Kaszmir

Kaszmir – jeden z 4 regionów Dżammu i Kaszmiru, także rodzaj tkaniny. Od 1948 roku podzielony pomiędzy Indie (Kotlina Kaszmirska) i Pakistan (Azad Dżammu i Kaszmir).

Kotlina kaszmirska

Kotlina Kaszmirska ma około 7200 km² powierzchni i rozciąga się 1700 m nad poziomem morza. Pełniła ona bardzo ważną funkcję w historii starożytnych Indii, przez bardzo długi czas była centrum kultury sanskrytu i nauczania starożytnych wedyjskich Ryszich. Rejon Kaszmiru był także ważnym centrum buddyjskim i medytacyjna szkoła kaszmirska wywarła duży wpływ na rozwój medytacyjnej szkoły buddyzmu chińskiego - chan. Od przełomu XIV i XV wieku, Kaszmir zasłynął z rozwoju ezoteryzmu i gnozy, w szczególności sufizmu, w tym szkoły sufickiej Ryszijja (Rishian). Śiwaizm kaszmirski to duchowość i ezoteryzm śiwaicki związany z jogą i tantrą jaki od wieków rozkwitał w Kaszmirze. Kaszmirska literatura, rzeźba, muzyka, taniec i architektura wyraźnie wpłynęły na obecny kształt azjatyckiego dziedzictwa kulturowego.

Walka o niepodległość

Po drugiej wojnie światowej, przed uzyskaniem przez Indie niepodległości z brytyjskiej okupacji kolonialnej, obszar kraju składał się z wielu drobnych państewek i regionów o wyrazistej odrębności kulturowej. Po 1947 roku doprowadziło to do sporów dotyczących podziału terytorium. Największym z problemów była sprawa przynależności państwowej Kaszmiru, do którego prawo rościł sobie także powstający Pakistan. Maharadża Hari Singh, pod którego zwierzchnością pozostawała ta prowincja, pragnął zachować niepodległość swego państwa, lecz w obliczu wkroczenia pakistańskich bojówek zdecydował się na przystąpienie do Indii. Pakistan nie uznał decyzji maharadży powołując się na niejasne okoliczności podpisania dokumentu (Dokument Akcesji) dołączającego Kaszmir do Indii oraz na słabe zakorzenienie w regionie rządzącej dynastii. Wobec takiego obrotu sprawy w 1947 roku rozpoczęła się kosztowna i wycieńczająca obie strony wojna indyjsko-pakistańska. Z pomocą ONZ udało się rok później zakończyć bratobójcze walki. Druga wojna o Kaszmir rozegrała się w 1965 roku. Walki zakończyły się równie szybko jak się zaczęły, a żadna ze stron nie odniosła zwycięstwa. Trzecia wojna o Kaszmir zaczęła się w 1971 roku. Do jej wybuchu doprowadziło powstanie Bangladeszu, które mocno poparły Indie. Pakistan wysłał armię, aby spacyfikowała buntowników. Wojna zakończyła się wygraną Indii, które zmusiły Pakistan do podpisania traktatu pokojowego, zawierającego takie punkty jak przesunięcie linii demarkacyjnej i uznanie niepodległości Bangladeszu.