Patańdźali

Patañjali, ang. Maharishi Patanjali, w dewanagari पतञ्जलि, transliteracja naukowa Patañjāli, żył około II wiek p.e.ch. – indyjski filozof, jogin, gramatyk sanskrytu, autor jednego z najważniejszych traktatów na temat jogi jakim są Jogasutry (Yoga Sūtra, Yogasūtra), a także prawdopodobnie Mahābhāṣyi, wielkiego komentarza do gramatyki Pāṇiniego Aṣṭādhyāyī. Ryszi Patańdźali znany jest także pod imionami: Gonardiya oraz Gonikaputra. Maharyszi Patańdźali uważany jest za jednego z 18-tu mahasiddhów tradycji południowego, tamilskiego śiwaizmu.

Hinduska tradycja widzi w Maharyszim Patańdźali inkarnację czy zstąpienie i zamanifestowanie się bóstwa Śeszy, Śeszanaga czy Adiśesza - wedyjskiego króla nagów niosącego bóstwo Wisznu czyli nagaradźa niebiańskich smoków i smokowęży - i przypisuje dzieło zapoczątkowania pisemnego wykładu systemu jogi opartego na setkach traktatów znanych jako Upaniszady, z których przynajmniej dwadzieścia ważniejszych omawia różne nauki, zasady i praktyki jogi jako praktycznej filozofii życia, ostatniej darszany wschodnich mędrców i miłośników mądrości (filos sofos). Śesza jest kojarzony z gwiazdozbiorem nieba północnego znanym jako Smok, a inkarnacje Śesza jako boskiego smoka i smokowęża, wschodniego uroborosa muszą być wskazane w rzutowaniu ważnych aspektów gwiazdozbioru Smoka na ekliptykę w horoskopie awatara lub awadhuta.

Słowo śesza znaczy dosłownie „pozostałość; to, co zostaje” – według mitów hinduskich czy ściślej wisznuickich, w czasie cyklicznego zniszczenia czy wchłonięcia świata zwanego pralają, tylko on pozostaje nietknięty, będąc jednocześnie zaczątkiem, z którego powstaje później nowy wszechświat, brahmandah.

Zobacz także: Jogasutry Ryszi Patańdźali