Pudźa

Pudźa, pudża - w dewanagari पूजा trl. pūjā, ang. Puja - wielbienie, ofiara, szacunek - to wedyjski, a także dharmiczny, hinduistyczny, dżinijski i buddyjski obrzęd mistyczno-religijny, podczas którego składa się bóstwu ofiarę, także poprzez wielbienie, oddawanie czci czy inwokowanie. W zależności od czczonego bóstwa przedmiotem ofiary mogą być owoce, kwiaty, ghi, woda. Zwykle podczas pudźy palone są kadzidła, dzwonią dzwonki, śpiewa się bhadźany i mantry. Kultywuje się, szczególnie w siwaizmie i śaktyzmie długie, wielogodzinne rytuały ezoteryczne, które dostępne są jedynie dla osób duchowo zaawansowanych i odpowiednio uformowanych duchowo, moralnych.

Pudźa jest najpowszechniejszym hinduskim rytuałem mistyczno-magicznym. Jest to ceremonia (magia ceremonialna) polegająca na złożeniu ofiary czci i oddania bóstwu obecnemu w wizerunku. Odprawiana jest każdego dnia niekiedy kilkakrotnie, w domach, świątyniach lub też podczas trwania ważnych świąt. Inaczej wyglądają ceremonie w domu a inaczej w świątyniach. Najpopularniejszą Pudźą w dharmicznych tradycjach jogi i tantry jest Śiwa Pudźa znana także jako Linga Pudźa. Śiwa Pudźa rozpoczyna się już na wczesnym etapie praktyki jogicznej, kiedy popularne mantramy jak "Om Namah Śiwāja" zaczyna się rytualizować poprzez regularną praktykę, okadzanie posągu Śiwa Jogeśwara, zapalanie świateł (lampki oliwne, świece woskowe), dodawanie mudr czy inne czynności rytualne typu Krija.

Durgapudźa - w sanskr. दुर्गापूजा trl. durgāpūjā, po beng. দুর্গা পূজা, także Durgotsab দুর্গোৎসব, ang. Durga Puja , "święto Durgi", "nabożeństwo Durgi" – największe święto hinduskie we wschodnich Indiach, obchodzone również w Nepalu i Bangladeszu. Dokładna data święta jest wyznaczana na podstawie tradycyjnego bengalskiego kalendarza lunarnego zgodnie z pelniami i nowiami Księżyca w danym roku. Połowa miesiąca, podczas której wypada święto, nazywana jest Debi Pokkho (beng. দেবী পক্ষ trl. Devi pakṣa) "Dwa tygodnie Bogini". Z największym rozmachem święto jest obchodzone w Kalkucie, gdzie buduje się specjalne pawilony-świątynie zwane pandal, w których znajdują się wizerunki bogini Durga - pogromczyni demonów (asurów) i ciemnych sił światowego zła.

Kumaripudźa - w sanskr. trl. kumārīpūjā, "uczczenie młodej kobiety", ang. kumaripuja – rytuał hinduistyczny, pudźa, zawierająca oddanie czci Bogini Kumari (Dziewica, Niepokalana) pod postacią wybranej do tego celu dziewczynki, przez wyznawców płci męskiej jak i żeńskiej. Gdy dziewczynka zajmie miejsce na specjalnym "tronie", Bogini Kumari jest zapraszana i sprowadzana w nią, analogicznie do rytu sprowadzania bóstwa w nowo instalowany posąg w świątyniach. Następnie ma miejsce rytuał pudźa (uczczenia) i Bogini Kumari odbiera hołd poprzez pośrednictwo dziewczynki (Kumari). Dziewczynka ta jest w sposób uroczysty karmiona i obdarowywana prezentami (co ma swój niewątpliwy urok).

Domową pudźę celebrują codziennie sami domownicy, wykorzystując prywatne ołtarze z wizerunkami bóstw z jakimi są osobiście związani, a w Indii i Himalajach jest ponad 10 tysięcy magicznych form kultowych. Ceremonię najczęściej prowadzi jeden z lokatorów, zwykle najstarsza osoba, senior rodu czy głowa domu, ale często pomagają mu inne osoby. Na początku zaprasza się bóstwo do uczestnictwa w pudźy czyli do łaskawego zstąpienia z niebios i przybycia do tego domu czy świątyni. Po symbolicznym powitaniu polegającym m.in. na wskazaniu miejsca, gdzie wyjątkowy gość może "usiąść", obmywa mu się stopy i ofiaruję wodę z miodem dla zaspokojenia pierwszego pragnienia. W dalszej części pudźy karmi się bóstwo, oczywiście symbolicznie, obdarowuje jedzeniem - owocami, miodem, ryżem, słodyczami, mlekiem oraz ghi, a na końcu ów ofiarowany pokarm spożywa się jako prasadam (błogosławieństwo, komunię). W tym czasie wizerunek jest okadzany, przystrajany w kwiaty lub przyodziewany w specjalne ubrania.

Pudźa w świątyni różni się znacznie od tej domowej, ma bardziej wyrafinowany charakter. Odprawia ją zazwyczaj kilka razy w ciągu dnia kapłan świątynny, zwany pudźari. Funkcję te najczęściej sprawują osoby wywodzące się z warny braminów. Wymaga się od nich m.in. znajomości sanskryckich hymnów religijnych i ścisłego wegetarianizmu". Podczas trwania mistyczno-magicznej ceremonii pudźari recytuję fragmenty tekstów religijnych, bóstwo nie jest już traktowane jako gość lecz bardziej jak mieszkaniec świątyni. Sługami są kapłani, a Pudźe odprawiane na ważne uroczystości mają inny charakter i są bardziej rozbudowane od tych codziennych. Każdy rodzaj typowej czy najczęściej spotykanej pudźy zamyka obrzęd arati - wywodzi się on z wedyjskiego rytuału ognia. Ceremoniał Arati polega na wykonywaniu okrężnych ruchów trzymanymi w rękach zapalonymi tzw. lampami arati wokół wizerunków bogów czy bogiń. Knoty świec nasączone są ghi lub kamforą. Światło płomieni ofiarowuję się bóstwu, a w zamian za to w lampach gromadzi się jego dobroczynna moc. Następnie celebrans gestami skierowanymi ku uczestnikom ceremonii przelewa na nich boskie błogosławieństwo, skumulowane wcześniej w lampie. W czasie obrzędu na cześć bóstwa rozbrzmiewają specjalne pieśni arati.