Surjawanśa

Z Himalaya-Wiki
(Przekierowano z Ikszawaku)

Słoneczna Dynastia lub inaczej Sūrya-vaṃśa to jedna z najbardziej znaczących dynastii w historii Hinduizmu, wspólnie z "Ćandra-vaṃśa" lub Dynastią Księżycową.

"Surjawanśi" oznacza osobę należącą do tej dynastii. Ten klan należy do najstarszychi największych klanów kszatrijów w Indiach i znano go pod wieloma synonimami takimi jak Aditjawamsha, Mitrawamsha, Arkawamsha, Raviwamsha itd. Był to najzamożniejszy klan w starożytnych Indiach aż do powstania Magadh w 6 wieku p.n.e. Wcześni Surjawansi uważali Słoneczne bóstwo (Surja, Aditja lub Arka) za swą kul-devata (Bóg rodziny) i praktykowali głównie wielbienie słońca.

Założyciel klanu to Wiwaswan lub Waiwaswat Manu, znany także jako Arka-tanaja (अर्क तनय) lub syn Arki (Surji) według opowieści żył od powstania świata. Imię Wiwaswan znaczy dosłownie "mistrz promieni". Jest to Słońce lub Słoneczny Bóg. Pierwszym historycznie ważnym królem tej dynastii był wnuk Wiwaswana - Ikszwaku, stąd dynastię nazywa się również Dynastią Ikszwaku.

Klan słoneczny jest szczególnie związany z Ramą, królem Ajodhji, którego historia znajduje się w Ramajanie. Rama był prawowitym sukcesorem tronu zgodnie z prawem pierworództwa, ale z powodu obietnicy jaką jego ojciec dał swej drugiej żonie, królowej Kaikeji, Rama został wygnany na 14 lat do lasu, a jej własny syn zajął miejsce Ramy. Rama był odsunięty od władzy, jednak syn Kaikeji, Bharata nigdy nie zaakceptował tronu i rządził jako regent do czasu powrotu Ramy z wygnania.

Ostatnim ważnym królem Ajodhji był Brihdbal, który został zabity przez Abhimanju w czasie opisywanej w Mahabharacie bitwie na polu Kurukszetra. Ostatnim rządzącym królem dynastii w Ajodhji był Sumitra w 4 wieku p.n.e., który po wypędzeniu z Ajodhji przez cesarza Mahapadma Nanda z dynastii Nanda, kontynuował królewską linię w Rohtas.

Zgodnie z nakazem Manu, królowie dynastii słonecznej honorowali zasadę pierworództwa. Tylko najstarszy z synów króla mógł kontynuować sukcesję, chyba, że został zdyskwalifikowany przez kapłanów z powodu kalectwa fizycznego lub innych powodów. Młodsi synowie także wydali wielu znanych historycznie Kszatrijów i Waiśjów, którzy nie są włączeni do poniższej listy monarchów. Lista nie zawiera też niektórych prawowitych następców, którzy zostali zdyskwalifikowani przez kapłanów.

Lista Monarchów

Poniższa lista w chronologicznym porządku zawiera nazwiska władców słonecznej dynastii.

  1. Brahma stworzył 10 Pradźapatich z których jednym był Marići.
  2. Kaśjapa to syn Marići i Kali. Kaśjapę uważa się za ojca ludzkości. Jego synowie z Aditi, boginią nieba i córką Pradźapatiego Dakszy są nazywani Aditjami i są to: Aṃśa, Arjaman, Bhaga, Dhūti, Mitra, Pūṣan, Śakra, Savitṛ, Tvaṣṭṛ, Varuṇa, Viṣṇu i Vivasvat lub Vivasvan (Surja).
  3. Vivasvan lub Vaivasvata (Surja) - Bóg Słońce, założyciel klanu. Jego rodzicami byi Kaśjapa, ojciec wszelkiego stworzenia i Aditi. 12 synów Aditi to bóstwa słoneczne, i zarówno Wiwaswan jalk i Aditja oznaczają słońce. Dlatego innym imieniem Wiwaswana jest Surja lub Słońce, stąd też imię "Surjawanśa". Synowie Wiwaswana to Śraddhadewa i Śaniśćar. Rzeka Tapi została nazwana na cześć siostry Wiwaswana o tym samym imieniu.
  4. Manu lub Śraddhadeva Manu albo Waiwaswata Manu - Król całej ludzkości i pierwsza ludzka istota. Manu nazywa się równie Radźan w piśmie Shatapatha Brahmana. Miał on dziewięciu synów: Vena, Dhrishnu, Narishyan, Nabhaga, Ikshvaku, Karusha, Saryati, Prishadhru, Nabhagarishta i jedną córkę Ila, która poślubiła Budhę z Dynastii Księżycowej. Przekazał on panowanie w królestwie najstarszemu synowi kolejnego pokolenia, Ikszwaku, który był właściwie synem brata Manu - Śrāddewa.
  5. Ikszwaku - pierwszy znaczący monarcha tej dynastii, od którego nadano jej kolejną nazwę, Dynastia Ikszwaku.
  6. Vikukshi - Powiada się, że zjadł mięso królika w czasie Śraddhy (rytuałów pogrzebowych) i nazwano go Shasad. (Według niektórych źródeł był on wnukiem Ikszwaku). Jego synem był Kakuthsa lub Purandźaj.
  7. Kakutstha lub Purandźaja - Był dzielnym królem walczącym w Devasur Sangram. Jego oryginalnym imieniem było Pundźaja. Jednak po tym, jak pokonał Asury (demony) siedząc na garbie (kukud) byka, nazwano go Kakuthstha, co oznacza "siedzący na garbie". Po nim dynastię zwano także Kakuthstha.
  8. Anena or Anaranya
  9. Prithu
  10. Vishvagashva
  11. Ardra or Chandra
  12. Yuvanashva I
  13. Shravast - Założył miasto Śrawasti koło Kosali.
  14. Vrihadashva
  15. Kuvalashva - Zabił Rakszasę o imieniu Dhundh. Mówi się, że region Dhundhar i rzeka Dhund są nazwane po Dhund. 18 synów Kuwalaśwy zginęło w bitwie z Dhund. Po tym Kuwalaśwa nazywany był "Dhundhumara".
  16. Dridhashva
  17. Pramod
  18. Haryashva I
  19. Nikumbh
  20. Santashva
  21. Krishasva
  22. Prasenjit I - Jego córka Renuka poślubiła mędrca Dźamadagni. Była matką Paraśuramy
  23. Yuvanashva II - Poślubił Gori, córkę króla Matināra z Dynastii Księżycowej.
  24. Mandhata - Stał się sławnym i nazywany był królem Ćakrawartinem (idealnym, uniwersalnym władcą). Pokonał większość innych królów takmtego czasu. Ożenił się z Bindumati, córką króla Ćandravanśi (Dynastii Księżycowej)
  25. Purukutsa - Wykonał rytuał ofiarowania konia - Aśwamedha Jadźńę. Poślubił Nagkanya "Narmada". Pomóg Nagom w ich wojnie przeciw Gandharwom.
  26. Traddasyu
  27. Sambhoot
  28. Anaranya II
  29. Trashdashva
  30. Haryashva II
  31. Vasuman
  32. Tridhanva
  33. Tryyaruna
  34. Satyavrata lub Trishanku - Jego oryginalnym imieniem było Satjawarta, ale popełnił trzy ("tri") grzechy i stąd jego imię Triśanku. Pierwszy grzech, gdy był księciem, źle się zachował i został tymczasowo wygnany z królestwa. Drugim jego grzechem było zabicie mlekodajnej krowy swego wychowawcy, Waśiszty. Trzecim jego grzechem było zjedzenie niepoświęconego mięsa swej zdobyczy. Triśanku pragnął także ascencji do nieba w swym śmiertelnym ciele. Po tym, gdy Waśiszta odmówił mu spełnienia tego życzenia jako niezgodnego z naturą, rywal Waśiszty, mędrzec Wiśwamitra stworzył dla króla inne niebo zwane "Niebem Triśanku". Jego synami byli Dhundumara i Hariśćandra, urodzeni z księżniczki Satjarakszy pochodzącej z królestwa Kajkaja.
  35. Hariśćandra - był znany ze swej uczciwości, prawdomówności i oddania obowiązkom lub Dharmie.
  36. Rohitashva - Był synem Hariśćandry. Założył miasto Rohtas Garh w regionie Rohas, Bihar i Rohtak.
  37. Harit
  38. Chanchu
  39. Vijay
  40. Ruruk
  41. Vrika
  42. Bahu lub Asit - Został zaatakowany i pokonany przez inny klan Kszatrijów. Po tym zdarzeniu opuścił Ajodhję i udał się w Himalaje by prowadzić, wraz ze swymi królowymi, ascetyczne życie. W tym czasie królowa Jadawi była brzemienna nosząc Sagarę.
  43. Sagara - Odbił Ajodhję z rąk Kszatrijów Haihaja i Taldźanghi. Potem chciał przeprowadzić rytuał ofiarowania konia, Aszwamedha Jadźńa. Jednak ofiarny koń został skradziony przez boga Indrę na południowo-wschodnich brzegach oceanu, który w tym czasie był pustym łożyskiem bez wody. Przynajmniej sześćdziesięciu synów Sagary zginęło usiłując odzyskać konia, powodując także wielkie zniszczenia przez swe lekkomyślne poszukiwania. Puraniczne legendy mówią, że jego synów było 60 tysięcy.
  44. Asmanja - Syn Sagary który przeżył nie został królem z powodu swego złego postępku.
  45. Anshuman - Był wnukiem Sagary i jego sukcesorem. Odbył pokutę usiłując przywrócić świętą rzekę Ganges na ziemię, tak aby mogła zmyć grzechy jego przodków.
  46. Dileepa I - Także próbował przywrócić Ganges na ziemię, jednak również bezowocnie.
  47. Bhagiratha - Prawnuk Sagary po intensywnych pokutach udało mu się sprowadzić Gangę spowrotem z niebios. Gdy spłynęła na ziemię dusze jego przodków zostały odkupione, a ocean znów się napełnił. Ganga nosi także nazwę "Bhagirathi" na cześć jego czynu.
  48. Shrut
  49. Nabhag
  50. Ambarish - Według buddyjskich legend pojechał do pustelni aby żyć w wyrzeczeniu, jednak po społecznym larum musiał wrócić na tron i rządził przez pewien czas.
  51. Sindhu Dweep
  52. Pratayu
  53. Shrutuparna
  54. Sarvakama
  55. Sudaas
  56. Saudas lub Mitrasah - Wykonał Aśwamedha Jadźńa, ale gdy rytuały dobiegały końca, Rakszasa oszukał go i podał ludzkie mięso braminom, włączając w to Ryszi Wasisztę. Został przeklęty przez Braminów. Chciał ich przekląć w odwecie, jednak jego żona powstrzymała go przed tym. Spędził dwanaście lat na wygnaniu w lesie.
  57. Sarvakama II
  58. Ananaranya III
  59. Nighna
  60. Raghu I
  61. Duliduh
  62. Khatwang Dilipa
  63. Raghu II lub Dirghbahu - był sławnym królem, który pobił większą część Indii. Wielka powieść epicka Raghuwamsa opisuje jego zwycięstwa. Po jego panowaniu słoneczna dynastia była znana także jako dynastia Raghu.
  64. Aja
  65. Dasaratha
  66. Rama - jest uważany za siódmą Awatarę Wisznu. Wielu Hindusów dodaje jego imię do swego imienia lub nazwiska. Historia Ramy zanim został królem Ajodhji została opisana w Ramajanie. Po przejęciu tronu wykonał Aśwamedha Jadźńę. jego młodszy brat Bharata pokonał kraj Gandhara i tam się osiedlił wraz ze swymi dwoma synami, Takśą i Puszkalem, którzy założyli miasta Takśaśila i Puszkalawati, znane obecnie jako Taxila i Peszawar. Trzeci brat Ramy, Lakszmana założył Lakszmanpur znany obecnie jako Lucknow, a jego najmłodszy brat, bliźniak Lakszmana - Śatrughna dostał miasto Madhura, które obecnie nazywa się Mathura.
  67. Lava i Kuśa - Byli oni bliźniakami, synami Ramy i Sity. Lawa rządził południową Kosalą a Kuśa północną Kosalą (w tym Ajodhją). Kuśa poślubił "Nagkanya" lub "Kumuddhati", siostrę Kumudy. Po Kuśi następujący królowie słonecznej dynastii rządzili Ajodhją:
  68. Atithi
  69. Nishadh
  70. Nal
  71. Nabha
  72. Pundarika
  73. Kshemandhava
  74. Dewaneek
  75. Ahinagu, Rup i Ruru
  76. Paripatra
  77. --(nieznane imię)
  78. Bala
  79. Ukta
  80. Vajranabh
  81. Shankh
  82. Vishvashaha
  83. Hiranyanabha
  84. Pusya
  85. Dhruvsandhi
  86. Sudarshan
  87. Agnivarna
  88. Shighraga
  89. Maru
  90. Prasut
  91. Susandhi
  92. Amarsha
  93. Vishrutwan
  94. Vishravbahu
  95. Prasenjit I
  96. Takshaka - założył dynastię Nagawanś
  97. Brihadbal - walczył w bitwie na polu Kurukszetra (Zobacz Mahabharata) po stronie Kaurawów i poległ w walce.
  98. Brahatkshtra
  99. Arukshay
  100. Vatsavyuha
  101. Prativyom
  102. Diwakar
  103. Sahdeva
  104. Vrihadashwa
  105. Bhanuratha
  106. Pratitashwa
  107. Supratika
  108. Marudeva
  109. Sunakshtra
  110. Antariksha
  111. Sushena
  112. Anibhajit
  113. Vrihadbhanu
  114. Dharmi
  115. Kritanjaya
  116. Rananjaya
  117. Sanjay
  118. Prasenjit II - żył w czasach Gautama Buddhy i króla Magadha - Bimbisara. Jego siostra, Koushala Devi poślubiła Bimbisara. Dostała jako posag miasto Kaszi (Varanasi). Po tym, gdy Bimbisar został zamordowany przez własnego syna - Adźatszatru, Prasendźit rozpoczął z nim serię wojen. Szanował on też Gautama Buddhę, który także był Kszatriją ze słonecznej dynastii. W buddyjskiej literaturze jest wymieniany jako "Pasenadi".
  119. Kshudrak
  120. Kulak
  121. Surath
  122. Sumitra - Był ostatnim królem Ajodhji ze słonecznej dynastii. W czwartym wieku p.n.e. cesarz Mahapadma Nanda z Dynastii Nanda zmusił Sumitrę do opuszczenia Ajodhji. Udał się do Rohtas ze swymi synami. Jego syn Kurma został władcą Rohtas.