Akaśa

Akaśa, spolszczenie Akasza (w sanskrycie आकाश ākāśa) - światło, dżwięk, przestrzeń, substancja ponadmaterialna, duch, kosmiczny eter; przestwór, substancja ponadmaterialna, pustka, matryca; pierwsza substancja, z której wyłania się światło, energia i moc również piąty żywioł, który przenika cztery żywioły budujące plan materialny. Barwa ākāša to kolor nieba w wieczornego po zachodzie słońca, kolor nieba usianego świetlnymi punktami gwiazd i poświatą Drogi Mlecznej; promień duchowej inteligencji, wyższego rozumienia i duchowej intuicji. Żywioł eteru ducha rozpuszcza nasiona karmiczne z poprzednich wcieleń i pozwala na przeciwstawienie się temu, co może być powstrzymane siłą ducha. Eter, przestrzeń, duch czyli ākāśa - to żywioł piątego lotosu, piątej ćakry znajdującej się na poziomie podstawy szyi.

W angielskiej transliteracji "Akasha" – w sanskrycie akāśa (ākāśa आकाश) oznacza eter lub niebo albo kosmos w tradycyjnej hinduskiej kosmologii. Termin ten został również przyjęty w zachodnim okultyzmie i spirytyzmie oraz w ezoteryce pod koniec XIX wieku e.ch. W wielu współczesnych językach indoaryjskich i językach drawidyjskich odpowiednie słowo zachowuje ogólne znaczenie „eteru”. Hinduskim bogiem Akaszy jest Dyaus (Władca Świetlistego Nieba).

Słowo w sanskrycie pochodzi od rdzenia kāś oznaczającego „być”, "istnieć". W sanskrycie wedyjskim słowo akaśa pojawia się jako rzeczownik rodzaju męskiego o ogólnym znaczeniu „eter” lub "niebo". W sanskrycie klasycznym rzeczownik przyjmuje rodzaj nijaki i może wyrażać pojęcie „eteru” (Manusmriti, Shatapatha Brahmana). W filozofii wedyjskiej słowo to przyjmuje techniczne znaczenie „eterycznego płynu wyobrażanego jako przenikający kosmos”.

Filozofia indyjska dzieli Akaszę na trzy kategorie. Pierwsza kategoria, reprezentowana przez tradycje Nyaya vaisesika, Purva Mimamsa i Jaia, uważa Akaszę za niezależną, wszechobecną i wieczną substancję niezbędną dla struktury wszechświata, dla całej Brahmandy. Druga kategoria obejmująca Samkhya-Jogę i Wedantę, postrzega Akaszę jako ewolucję czegoś innego. Trzecia kategoria traktuje Akaszę jako koncepcję mentalną – pogląd ten znalazł szczególne odzwierciedlenie w późniejszych systemach buddyjskich.