Belzebub

Belzebub (hebr. בעל זבוב Ba‘al Zebûb, Ba‘al Zəbûb, Ba‘al Zəvûv, arab. بعل الذباب, gr. Βεελζεβούλ – dosł.: pan much i komarów, popularnie: władca much) – semickie imię demona, wodza demonów. Pojawia się ono w Ewangelii Łukasza, w opisie sytuacji, gdy Żydzi (faryzeusze i uczeni) oskarżają Jezusa, że mocą Belzebuba, władcy złych duchów, wyrzuca złe duchy (Łk 11, 15). Bywał także nazywany karmazynowym królem bądź antychrystem. W niektórych kodeksach Nowego Testamentu pojawiają się ponadto inne greckie wersje zapisu Βεελζεβούλ, takie jak Βεεζεβούλ i Βεελζεβούβ. Z tymi różnicami leksykalnymi nie wiążą się żadne nowe odcienie znaczeniowe. W celu pogodzenia tych rozbieżności leksykalnych, niektórzy egzegeci stosują zapis Βεε(λζεβούλ(β), który jednak nie wydaje się być ani praktyczny, ani konieczny.

Prawdopodobnie imię Belzebub pochodzi od jednego z imion boga Baala: Baal-Zebul (sem. pan podziemia lub pan podziemnych wód). Pierwotnie był kananejskim bóstwem opiekuńczym miasta Akkron (Ekron). Bóstwo to rywalizowało z kultem Boga Jahwe, dlatego też Żydzi starali się zdyskredytować Baal-Zebula (pana podziemi), przekręcając jego imię na Baal-Zevuv (pan much) lub Beel-Zebul (pan odchodów).

Popularne określenie Belzebuba to "władca much". Przedstawiany jako demon (w tej postaci posiada wiele wizerunków) albo mucha. Nazywano go także władcą chaosu. W późniejszej literaturze Belzebub stał się synonimem diabła.Dante utożsamiał go z Szatanem. Natomiast Milton w Raju utraconym powiada o Belzebubie, że był drugim (po Szatanie) władcą, drugim też w występku. Nazywa go też "cherubinem upadłym".

W okultyzmie oraz w demonologii chrześcijańskiej uważany jest za strażnika bram piekielnych. Według rang piekielnych ma być "przybocznym generałem piekła". W Kabale jest on wodzem dziewięciu złych aniołów piekła. W ewangeliach Belzebub jest "władcą złych duchów". ale nie jest tożsamy z Szatanem.Belzebub jest dobrze poświadczony w literaturze ugaryckiej, gdzie występuj e w formach zbl b’l lub zbl b’l ars jako „pan podziemia”, „książę podziemnego świata”. To znaczenie jest wyraźną analogią do chrześcijańskiej lokalizacji Belzebuba spotykanej w apokryfach. W apokryficznej ewangelii Nikodema Chrystus podczas trzydniowego pobytu w piekle daje Belzebubowi władzę nad podziemnym światem w nagrodę za to, że wbrew sprzeciwowi Szatana zezwolił na zabranie Adama i 'uwięzionych świętych" do nieba.