Triśanku

Triśanku jest postacią w hinduskiej mitologii, często przywoływaną przez popularne w Indiach powiedzenie "Niebiosa Triśanku". Fraza opisuje odnalezienie kompromisu pomiędzy celami człowieka lub jego pragnieniami a jego właściwym stanem lub posiadaniem.

Historia Triśanku jest opowiedziana w części Balakanda Walmiki Ramajany.

Triśanku, syn Prythu był królem Słonecznej Dynastii, dynastii królów z której wywodził się hinduski bóg Rama. Triśanku miał pragnienie zostać wzniesionym do nieba w swym śmiertelnym ciele i poprosił Guru Waśisztę aby wykonał niezbędne rytuały dla osiągnięcia tego celu. Gdy Waśisztha odmówił, Triśanku udał się do jego synów po pomoc. Prośba Triśanku, któremu odmówił już ich ojciec rozgniewała synów Waśiszty i przeklęli Triśanku zsyłając na niego zarazę. Triśanku został zmuszony do opuszczenia kraju i błąkania się po pustkowiach.

W czasie swych wędrówek natknął się na mędrca Wiśwamitrę. Słysząc o trudnej sytuacji króla Guru Wiśwamitra, który rywalizował z Guru Waśiszthą zaakceptował prośbę Triśanku i wykonał rytuały potrzebne do wysłania Triśanku do nieba jako śmiertelnika.

Jadźńe (rytuały) rozpoczęły się i przez moc wielkiego mędrca, Król Triśanku zaczął wznosić się do nieba. Bogowie zostali zaalarmowani przez to niecodzienne i nienaturalne zjawisko i pod przywództwem Indry zdecydowali, że nie wpuszczą Triśanku przez bramy niebios w śmiertelnym ciele. Indra używając swej mocy spowodował, że Triśanku zaczął spadać z powrotem na ziemię.

Rozgniewany Wiśwamitra nie mógł zaakceptować przegranej z rąk Indry. Mędrzec użył swych mocy by powstrzymać upadek i tak Triśanku został zawieszony w przestrzeni w niestabilnej równowadze.

Triśanku modlił się do Wiśwamitry o pomoc i wielki mędrzec ponownie użył swoich mocy stwarzając równoległe Niebo w części południowego nieba. Gdy niebiosa zostały zbudowane, mędrzec przystąpił do tworzenia równoległego Indry aby rządził równoległym niebem, które stworzył. Po tym akcie Bogowie znów wszczęli alarm, pojawili się oni przed mędrcem i starali się go przekonać, aby wycofał się z tego czynu. Wyjaśnili Wiśwamitrze swe działania i dlaczego chcieli zapobiec temu nienaturalnemu zdarzeniu jakim jest wejście śmiertelnika do nieba.

Wiśwamitra został stopniowo przekonany, jednak teraz stanął przed dylematem czy złamać dane Triśanku słowo dotyczące wysłania go do nieba. Wiśwamitra osiągnął kompromis z Bogami by pozwolić królowi zamieszkać nowe niebo, które zostało dla niego stworzone. Nowe niebo ma być nazwane niebem Triśanku i król będzie od teraz w tym niebie mieszkał. Król nie może zastąpić dowództwa Indry rządząc swym własnym niebem i aby mieć pewność że tak się stanie, król ma przebywać w swym niebie do góry nogami.

I taka jest historia Triśanku, który istnieje zawieszony w swym własnym niebie, jako kompromis między ziemią, do której należał, a niebem, którego pragnął!

Powiedzenie "niebo Triśanku" jest szeroko używane w Indiach aby opisać takie sytuacje spotykane w codziennym życiu. Wierzy się, że Triśanku o Waiwaswata Manu to te same postacie.