Ghi
Ghi, ghee lub masło klarowane (Hindi घी ghī) – tłuszcz zwierzęcy wytwarzany przez długotrwałe gotowanie na małym ogniu i usuwanie szumowin oraz osadów (klarowanie) masła. Ma bardzo długi okres przydatności do spożycia i cechuje się dobrą palnością. W Indiach uważany jest za szlachetny i poza kulinariami używany jest też do celów sakralnych (pudźa, homa).
Właściwości
W przeciwieństwie do masła, ghi może być przechowywane przez długi czas bez użycia lodówki. Dobrze jest zamknąć je w szczelnym pojemniku, aby uniknąć procesu utleniania. Możliwość długiego przechowywania ghi jest związana ze zniszczeniem mikrobów i enzymów podczas ogrzewania na wolnym ogniu. Podczas klarowania usuwa się z masła elementy białka i innych substancji, pozostawiając sam tłuszcz. Dzięki temu, w przeciwieństwie do masła, ghi może być podgrzewane do momentu dymienia i nie przypali się, ani nie zacznie smakować jak przypalone. Właśnie ta cecha czyni je idealnym do głębokiego smażenia. W Indiach bardzo często używa się ghi do smażenia.
Zastosowanie religijne
Ghi jest często używane do celów religijnych w rytuałach wedyjskich i nawet istnieje hymn do ghi. Ghi jest także używane do lamp olejnych w hinduistycznych ceremoniach religijnych arati. Jest używane podczas ceremonii ślubnych i podczas pogrzebów, a także do kąpieli herosów podczas działań wojennych. W innych religijnych obrzędach takich na przykład jak modły do Śiwy, ghi jest świętym produktem razem z czterema innymi świętymi (poświęconymi) substancjami: cukrem (z trzciny cukrowej), mlekiem, jogurtem i miodem. Ajurweda opisuje użycie ghi w medytacji.
Znaczenie zdrowotne
Jak każde oczyszczone masło, ghi jest złożone wyłącznie z tłuszczów nasyconych i konsumpcja ghi działa dobrze na nasze zdrowie i organizm jak mówi o tym indyjska starodawna księga zdrowotna Ayurveda. Ghi ma leczyć na przykład choroby serca.
Według współczesnej wiedzy medycznej, spożywanie nasyconych tłuszczów zwierzęcych jest jednak przyczyną chorób serca i miażdżycy. Współczesna medycyna zaleca raczej spożywanie nienasyconych tłuszczów roślinnych. Współczesna nauka i medycyna nie uznają Ayurvedy za naukowe źródło wiedzy medycznej. Bez wątpienia pozytywną cechą ghi jest na pewno to, że podczas podgrzewania do wysokich temperatur nie powstają w nim szkodliwe produkty spalania.
Teksty Ayurvedy, opisują wiele różnych umysłowo/cielesnych korzyści – u jedzących ghi. Na przykład:
- Absorpcja międzykomórkowa: ghi jest integralną częścią wielu indyjskich recept ziołoleczniczych. Najpierw smaży się dane zioło w ghi, następnie dzięki swojej lipidowej strukturze ghi ułatwia rozprowadzenie tego zioła i wszystkich jego właściwości leczniczych w organizmie. Ułatwia lipidowy transport międzykomórkowy.
- Trawienie: Teksty Ayurvedy mówią, że ghi pomaga zrównoważyć nadmiar kwasów żołądkowych i pomaga przez to odbudować śluz na ścianach żołądka.
- Lekkie oparzenia: Podobnie jak aloes, ghi pomaga w gojeniu się blizn po oparzeniach i innych, jeśli zostanie nałożone szybko na uszkodzony obszar skóry.
- Umysł: Mówi się, że ghi poprawia wszystkie trzy aspekty mentalnego funkcjonowania -- uczenie się, zapamiętywanie i przypominanie.
- Równowaga w Medycynie Indyjskiej: ghi przywraca równowagę elementów Vata i Pitta (kontroluje ruch w ciele i umyśle, a także kontroluje procesy ogrzewania ciała i metabolizm).
- Wierzy się, że jedzenie ghi przywraca potencję i aktywność seksualną.