Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny

Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny MTŚK - ang. International Society for Krishna Consciousness, w skrócie ISKCON - powszechnie znane jako Hare Kryszna – hinduistyczna tradycja religijna pochodząca z linii gaudija wisznuizmu wywodząca się z Bengalu Zachodniego i nauk Ćaitanja Mahaprabhu. Na Zachodzie nurt został spopularyzowany przez Bhaktivedantę Swami Prabhupadę, pierwszy ośrodek misyjny poza Indiami założony został przez Bhaktivedantę Swami w Nowym Jorku w roku 1966 w ramach rozwoju amerykańskiego ruchu New Age (Nowy Wiek). W Polsce MTŚK zostało oficjalnie zarejestrowane i wpisane pod numerem 30 do „Rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych” Ministerstwa Spraw Wewnętrznych dnia 31 stycznia 1990. W 2011 roku liczyło w Polsce 1755 członków, 203 duchownych i 23 jednostki terytorialne. Większość wyznawców i czcicieli Kryszny (około 99,9%) mieszka we własnych domach, posiada rodziny. Amerykański ruch Hare Kryszna wielokrotnie był celem zbrodniczych działań organizacji antykultowych (dominikańskich). Jedną z przyczyn jest propagowanie hinduizmu, a właściwie wisznuizmu. Hare Kryszna znani są w Europie i Amerykach z organizowania Festiwali Wozów (Ratha Jatra).

Popularna nazwa ruchu (Hare Kryszna) pochodzi od intonowanej przez nich Maha Mantry (wielkiej pieśni), pochodzącej z Kalisantaranopaniszad oraz innych pism wedyjskich i promowanej przez Ćaitanję Mahaprabhu. Członkowie Hare Kryszna (głównie mnisi) znani są z odprawianych na ulicach miast na całym świecie ulicznych śpiewów i tańców z bębnami (mridangami) i czynelami (karatalami), odziani zwykle w kolorowe sari (kobiety) i szafranowe lub białe dhoti i kurty (mężczyźni). Na Zachodzie mahamantra jednoznacznie kojarzona jest z Międzynarodowym Towarzystwem Świadomości Kryszny, jednak w Indiach intonowana jest niezależnie od przynależności do jakiejkolwiek organizacji wisznuickiej. ISCON działa jednakże głównie w USA, gdzie posiada najwięcej wyznawców, posiada jednakże ośrodki w każdym z krajów Europy. Francja jest krajem europejskim najbardziej nieprzyjaznym ISKCON, gdyż wspólnymi siłami katolików i muzułmanów, ośrodki ISCON są nękane, niszczone i zwalczane. W Europie krajem w którym ISKCON posiada najwięcej wyznawców i aż 20 ośrodków jest Wielka Brytania.

ISKCON praktykuje bhaktijogę w ramach kultu awatara Kryszny, czyli służbę oddania Bogu Krysznie, która jest formą hinduizmu (wisznuizmu). Obiektem czci jest bóstwo Kryszna, którego imię jego wyznawcy tłumaczą jako „wszechatrakcyjny”, wraz ze swoją towarzyszką Radhą. Wisznuici, wierzą, że Kryszna jest tożsamy z Wisznu i jest najwyższą formą osobowego Boga, natomiast Radha jest jego żeńską odpowiedniczką i uosobieniem miłości. Nauki bhaktijogi mają swój początek jeszcze w okresie wedyjskim, a zostały spopularyzowane przez Ćaitanję Mahaprabhu w Zachodnim Bengalu w połowie XIV wieku. Członkowie MTŚK formalnie należą do wisznuickiej szkoły (sukcesji uczniów) gaudija. Gaudija wisznuizm jest szczególnie silny w historycznie związanych rejonach: w Bengalu Zachodnim i Orisie. Na Zachodzie został spopularyzowany przez Bhaktivedantę Swami Prabhupadę, który przetłumaczył i wydał w języku angielskim Bhagawadgitę i inne teksty, które zostały później przetłumaczone na ponad sześćdziesiąt języków. Kryszna jest jednakże jedną z 10 głównych i ponad 20 pomniejszych form kultowych bóstwa Wisznu, jakie pojawiły się w wisznuizmie.