Szatan

Szatan - hebrajskie: שטן, Satan, ha-satan, gr. Σατανᾶς, Satanás; arab. شيطان, Szajtan - przeciwnik, oskarżyciel, oszczerca, pan piekielnego ognia, piekielnik, władca południa, Pan Terroru i Kuszenia, praojciec wszystkich demonów, diabłów, uosobienie wszelkiego zła, ciemności, chaosu, diskordii, mroku. W Starym Testamencie pojęcie Szatana pojawia się w znaczeniu przeciwnik, nieprzyjaciel, przeszkoda na drodze. Szatan występuje też jako oskarżyciel przed Bogiem. Jest przeciwnikiem Boga Jahwe, JHWH Elohim nazywanego także Ogniem Trawiącym oraz Ojcem Niebieskim.

Szatan jest prawdopodobnie największym i najbardziej zaciekłym wrogiem ludzkiego życia. Mieszka w legendarnym Siódmym Podziemiu (Patala, Szeol) w twierdzy zbudowanej z Czarnego Ognia. Jest on demonem z gatunku byłych aniołów, jest upadłym aniołem, według Biblii to "Anioł Przepaści". Jego wyznawcy działają o wiele subtelniej, niż innych Diabłów - często o wiele skuteczniej niż ci, którzy posługują się tępą przemocą, czynieniem krzywdy i niemoralnością. Już w Księdze Hioba "pod pokrywką służenia Bogu dostrzega się [...] wrogie zamiary [szatana], jeżeli nie wobec Boga (JHWH Elohim) samego, to przynajmniej wobec człowieka", natomiast w Księdze Zachariasza, Szatan "zachowuje się wyraźnie jak prawdziwy przeciwnik planów, jakie Bóg ma względem Izraela".

Według Talmudu Szatan został stworzony szóstego dnia (eonu) Stworzenia, w tym samym okresie. Stąd magiczna liczba sześć po zwielokrotnieniu jest używana jako symbol Szatana, szczególnie jako 666 - apokaliptyczna liczba Bestii. Pierwotnie (jako ha-satan) był on potężnym aniołem, wodzem chóru serafinów oraz chóru cnót. Pomimo że serafiny zazwyczaj są przedstawiane z sześcioma parami skrzydłami, Szatan, zgodnie z popularnymi wyobrażeniami, ma dwanaście par skrzydeł. W tradycji żydowskiej rebelię Szatana zapoczątkowała odmowa złożenia hołdu Adamowi. "Ten ostatni był nędzną istotą utworzoną z prochu, podczas gdy Szatan, jako jeszcze Satanael największy z aniołów [...] powstał z blasku Samego Boga. Szatan zazdrościł Adamowi jego pozycji i zapragnął dla siebie Ewy [...]. Pod postacią smoko-węża (asmodeusza) współżył seksualnie z Ewą i został ojcem Kaina [...]. Wygnany za karę z niebios, zabrał ze sobą hufiec podobnie upadłych aniołów stających się demonami i został ich wodzem". Według Talmudu Bawabatra 16a, "Szatan, jecer ha-ra i Anioł Śmierci są jednym", a duch ten "pełni trzy funkcje: uwodzi ludzi, oskarża ich przed Bogiem i nakłada karę śmierci". Zwolennicy kary śmierci tak jak i wszyscy zabójcy są sługami w rękach Szatana.

W Nowym Testamencie nazywany jest "Nim", "oskarżycielem", "władcą tego świata", "władcą mocarstw powietrza", "diabłem", "nieprzyjacielem", "Złym", "Belzebubem", "złym duchem", "duchem nieczystym", "kłamcą", "ojcem kłamstwa", "zabójcą", "Wężem", "wężem starodawnym", "Smokiem", "władcą ognia piekielnego". Może być utożsamiany z wyszydzanym w 14 rozdziale Księgi Izajasza Królem Babilonu. W ludowych wierzeniach muzułmańskich Szatan (arab. شيطان Szajtan) to przede wszystkim zły duch szkodzący ludziom, utożsamiany zwykle z dżinnami.

Inne imiona Szatana to: Mastema, Gadriel, Satanael, Samaël, Samiel, Siegel, Satan, anioł Edomu. W tradycji rabinicznej nosi on przydomek "szpetny".