Natha

Natha, w sanskrycie, w dewanagari नाथ, trl.: nātha - adept, pan, wtajemniczony, mistrz i obrońca, schronienie; wyróżniający tytuł inicjowanych adeptów jogicznych wspólnot hathajogi kanhapa oraz natha-sampradaja oraz wcześniejszych linii przekazu jak siddha-sampradaya czy awadhuta-sampradaja. Nathowie znają zarówno ćwiczenia i praktyki Hathajogi, jak i filozofię śiwaickiego tantryzmu wielkich joginów. Dążeniem nathów jest osiąganie doskonałości poświadczonej owocami w postaci siddhi, przeistoczenie ludzkiego ciała w pełne mocy ciało duchowe (praniczne), unifikacja ciała fizycznego i pranicznego (linga śarira).

To dzięki wspólnotom śiwaickich nathów rozwinęła się w pełni popularna współcześnie Hathajoga. Najbardziej znanymi mistrzami nathów są jogini Matsjendra oraz jego uczeń Goraksza. W północnych Indiach najczęściej wymienia się dziewięciu mistrzów nathów, znanych jako Nawanatha, w tym: Matsjendra-Natha, Goraksza-Natha, Carpata-Natha, Mangala-Natha, Ghugo-Natha, Gopi-Natha, Prana-Natha, Surata-Natha oraz Cambana-Natha.

Tytuł Wiśwanatha nosi Wiśweśwara Śiwa z najważniejszej świątyni w Varanasi w Indii.

Śiwa Jogeśwara - mistrz założyciel wszelkiej Jogi nazywany jest Adi Natha, Najwyższym Nathą, Śiwa Nathą.