Wesak

Wesak, vesak, waisakha-purnima – syngaleska nazwa najważniejszego buddyjskiego święta, przyjętego i obchodzonego w wielu krajach Azji w maju a od 2000 roku na arenie międzynarodwej. Święto związane jest z dniem narodzin, oświecenia i śmierci historycznego Śakjamuni Gautama Buddy, według tradycji przypadającym podczas majowej pełni Księżyca. Zgodnie z kalendarzem lunarnym dzień ten zwany jest Vaiśākha purnima, czyli pełnia księżyca miesiąca Vaiśākha. W Indiach jest świętem narodowym, znanym jako Buddha Jayanti, czyli "Narodziny Buddy".

Visakha Puja (albo inaczej Vesak) przypada w dzień pełni Księżyca, szóstego miesiąca księżycowego - pali. Visakha (maj), oprócz roku przestępnego, kiedy to przypada w czerwcu. Nazwa święta pochodzi od nazwy szóstego miesiąca w kalendarzu indyjskim. Święto upamiętnia trzy najważniejsze wydarzenia w życiu Buddhy:

• Narodziny: w roku około 624 przed zachodnim rokiem zerowym, królowa Maha Maya Devi powiła księcia Siddhatthę (Siddhartha). Miało to miejsce w Gaju Lumbini, gdzie odpoczywała pod drzewem sal w drodze do domu swych rodziców w Devadaha.
• Oświecenie: Siddhattha (Siddhartha), Przyszły Budda, przebywał przez sześć lat w gaju nad brzegiem rzeki Nairanjana, gdzie wraz z pięcioma ascetami praktykował ascetyzm mistyczny czyli metody jogi klasycznej. Zdawszy sobie sprawę, że surowe ascetyczne praktyki nie prowadzą do spełnienia, porzucił je i oddalił się do pobliskiej wioski Senani. Przyjmując od ścinacza trawy dar w postaci pęku trawy kuśa na matę, zasiadł pod drzewem figowym, twarzą na zachód. Postanowił nie wstawać dopóki nie osiągnie oświecenia. Osiągnął je o poranku, w dzień pełni Księżyca w miesiącu Visakha (Wesak) .
• Odejście: Osiągnąwszy wioskę Kushinagar (Kusinara), Mallów, nieopodal brzegu rzeki Hiranyavati, Budda zdecydował, że nadszedł Jego czas. Rozkazał Anandzie by przygotował dla Niego łoże pomiędzy dwoma drzewami sal z węzgłowiem skierowanym na północ. Buddha odszedł, po dokładnie 80 latach życia, w dzień swych urodzin. Tego dnia, 543 roku p.e.ch., kiedy zaczęło się odliczanie lat buddyjskiej ery (BE), Budda osiągnął ostateczny cel połączywszy oświecenie z nirwaną, uwalniając się na zawsze od nieustającego w świecie samsarycznym cyklu narodzin i śmierci.

Buddyści używają światła (świec, lampek oliwnych) by uczcić Wesak (Visakha) i przypomnieć, że Buddha pokazał ludziom jak osiągnąć oświecenie.

Inne wersje nazwy: pali Visākha, sanskryt वैशाख trl. Vaiśākha; hindi: बैसाख trl. Baisākh, chiński 佛誕 fó dàn, tajski, วิศาขบูชา Visakha Puja, wietnamski Phật Đản, japoński 花祭 Hanamatsuri.

Dzień Oświecenia Buddy – dzień w którym Budda Śakjamuni osiąga oświecenie. W różnych tradycjach buddyjskich jest on obchodzony innego dnia i w inny sposób lecz upamiętnia to samo zdarzenie, jednakże najczęściej celebruje się Wesak.

8 lutego 2000 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ proklamowało Dzień Wesak świętem międzynarodowym (rezolucja A/RES/54/115).