Belzebub

Belzebub - z hebr. בעל זבוב Ba‘al Zebûb, Ba‘al Zəbûb, Ba‘al Zəvûv, arab. بعل الذباب, gr. Βεελζεβούλ – dosł.: pan much i komarów, popularnie: władca much – semickie imię demona, wodza demonów, szeddim. Pojawia się ono w Ewangelii Łukasza, w opisie sytuacji, gdy Żydzi (faryzeusze i uczeni) oskarżają Jezusa, że mocą Belzebuba, władcy złych duchów, wyrzuca złe duchy (Łk 11, 15).

Belzebub bywał także nazywany karmazynowym królem bądź antychrystem, jest symbolem aranżowania oskarżeń i oszczerstw przeciwko posłańcom Boga oraz świętym. W niektórych kodeksach Nowego Testamentu pojawiają się ponadto inne greckie wersje zapisu Βεελζεβούλ, takie jak Βεεζεβούλ i Βεελζεβούβ. Z tymi różnicami leksykalnymi nie wiążą się żadne nowe odcienie znaczeniowe. W celu pogodzenia tych rozbieżności leksykalnych, niektórzy egzegeci stosują zapis Βεε(λζεβούλ(β), który jednak nie wydaje się być ani praktyczny, ani konieczny.

Prawdopodobnie imię Belzebub pochodzi od jednego z imion demonicznych nefilim Baala: Baal-Zebul (sem. pan podziemia lub pan podziemnych wód). Pierwotnie był kananejskim bóstwem opiekuńczym miasta Akkron (Ekron). Demon ten rywalizował z kultem prawdziwego Boga Jahweh (JHWH), dlatego też Żydzi starali się zdyskredytować demonicznego przywódcę nefilim Baal-Zebula (pana podziemi), przypominając jego imię na Baal-Zevuv (pan much) lub Beel-Zebul (pan odchodów).

Popularne określenie Belzebuba to "władca much". Przedstawiany jako demon (w tej postaci posiada wiele wizerunków) albo wielka mucha. Nazywano go także władcą chaosu, gdyż jest głównym inspiratorem diabolicznej ideologii chaotyzmu (chaosowania). W późniejszej literaturze Belzebub stał się synonimem diabła, szatana. Dante utożsamiał go z Szatanem. Natomiast Milton w Raju utraconym powiada o Belzebubie, że był drugim (po Szatanie) władcą, drugim też w występku. Nazywa go też "cherubinem upadłym".

W okultyzmie oraz w demonologii chrześcijańskiej uważany jest za strażnika bram piekielnych. Według rang piekielnych ma być "przybocznym generałem piekła". W Kabale jest on wodzem dziewięciu złych aniołów piekła. W ewangeliach Belzebub jest "władcą złych duchów", ale nie jest tożsamy z Szatanem. Belzebub jest dobrze poświadczony w literaturze ugaryckiej, gdzie występuje w formach zbl b’l lub zbl b’l ars jako „pan podziemia”, „książę podziemnego świata”, w duchowości wedyjskiej nazywanego Patalą. To znaczenie jest wyraźną analogią do chrześcijańskiej lokalizacji Belzebuba spotykanej w apokryfach. W apokryficznej ewangelii Nikodema Chrystus podczas trzydniowego pobytu w piekle daje demonowi Belzebubowi władzę nad podziemnym światem w nagrodę za to, że wbrew sprzeciwowi Szatana zezwolił na zabranie Adama i 'uwięzionych świętych" do nieba.

Belzebubowi przypisuje się dewiacje w postaci przebierania się za kobietę oraz demoniczne opętywanie mężczyzn, którzy przebierają się za kobiety, w kobiece ciuszki. Przedstawiany jest także jako czarna postać ze skrzydłami nietoperza, co zalicza go do demonów latających. Belzebub posiada nienaturalnie szerokie nozdrza, mocno uniesione brwi, dwie kacze łapy, lwi ogon, skórę porośniętą długą sierścią na całym ciele, na głowie wyrastają dwa rogi. Przypomina byłego sfinksa czy cherubina w postaci upadłej. Czoło ma przepasane ognistą przepaską co może ukrywać cyklopie oko, pierś ma wydętą, twarz ma nabrzmiałą, opuchniętą, oczy pełne iskier, a wzrok złowrogi. Muchy obsiadały jego posągi, gdyż skrapiano je obficie krwią ofiar składanych z ludzi. Belzebub pojawia się na wezwanie czarnych magów w postaci monstrualnie ogromnego byka lub częściej w postaci wielkiego kozła z bardzo długim ogonem, także jako wielka tłusta mucha czy leoparda - co pokazuje zdolność demona do łatwego przyjmowania postaci zwierzęcych oraz karmiczną przeszłość w świecie zwierząt i zwierzęcych demonów, asurów. Belzebub w złości rzyga ogniem piekielnym, czasem wyje jak wilk.

Czasami Belzebubowi towarzyszy demon Astaroth w postaci ryczącego osła, który zapowiada jego nadejście.