Akaśa
Akaśa, spolszczenie Akasza (w sanskrycie आकाश ākāśa) - światło, dżwięk, przestrzeń, substancja ponadmaterialna, duch, kosmiczny eter; przestwór, substancja ponadmaterialna, pustka, matryca; pierwsza substancja, z której wyłania się światło, energia i moc również piąty żywioł, który przenika cztery żywioły budujące plan materialny. Barwa ākāša to kolor nieba w wieczornego po zachodzie słońca, kolor nieba usianego świetlnymi punktami gwiazd i poświatą Drogi Mlecznej; promień duchowej inteligencji, wyższego rozumienia i duchowej intuicji. Żywioł eteru ducha rozpuszcza nasiona karmiczne z poprzednich wcieleń i pozwala na przeciwstawienie się temu, co może być powstrzymane siłą ducha. Eter, przestrzeń, duch czyli ākāśa - to żywioł piątego lotosu, piątej ćakry znajdującej się na poziomie podstawy szyi. Ilość procentowa Akaśam w substancjach ciała energetycznego człowieka lub w konstrukcji miejsc przyrody wskazuje na poziom uduchowienia materii, zatem pokazuje lepsze lub gorsze warunki do rozwoju duchowego. Nie ma rozwoju duchowego człowieka bez pracy nad zwiększaniem percepcji i ilościowego składu piątego żywiołu w powłokach czy ciałach oraz w otoczeniu.
W angielskiej transliteracji "Akasha" – w sanskrycie akāśa (ākāśa आकाश) oznacza eter lub niebo albo kosmos w tradycyjnej hinduskiej kosmologii. Termin ten został również przyjęty w zachodnim okultyzmie i spirytyzmie oraz w ezoteryce pod koniec XIX wieku e.ch. W wielu współczesnych językach indoaryjskich i językach drawidyjskich odpowiednie słowo zachowuje ogólne znaczenie „eteru”. Hinduskim bogiem Akaszy jest Dyaus (Władca Świetlistego Nieba, {Bóstwo Światłości Wiekuistej). Eter, niebo, kosmos, to plan duchowych wibracji, plan światła i dźwięku, plan formy i wibracji.
Słowo w sanskrycie pochodzi od rdzenia kāś oznaczającego „być”, "istnieć", a także "smakować", "próbować", "testować", także "zniszczyć", "uszkodzić". Akaśa zatem sugeruje, że mamy do czynienia z czymś, czego nie można ani spróbować ani zniszczyć czy uszkodzić. Aa-kaaś-ah oznacza, że to, co jest eteryczne, duchowe, nie można zabić, zranić ani zniszczyć, nie można także posmakować ani spróbować. Człowiek Akaśny, eteryczny czy duchowy, jest niewidzialny i niezniszczalny, może znikać i być niedostrzegalny, jest świetlisty i jaśniejący, świeci subtelną poświatą, a także pozostaje w ukryciu. W sanskrycie wedyjskim słowo akaśa pojawia się jako rzeczownik rodzaju męskiego o ogólnym znaczeniu „eter” lub "niebo" oraz "duch". W sanskrycie klasycznym rzeczownik przyjmuje rodzaj nijaki i może wyrażać pojęcie „eteru” (Manusmriti, Shatapatha Brahmana). W filozofii wedyjskiej słowo to przyjmuje techniczne znaczenie „eterycznego płynu wyobrażanego jako przenikający kosmos”. W Jodze i Tantrze mamy intensywny trening zwiększania elementu Akaśam w pięciu ciałach jakie okrywają Boską Duszę, Jaźń, Dźiwa czy Dźiwatman, a najbardziej w ciele Prana-maya-mana-kośa czyli Linga-Śarira czyli w ciele eterycznym.
Filozofia indyjska dzieli Akaszę na trzy kategorie. Pierwsza kategoria, reprezentowana przez tradycje Nyaya vaisesika, Purva Mimamsa i Jaia, uważa Akaszę za niezależną, wszechobecną i wieczną substancję niezbędną dla struktury wszechświata, dla całej Brahmandy. Druga kategoria obejmująca Samkhya-Jogę i Wedantę, postrzega Akaszę jako ewolucję czegoś innego. Trzecia kategoria traktuje Akaszę jako koncepcję mentalną – pogląd ten znalazł szczególne odzwierciedlenie w późniejszych systemach buddyjskich.
Ākāśa, आकाश, „eter”: — Jeden z pięciu grubych elementów przypisanych jako strefa (lub sfera) do ludzkiego ciała (bhūtamaṇḍala), zgodnie z Yogatattva-upaniṣad. Element eteru znajduje się między brwiami a czubkiem głowy oraz wchodzi do wibrującej mocy gardła i mowy. Eter jest reprezentowany przez okrąg (vṛtta), dymny lub szary kolor (dhūmra) i sylabę ha (ह). Bóstwem przewodniczącym temu regionowi jest Sadāśiwa.
W późniejszym od wedyzmu i braminizmu hinduizmie akaśa (aakaaśa, akasza) oznacza podstawę i esencję wszystkich rzeczy w świecie materialnym, pierwszy stworzony element, najpierwszy żywioł. Hinduska mantra „pṛthivyāpastejovāyurākāśāta” wskazuje na sekwencję początkowego pojawienia się pięciu podstawowych grubych elementów. Tak więc najpierw pojawił się eter, z którego pojawiło się powietrze, z tego ogiwń, z którego wyszła woda, a z niej ziemia (kolejność stwarzania, a w odwrotnym porządku kolejność wznoszenia Duszy ku niebiosom). Jest to jeden z Panca-mahaa-bhuta, czyli „pięciu grubych elementów”, a jego główną cechą jest Śabda (dźwięk, wibracja). Bezpośrednim tłumaczeniem pojęcia akaśa jest słowo oznaczające „eter” w hinduizmie jak i w tradycjach perskich i chaldejskich, z których słowo eter pochodzi.
Szkoły filozofii hinduskiej Nyaya i Vaisheshika twierdzą, że akasza (eter, duch, niebo) jest piątą substancją fizyczną, która jest podłożem jakości dźwięku. Jest to jedna, wieczna i wszechobecna substancja fizyczna, która jest niedostrzegalna dla zmysłów materialnych. Według szkoły Samkhya, akasza jest jednym z pięciu Mahābhūtas (wielkich elementów fizycznych) posiadających szczególną właściwość dźwięku, wibracji. W Śiva Puranam, identyfikuje się akaśam jako posiadającą „jedyny atrybut dźwięku”. W Linga Puranam (tom I, rozdział 65), akaśa jest tłumaczona jako „eter” lub "duch" i wymieniona jako jedno z 1000 imion Śiva Mahadewa, Wielkiego Boga.
Dźainam. Akaśa to przestrzeń czy kosmos, przestworza w dżinijskiej koncepcji budowy Wszechświata. Akaśa jest jedną z sześciu dravyas (substancji) i mieści pozostałe pięć, mianowicie Istoty Czujące lub Dusze (jīva), nieczułą substancję lub materię (pudgala), zasadę ruchu (dharma), zasadę odpoczynku (adharma) i zasadę czasu (kāla). Należy do kategorii Ajiva (Adźiwah), podzielonej na dwie części: Loakaśa (część zajmowana przez świat materialny) i Aloakaśa (przestrzeń poza nim, która jest absolutnie czysta i pusta, przejrzysta). W Loakaśa Wszechświat stanowi tylko część kosmosu. Akaśa jest tym, co daje przestrzeń i tworzy miejsce dla istnienia wszystkich rozciągłych substancji. Na szczycie lokākāśa znajduje się Siddhaśila (siedziba wyzwolonych Dusz, Dźiwanmuktah, Mistrzowie Duchowej Hierarchii Oświeconych).
Podobnie jak cztery elementy zgrubne, ziemia, woda, powietrze i ogień, akasza (akaśa) jest jednym z aspektów substancjonalnych pięciu żywiołów. Żywioły nie są pustą przestrzenią, ale rodzajem substancji wypełniającej przestrzeń. Nie mylimy akaszy z pustą przestrzenią, z materialną próżnią. Akasza to jest eter, duch, niebo. Słowo „eter” nie jest do końca dokładne, ale jest najbliższym i bodaj najlepszym tłumaczeniem, chociaż perskim. Eter nie jest przestrzenią, to subtelny rodzaj istnienia, jak naczynie dla pozostałych zgrubnych czterech Żywiołów. Przestrzeń czy próżnia to kala lub nieistnienie, bardziej jak to, czego nie ma. Akaśa, Eter, Czysty Duch, to Śiva i Śakti w jedności, równowaga i harmonia męskiego i żeńskiego, stan równowagi energetycznej, Akaśa to jest „to, co jest”, coś jak farba podkładowa na płótnie dla namalowania obrazu substancjami czterech pozostałych elementów. Pięć elementów to to, co uznajemy za podstawowe składniki życia. Nazywamy to w filozofi mistycznej Jogi magią żywiołów, ponieważ zbyt wiele zrobiono z zaledwie pięcioma rzeczami. Z pięcioma rzeczami to, co przedstawia się jako życie i jako wszystko, co możemy zobaczyć, usłyszeć, powąchać, posmakować i dotknąć, wykracza daleko poza permutacje i kombinacje, o których możemy pomyśleć. Jeśli coś wykracza poza permutacje i kombinacje, to nie jest już matematyką, jest magią, białą magią, siddham. Najbardziej podstawowym wymiarem klasycznej jogi jest opanowanie tej magii żywiołów poprzez Bhuta-Dźaja-Jogę. Zasadniczo, gdy ludzie chcą być fizycznie silni, ziemia byłaby ważna, ale dla kogoś, kto jest na ścieżce duchowej, kto chce postrzegać, najważniejszą rzeczą jest akaśa, piąty żywioł, czyste złoto, białe złoto w alchemii (udi, wibhuti). W tworzeniu tej ludzkiej formy siedemdziesiąt dwa procent wykonane jest z wody, dwanaście procent z ziemi, sześć procent z powietrza i cztery procent z ognia jak to jest w dużej mierze określone, a reszta to akaśa. Przez „odpoczynek” nie mamy na myśli sześciu procent, lecz mamy na myśli całą resztę.
Jeśli zwiększymy proporcję elementu akaśa w systemie witalnym ciała eterycznego i w szerszym kontekście tego, kim jesteśmy, wówczas nasza zdolność postrzegania zostanie ogromnie wzmocniona. Jeśli ta proporcja pozostanie w kimś niska lub akaśa będzie minimalna w czyimś systemie energetycznym i konstrukcji, wówczas ich zdolność postrzegania będzie bardzo minimalna (a miejsce będzie nieprzyjazne dla studiów duchowych i medytacji). Nawet jeśli mają wielki intelekt, ten intelekt będzie żerował wyłącznie na rzeczach przyziemnych, bez pojmowania spraw wyższych. Nigdy nie będzie w stanie wznieść się, aby postrzegać coś więcej niż zgrubną materię. W tym kontekście jednym z ważnych aspektów postępu duchowego, vidźńanam lub viśesza dźńanam, jest postrzeganie poza pięcioma zmysłami tego, co nie jest fizyczne w naturze i eksplorowanie mistycznej natury naszego istnienia, i tu potrzebne jest wzmacnianie akaśa. Żywioł Akaśa to bezgraniczny wymiar, nieskończony, anantam, a kiedy skład akaśa jest wzmocniony w proporcjach, wówczas bezgraniczność staje się naturą czyjegoś bytuo lub doświadczeniem miejsca duchoweg. Jeśli nie bezgraniczność czy nieskończoność, to przynajmniej granica, której nie można zobaczyć i poczuć zmysłowo. Daje to indywidualnej osobie wielkie poczucie wolności i natchnienia, bez konieczności przywiązania do niczego oprócz ducha czy nieba. Ten brak niewoli materialnej w sobie jest niezbędną ilością przestrzeni czy ducha, eteru, której potrzeba, jeśli chce się mieć pewną władzę nad tymi pięcioma elementami. Aby utrzymać system funkcjonowania w wydajnym i skutecznym trybie, ale nie utożsamiać się z nim, jest to bardzo ważny krok, który trzeba podjąć, jeśli chce się mieć władzę nad elementami tworzenia świata i życia.
Zobacz także: Kronika Akaszy