Dźiwa

Dźiwa - w hinduizmie, dżinizmie i filozofii indyjskiej dusza indywidualna, jaźń indywidualna.

Nie należy jej mylić z atmanem (tu chodzi o doktryny hinduizmu), który tłumaczy się jako jaźń czy dusza (natomiast dźiwa jako dusza czy jaźń wcielona w ciało, inkarnowana cząstka atmana), mimo iż są to terminy podobne, jednak nie identyczne i rozumiane inaczej przez rozmaite szkoły filozoficzne. Nie ma żadnego określonego momentu narodzin dźiwy czy dźiwatmana. Nikt też nie może prześledzić historii manifestacji dźiwatmy z Boga. Nie posiada ona początku.

Wedle indyjskich doktryn wspominanych już w Wedzie, nie więcej niż 1/4 (ćwierć) atmana wciela się w danej inkarnacji w ludzkie ciało, w którym rezyduje jako dźiwa czy dźiwatman - wcielona dusza indywidualna, jaźń indywidualna. Najważniejsze jest odnowienie czy aktywowanie świadomego połączenia pomiędzy dźiwą, a atmanem w jego własnej sferze.

W systemach dualistycznych hinduizmu takich jak śiwaizm kaszmirski czy tamilski, a także we względnie monistycznym systemie Ramanudźy dźiwy stanowią jedną z trzech głównych realnych kategorii - obok Brahmana i materii (maji).

Joga

Dźiwa rezyduje w ćitta w sercu człowieka, w ośrodku anahata, a także w ćakrze swadhiszthana oraz adźńa (w trzecim oku). W stanie wyzwolenia, nie posiadając subtelnych ciał, dźiwa łączy się lub rezyduje w satćitananda, którym jest Atman znajdujący się ponad człowiekiem, w swojej własnej duchowej sferze. Potocznie mówi się, że po śmierci ziemskiego ciała człowieka, dźiwa (duch człowieczy) powraca do Atmana, który go dał, czy dokładniej którego jest inkarnowaną cząstką.

Upaniszady i wywodzona z nich joga prezentują jaźń czy duszę jak i jej siedzibę w symbolu twierdzy. Ostatecznym celem życia człowieka jest urzeczywistnienie jaźni, która jest dostępna percepcji medytującego człowieka. Jaźń czy dusza, boska dusza albo wyższa jaźń - atman to forma w jakiej wewnątrz człowieka istnieje Bóg, Brahman, którego wszechświat jest manifestacją. Dla tych, którzy osiągnęli percepcję jaźni, staje się ona przewodnikiem. Dla pozostałych ludzi atman jest ich nierozpoznanym świadkiem, czuwającym również podczas stanu marzeń sennych i snu głębokiego. Dźiwa jest cząstką atmana doświadczaną w sercu człowieka, także w lotosie podbrzusza oraz w ośrodku trzeciego oka wewnątrz głowy.

Bibliografia

• Katha-upanishad 1.2.18 (ang.). Wikisource.
• Bhagavad-gita Taka Jaką Jest 2.20.
• Shri Yogeshwarananda Paramahansa: Science of Divinity. Dr.M.K.Sharma (tłum.), O.P.Raheja (przedm.). New Delhi: Yoga Niketan Trust, s. 185, 352, 187.