 działacze hinduistyczni, zwani Kar Sevaks, zniszczyli kompletnie XVI-wieczny meczet Babri Masjid, pod pretekstem odsłonięcia pozostałości świątyni hinduistycznej Ram Janmabhoomi, zbudowanej jakoby w miejscu urodzin boga Ramy, wcielenia Wisznu, która miała być podobno w przeszłości zniszczona, aby dać miejsce pod budowę meczetu. Wynikłe z tego incydentu zamieszki religijne, które objęły nie tylko samą Ayodhyę, ale także inne miasta Indii, trwały dwa miesiące (grudzień 1992 – styczeń 1993) i spowodowały śmierć kilku tysięcy osób (w tym zamieszki w Bombaju).

Jedną z przyczyn zniszczenia meczetu stała się opinia przedstawiona w lipcu 1992 przez grupę archeologów, którzy stwierdzili, że meczet wzniesiony został na miejscu, w którym w X-XII w. musiała znajdować się świątynia hinduistyczna. Argumenty archeologiczne są nadal wykorzystywane w niekończącej się dyskusji politycznej na temat wydarzeń w Ayodhyi. W 2003 sąd stanowy w celu ustalenia, czy należy odbudować świątynię islamską, czy też zbudować na tym miejscu świątynię hinduistyczną, nakazał przeprowadzenie badań radarowych na miejscu zniszczonego meczetu, a następnie wykonanie badań wykopaliskowych w miejscu wykrycia anomalii geofizycznych. Pospieszne badania przeprowadzone przez rządową instytucję Archeological Survey of India, trwające zaledwie miesiąc, doprowadziły do konkluzji, że meczet rzeczywiście wzniesiony został na pozostałościach starszej, średniowiecznej świątyni hinduistycznej.

Wykorzystywanie argumentów archeologicznych do uzasadnienia niszczenia zabytków zbulwersowało światową opinię archeologiczną, wywołując m.in. gwałtowne reakcje w czasie kongresu międzynarodowego stowarzyszenia archeologów World Archaeological Congress (WAC), który odbył się w 1994 w New Delhi w Indiach.