Sannjasin

Sannjasin, samnjasin, r.ż. sannjasini - w skr. संन्यासिन् saṃnyāsin - wyznawca hinduizmu w czwartym, ostatnim stadium życia lub adept inicjowany życia konsekrowanego wiodący życie pustelnicze; eremita, pustelnik. Po przebyciu etapu ucznia zachowującego celibat, ojca rodziny oraz pustelnika, po doczekaniu się pierwszego wnuka, zgodnie z prawem Manu zostawał sannjasinem. Powinien on podjąć pielgrzymkę do świętych miejsc Indii, by na koniec umrzeć w Benaresie (Waranasi), aby zapewnić sobie niebiańskie odrodzenie lub wyzwolenie (mokszę).

Njasa oznacza drogę oraz rytuał uświęcania i przywoływania błogosławieństw, "San" czy "Sam" jest przedrostkiem oznaczającym połączenie, złączenie, pojednanie. Znaczenie słowa sannjasa symbolizuje życie osoby, która połączyła swoje życie z duchową ścieżką i Bogiem, Brahmanem, porzuciwszy materialistyczne życie w tym świecie na rzecz życia pustelniczego, eremickiego. Sannjasi prowadzi życie pustelnika, eremity lub wędrownego ascety, tapasina.

Czwarty i ostatni etap życia pobożnego bramina, który po wypełnieniu swych obowiązków względem rodziny wycofuje się z życia doczesnego. Sannjasin wyrzeka się świata zjawiskowego i wszelkiego w nim działania, by nie gromadzić karmy czy karmana na przyszłe inkarnacje. Podejmuje życie pustelnika, eremity lub wędrownego ascety, oddając się wyłącznie urzeczywistnieniu Atmana Brahmana. Medytuje (swadhjaja), studiuje aranjaki i upaniszady, praktykuje jogę. Jego szafranowe szaty są widocznym znakiem wyrzeczenia, sannjasy. Dzisiaj już coraz mniej wyrzeczeńców chodzi po drogach Indii, raczej zamykają się w pustelniach i aśramach.

Na Zachodzie starość pojmowana jest jako zasłużony odpoczynek po znojnym życiu i czas, w którym realizuje się na chybił trafił nie spełnione wcześniej marzenia i „dogania” to, co wcześniej uciekło. Dla niewielu starość jest dalszym etapem rozwoju duchowego lub właśnie szansą na rozpoczęcie życia poświęconego medytacji. Niewielu pragnie (i potrafi) godnie przygotować się do wielkiego rytuału przejścia (rite de passage), a właśnie sannjasa jest idealnym przygotowaniem duchowym człowieka na ceremonię przejścia nazywaną śmiercią fizycznego ciała. W Indiach sannjasini nadal porzucają doczesność, by oddać się ćwiczeniom ducha. Praktyka to starożytna, lecz wciąż żywa i owocna.

Bibliografia

Słownik Wyrazów Obcych Wydawnictwa Europa, pod redakcją naukową prof. Ireny Kamińskiej-Szmaj, autorzy: Mirosław Jarosz i zespół. Rok wydania 2001.