Nadi

Z Himalaya-Wiki

Nadi (dosł. rzeka, strumień; kanał, przewód rurkowaty, naczynie, kapilara, żyła, arteria, także nerw – składnik ciała pranicznego w hinduizmie, subtelny przewód w pranaśarira czy lingaśarira, w ciele pranicznym (pranamaya manakośa), którym przepływa jedna z waju prana (energii życiowych) człowieka. Jego rolę można porównać do tętnicy transportującej krew w ciele fizycznym (sthulaśarira). Proces oczyszczania kanalików nadi nosi nazwę nadiśodhana. W jodze popularne w temacie są metody oddychania oparte na pięciu waju pranach: prana, apana, samana, wjana oraz udana.

Różne źródła indyjskie nie zawsze są zgodne, co do ilości przewodów prany u człowieka:

  • 101 - Bryhadaranjakopaniszad, Kathopaniszad; suszumna jako przewód podstawowy, centralny i 100 kanałów nadi jako niezbędne dla życia;
  • 72 000 – Hathajogapradipika; generalna ilość nadyah nauczana w zaawansowanej krija jodze, laja jodze czy radża jodze.
  • 350 000 – Śiwasanhita; bardzo szczegółowa analiza nadis wedle tantra jogi;

Różnica jednak wynika z tego, jak dokładny i szczegółowy jest opis systemu nadi;

Podstawowym, głównym nadi człowieka jest suszumna (tyb. Tummo) czyli kanał centralny. W nim znajdują się trzy kolejne, niczym rury w ruchach: wadźranadi, ćitrininadi oraz brahmanadi. Podstawowym ćwiczeniem dla kanału suszumna nadi jest siedzenie prosto, stanie prosto, leżenie prosto praz chodzenie prosto.

Równowagę podstawową organizmu zapewniają dwa kanały:

  • idanadi, ida, ćandra, (chiń. yin) - księżycowy, kończący się w lewym nozdrzu oraz
  • pingalanadi, pingala, surya, (chiń. yang) - słoneczny, kończący się w prawym nozdrzu.

Pranaśarira - ciało subtelne w hinduizmie, jedna z powłok istoty ludzkiej. Elementy struktury ciała pranicznego to :

  • prana - subtelna energia witalna szerzej znana jako vayu prana;
  • nadi - kanały czy strumienie energetyczne, meridiany;
  • bindu - krople zagęszczonej energii odpowiadające nasieniu, początkowemu potencjałowi ćakramów;
  • granthi - węzły strumieni nadi na drodze wznoszącej się energii kundalini, inaczej zwane zbiornikami (adhara, visarga) lub lingamami;
  • ćakram - ośrodki ogniskowania się świadomości, centra energii, zbiorniki sanskar;

Nadi, granthi oraz ahankara

O 72 tysiącach nadi w każdej z Granthi, tak, ze szczegółowymi mapkami, wiele osób z jogi czy tantry chciałoby wiedzieć. Brahma Granthi w podbrzuszu, Vishnu Granthi w piersi, Rudra Granthi w głowie i po 72 tysiące nadis w tym 100 głównych przez każdy węzeł przechodzących. Raczej czeka człowieka w temacie mozolne przekopywanie około 3-4 tysięcy tantrycznych traktatów w których po trochu w każdym jest coś tam napisane, niźli znalezienie książki w przedmiocie. Ale razem, z takich wypisków, wyszłaby gruba książka. I trzeba pamiętać, że w indyjskiej literaturze Granthi mają po kilka nazw. Przykładowo, Brahma Granthi znajdziemy częściej opisaną pod nazwą Svayambhu Linga w tantrycznych tekstach. Vishnu Granthi pod nazwą Bana Linga, a Rudra Granthi pod nazwą Itara Linga. Ale takich kompletów nazw jest więcej.

  • Brahma granthi - węzeł czy zbiornik energetyczny w dole brzucha, zwany także Svayambhu Lingą, związany z Brahmą czyli także z lotosem muladhara o czterech płatkach.
  • Vishnu granthi - węzeł czy zbiornik energetyczny w klatce piersiowej, zwany także Bańa Lingą, związany z bóstwem Vishnu (Wisznu), także z lotosem serca, anahata, o dwunastu płatkach.
  • Rudra granthi - węzeł czy zbiornik energetyczny w głowie, zwany także Itara Lingą, związany z bóstwem Rudra czy Śiwa, także z lotosem ajńa (adźńa), o dwóch płatkach.

Pojęcie अहंकार ग्रन्थि to w sanskrycie Ahankara Granthi czyli Zbiornik w Sercu albo dosłownie Węzeł Ćwiczenia Jaźni. Częściej znany jako Vishnu Granthi albo jako Bana Lingam, Złoty Lingam w ośrodku serca znanym najczęściej jako Anahata. Rozwój Vishnu Granthi kojarzy się zwykle jako pogłębienie wszelkich intuitywnych zdolności ośrodka serca oraz pracę z kolorystyką złotego czy złocistego światła. Jednak na Wschodzie Bana Linga to także skarbnica wiedzy i mocy o alchemicznej transmutacji, nie tylko cwiczenia mistyczne z jaśniejąco złotym blaskiem. Ahahnkara to w jodze tantrycznej praktyka z mantrą Aham lub Om Aham oraz z dźwiękami A-Ham w ośrodku serca czyli w Anahata Padmah. Aham oznacza Ja, Jam, Jaźń. Ahankara znaczy ćwiczenie Jaźni lub powtarzanie czy skoncentrowanie na Aham. Pojęcie Aham nie jest tym samym co Anava czyli ego, jaźń w sensie egoizmu i prymitywnych reakcji. Ahamkara poznajemy w procesie trenowania Jaźni. Aham to Jaźń w Sercu, Ja ośrodka Anahata. Warto pamiętać, że Bana Linga, środkowy zbiornik energii i Vishnu Granthi efektywnie rozwija się wtedy, gdy człowieka wchodzi na ścieżkę Ryszich, ścieżkę Mądrości!

W skrócie, są to węzły strumieni nadis (kanałów energii subtelnej) wraz ze zbiornikami energetycznymi. Pracy z tymi węzłami lub fluktuacjom energii towarzyszą doznania psychiczne, tak, że mamy opisy zjawisk w psychologicznych kategoriach. A że nadis dużo, to i zjawisk z ich fluktuacji (nadmiary, niedobory, zablokowania) może być dużo. Trzeba jednak podstawy Nadayogah poznać, czyli naukę o kanałach energii, ich połączeniach, a tego jest spoooro, delikatnie mówiąc i mało kto ma ochotę się tym praktycznie zajmować. Dobre tysiąc kanałów (nadi) w połączeniu pomiędzy Sahasrarą o zbiornikami ciała, w tym 100 podstawowych mamy.

Jak napisano, raczej trzeba szukać w wielu tekstach tantrycznych, w bardzo wielu, jeśli o oryginały w Sanskrycie chodzi. Temat poruszany jest na bodaj czwartym stopniu Kriyayogah oraz także na zaawansowanych zajęciach Layayogah. Tematy nadayogah są w Indii uważane za bardziej zaawansowane, mniej chętnie się o nich mówi, mało kto się lepiej na tym zna, a jak się coś napisze, to mało kto czyta. Dobrze, jak się ktoś w jodze interesuje tematem. Na zajęciach o nadi i granthi ludziom się mózgi gotują zwykle. Sam opis 50 kanałów, nadi, jak przebiegają od Sahasrary do Ćakramów i stają się płatkami w lotosach jest już zwykle wykańczający dla ludzi niby zainteresowanych tematem, bo wymaga plastycznej wyobraźni przestrzennej. Ta wiedza stara o Nadyah (nadi liczba mnoga) jest bardziej związana z Jńanayogah niźli z Bhaktiyogah, rzeczywiście. A najbardziej z Layahogah, Kriyayogah i Rajayogah. Ale zwykle się kończy na ida, pingala i sushumna, niestety.

Znajomość nazewnictwa w temacie znacznie ułatwia szukanie. Czego szukamy? Anahata, hrid, hridaja, chakra, granthi, linga, lingam, svayambhu, bana, itara, nadi, nadyah, kilkanaście podobnych zagadnień powiązanych ze sobą dość ściśle. Sama Anahata, ośrodek serca w indyjskiej literaturze występuje pod nazwami: anahatapuri, padmasundara, dvadasha, suryasanghkhyadala, hritpadma, hritpatra, hritpankeruha, hritsaroruha, hridambhoja, hridambuja, hridabja, hridaya, hridayaambhoja, hridayasarasija, hritpankaja, że kilka częściej używanych wymienię. Można się pogubić z lekka. Tyle nazw na ten sam lotosik, ale czasem używanych też w innym sensie.

Warto pamiętać, że Pranayogah dużo pracuje z trzema zbiornikami, a z kolei Chiński Qigong (Chi Kung) z tych samych zbiorników trzech korzysta, zatem mamy polepszony wgląd jak z tym pracować i do czego te zbiorniki można wykorzystać (Brahma, Vishnu i Rudra Granthi). Granthi, Linga, Visarga, Adhara - to zbiornik, gdzie schodzą się rozmaite strumienie energii, aby się wzmacniać wzajemnie lub wygaszać. Węzeł nadyah w swej istocie otacza sam zbiornik jednej z trzech głównych sił witalnych często rozpatrywanych jako Gunah lub jako jedną z Bioenergii typu Kapha, Pitha, Vata. Madhyadhara (madhya adhara) to przykładowo środkowy zbiornik, czyli ten związany z ośrodkiem serca. Ach to bogate słownictwo w sanskrycie.

Sieć nadyczna dzieli się na pięć podsystemów, czesto wykorzystywanych jako tzw. vayu pranah w metodach oddychania i pracy z energią. To kolejny 'mały' temacik. Generalnie powłoka Lingaśarira czyli ciało lingamiczne (praniczne), przez teozofów zwane zwykle eterycznym sobowtórem, to nadis, granthi i ćakramy. Taka matryca dla przejawienia się na planie fizycznym. Jednak źródłem powstania Lingaśarira jest bezpośrednio Atman (ciało woli, ducha). Zatem jest to można sobie tak wyobrazić, projekcja duszy (atmana) w subtelniejszą materię, na bazie której powstają materialne formy bytu z tego naszego świata. Co guru w Indii, to oczywiście trochę inaczej w szczegółach rzecz omówiona, ale to nic nadzwyczajnego.

Nadi to dosłownie rzeka, strumień, rurkowaty przewód lub przewód w którym coś szumi lub dźwięczy, zatem cały obieg w nadyah i granthi jest na zasadzie przepływu cieczy. Jedno ze znaczeń pojęcia nadi to flet i jego dźwięk. Ahankara to ciekawe słowo, które może oznaczać Jaźń wyćwiczoną, wypraktykowaną, zdyscyplinowaną duchowo. Z jednej strony oznacza konkretny pierwiastek naszej istoty, a z drugiej strony jest zaleceniem czy wręcz jawnie wspomnianą metodą treningową, a także czymś, co jest wyćwiczone, wypraktykowane. Kara oznacza ćwiczenie, praktykę, w tym powtarzanie. Ahankara to zatem ćwiczenie Aham (Jam, poczucia bycia, istnienia, ja, etc), tak jak Omkara to ćwiczenie Om.