Kubera

Figurka Kubery z muzeum sztuki w San Antonio

Kubera (Sanskryt: कुबेर) (znany także jako Kuvera lub Kuber) jest królem Jakszów oraz panem bogactw i dóbr w hinduskiej mitologii. Jest znany także jako Dhanapati, władca skarbów. Jest także jednym ze strażników kierunków, reprezentującym Uttara-diśa czyli kierunek północny w sanskrycie. Kubera jest niebiańskim wojownikiem pośród aniołów, a jego charakterystyczną bronią jest Gadā - maczuga, która służy do ochrony skarbów i bogactw przed złodziejami. Innym atrybutem Kubera Deva jest cytryna oraz dzban z wodą, a także woda z sokiem cytrynowym jako napój orzeźwiający. Kubera jest często przedstawiany z miseczką pełną złotych i srebrnych monet, którą trzyma w prawej dłoni opartej na prawym kolanie.

Kubera jest synem mędrca Wiśrawy (stąd często nazywany jest również Wiśrawanem, Synem Chwały, Sławy) i pod tym względem jest również starszym bratem Władcy Lanki, demona Rawany. Brzegi rzeki Narmady są opisywane jako miejsce narodzin króla Jakszów Kubery (Wiśrawana), gdzie żył jego ojciec, mędrzec Wiśrawas (Chwała). Jest to także terytorium Gandharwów.

Kubera przez tysiąc lat praktykował wyrzeczenie, przez co Brahma, Stwórca obdarzył go nieśmiertelnością i uczynił bogiem bogactwa, strażnikiem wszystkich skarbów na ziemi, nidhi (darów), którymi obdarza każdego, komu to przeznaczone.

Gdy Brahma wyznaczył go na Boga Skarbów, oddał mu Lankę (Cejlon) za swą stolicę i obdarzył go, zgodnie z Ramajaną, pojazdem (wimaną) zwany puszpaka, który był ogromnych rozmiarów i "poruszał się z niesamowitą prędkością, sterowany wolą właściciela". Gdy Rawana wygnał go z Lanki, Kuwera przeniósł się do miasta Alaka w Himalajach i tam ustanowił Królestwo Jakszów.

Jego domostwo jest także uważane za siedzibę Adīlakszmi, bogini bogactwa, która zadowolona z jego oddania obdarzyła go niewiarygodnym bogactwem czyniąc go nidīśą czyli strażnikiem skarbów.

Kubera dał pożyczył także pieniądze Wenkanteśwarze lub Wisznu na jego ślub z Padmawati. Na pamiątkę tego wielbiciele udają się do Tirupati gdzie ofiarowują pieniądze w Świątyni Wenkateśwara, aby mógł on spłacić Kuberę. Zgodnie z Wisznu Puraną ten proces będzie trwał do końca Kali jugi

Kubera jest bóstwem niebiańskim zaadoptowanym także przez buddyzm i dżainizm. Wyznawcy dżainy nazywają Kubera imieniem Sarvanubhuti, zaś buddyści zwykle patrynomikum Vaiśravana lub imieniem Pañcika. Kubera jest często przedstawiany jako silny i sprawny karzeł rozmiarów awatary Wisznu o imieniu Wamana, jednak posiada duży brzuch jak japoński śmiejący się Buddha oraz trzy nogi niczym wedyjski Agni Deva.

W Vishnudharmottara Purana bóstwo Kubera jest opisywane jako pełne ucieleśnienie Artha - bogactwa, dobrobytu i chwały. Lewe oko Kubera wedle tej Purany świeci kolorem żółtym, a twarz często rysowana jest jako skierowana lekko w lewo.

Kubera jest niebiańskim archontem (aniołem władcą) posiadającym władztwo nad złymi duchami, duchami ciemności z gatunku Nairrata, złodziejami i kryminalistami, którym z pomocą cudownej maczugi wymierza sprawiedliwość, w tym zabiera nieuczciwie zdobyte lub źle użytkowane bogactwa. Pomocy Kubera Dewa wzywamy zatem, gdy potrzeba wymierzyć sprawiedliwość złodziejom, kryminalistom, osobom będącym we władztwie złych duchów ciemności i mroku (satanistom). W rytuałach ofiaruje się Kuberze odrobinę mięsa, nasiona sezamu oraz kwiaty.

Kubera jest niebiańskim przyjacielem Śiwa Boga, zamieszkuje okolice Góry Kailaś, a jego siedziba zwana jest Górą Gandhamandana lub Alaka, jeśli o samą Kailaś chodzi. Śiwa Bóg uczynił Kuberę wodzem niebiańskich zastępów Jakszasów, aniołów skarbów, klejnotów i bogactw naturalnych.

Obowiązkiem ludzi bogatych, majętnych, jest oddawanie czci bóstwu Kubera jako swemu patronowi. Kubera razem ze swoją małżonką Lakszmi (Riddhi) jest intensywnie czczony i wzywany z dziękczynieniem w czasie Święta Diwali znanego także jako Deepavali czyli Święto Świateł. Kubera jako naturalny antagonista demona Rawana ma swój udział w przepędzeniu go z Lanki przez boską armię Króla Rama. Kubera jest czczony intensywnie w czasie radosnych świąt pokonania ciemności i zła oraz unicestwienia demonicznej władzy Rawana.

Małżonką Kubera jest anielica (bogini) Riddhi (Kauberi, Bhadra, Jakszi, Ćarwi, Lakszmi) - ucieleśnienie boskiej, niebiańskiej pomyślności.

Mantra: Oṃ Śaṃ Kuberāya Namaḥ