Bhairawa
Bhairawa (Sanskryt: भैरव, "Straszny" lub "Przerażający"), czasem wymieniany również jako Bhairo, Bhairon lub Bhairadja jest groźnym przejawieniem Pana Śiwa związanym z anihilacją, unicestwieniem. Jest on jednym z najważniejszych bóstw Nepalu, świętym zarówno dla hinduistów jak i buddystów.
Opisuje się go jako ozdobionego wieloma zwiniętymi wężami służącymi mu za kolczyki, bransolety, bransolety na nogi i święte nici (jadźńopawita). Nosi tygrysią skórę i rytualny fartuch zrobiony z ludzkich kości. Wahaną czyli pojazdem Bhairawy jest pies.
Bhairava ma osiem manifestacji: Kala Bhairawa, Asitanga Bhairawa, Samhara Bhairawa, Ruru Bhairawa, Krodha Bhairawa, Kapala Bhairawa, Rudra Bhairawa i Unmatta Bhairawa.
Legendy
Pochodzenie Bhairawy można wyśledzić w rozmowie pomiędzy Panem Brahmą i Panem Wisznu jaka odbywa się w Śiwa Puranie, gdzie Pan Wisznu pyta Pana Brahmę kto jest najwyższym stworzycielem Wszechświata. Brahma odpowiada arogancko Wisznu, aby wielbił jego samego, ponieważ to on, Brahma, jest najwyższym stwórcą. Rozgniewało to Śiwę, który w rzeczywistości jest stwórcą wszystkiego. Śiwa inkarnował się więc w formie Bhairawy aby ukarać Brahmę. Bhairawa ściął jedną z pięciu głów Brahmy i odtąd Brahma ma tylko cztery głowy. Gdy jest obrazowany w formie Kala Bhairawa, nosi w dłoni obciętą głowę Brahmy. Obcięcie głowy Brahmy uczyniło go winnym jego śmierci i w rezultacie został zmuszony do noszenia ze sobą jego głowy przez lata, zanim jego grzech został zmazany.
Inną historią pochodzenia Bhairawy jest opowieść o Sati, żonie Śiwy. Sati, córka Dakszy wybrała sobie Śiwę za męża. Jej ojciec nie zatwierdził takiego związku, ponieważ postrzegał Śiwę jako ascetę związanego ze zwierzętami, duchami i skromnym stylem życia. W końcu Daksza urządził Jadźńę (rytualną ofiarę) na którą zaprosił wszystkich bogów za wyjątkiem Śiwy i Sati. Sati przyszła na jadźńę sama, gdzie Daksza publicznie przemawiał, umniejszając i wyśmiewając Śiwę. Sati nie mogła znieść znieważania swego męża i z tego powodu ofiarowała się na ofiarnym stosie.
Gdy Śiwa dowiedział się o tym, zniszczył jadźńę i zabił Dakszę odcinając mu głowę. Śiwa nosił ciało Sati w swych ramionach i biegał bez kontroli dookoła świata przez całe dni. Ponieważ w końcu doprowadziło by to do zniszczenia świata, Wisznu użył swej Sudarśana ćakry (boskiego dysku) aby pociąć ciało Sati na kawałki, które pospadały wszędzie dookoła. Miejsca w których spadły kawałki ciała Sati są znane jako Śakti Pīthas. Powiada się, że w formie przerażającego Bhairawy, Śiwa strzeże każdego z tych Śaktipīth. Każda ze świątyń Śaktipītha jest stowarzyszona ze świątynią poświęconą Bhairawie.
Świątynie
- Świątynia Kal Bhairava blisko Purana Qila, New Delhi. Powiada się, że została ustanowiona przez braci Pandawów w czasie budowania ich stolicy, Indraprasthy. Czasem mówi się, że Purana Qila jest ich zamkiem, a świątynia jest usytuowana na jego tyłach.
- Ashta Bhairawa w świątyni Śri Kamanada Eswar w Aragul w stanie Tamil Nadu w Indiach
- Świątynia Bhairavar w Vairavan Patti, Karaikudi, Tamil Nadu, Indie
- Świątynia Bhairaveswarar w Chozhapuram, Kumbakonam, Tamil Nadu
- Świątynia Kal Bhairav w Ujjain, Madhya Pradeś
- Świątynia Kalabhairaveshvara w Adichunchanagiri w Karnatace
- Świątynia Kalabhairav w Adhiyaman Kottai, dystrykt Dharampuri, Tamil Nadu
W dolinie Kathmandu
Bhairawa jest ważnym bóstwem czczonym przez Newarów, rdzennych mieszkańców doliny Kathmandu w Nepalu. Wszystkie tradycyjne miejsca zamieszkania Newarów mają przynajmniej jedną świątynię Bhairawy, a większość jego świątyń w Nepalu jest utrzymywana przez kapłanów wywodzących się z ludu Newara. Istnieje wiele świątyń Bhairawy w dolinie Kathmandu. Niektóre wśród nich to:
- Świątynia Kala Bhairavy w Hanuman Dhoka ma wyryty w skale obraz Kala Bhairawy wysoki na 3,7 m, pochodzący z XVII wieku n.e. Wierzono, że ludzie umierali jeśli wypowiedzili kłamstwo przed tą rzeźbą. Tak więc ta świątynia przez wiele lat służyła za sąd najwyższy Nepalu.
- Świątynia Akash Bhairava (Sava Bhakku Deva lub Wanga Dya),
- Świątynia Swet Bhairava,
- Świątynia Shanta Bhairava (Majipa Lakhey Dya),
- Świątynia Kirtimukha Bhairava,
- Unmukta Bhairava (wewnątrz świątyni Paśupatinath)
- Świątynia Bagh Bhairava w Kirtipur.
- Świątynia Batuk Bhairava w Lagankhel