Tandawa

Tāṇḍava lub Tāṇḍava nṛtya jest boską sztuką taneczną wykonywaną przez Boga Śiwę. Według hinduskiej mitologii Tandawa Śiwy jest energicznym tańcem, który jest źródłem cyklu stwarzania, podtrzymywania i rozpadu. W czasie gdy Rudra Tandawa ukazuje jego gwałtowną naturę, najpierw jako stwórcy a potem niszczyciela wszechświata, nawet samej śmierci, Ananda Tandawa ukazuje go jako tego, który raduje się tworzeniem - wszechświatem. W indyjskiej tradycji Pan Śiwa jako Nataradźa (dosłownie "Król tańca") jest najwyższym panem tańca.

Tandawa wzięła swą nazwę od Tandu, podwładnego Śiwy, który na polecenie Śiwy poinstruował Bharatę (autora Natja Śastry) jak używa się Angahara i Karana, metody Tandawy. Niektórzy uczeni uważają także, że sam Tandu musiał być autorem wcześniejszego tekstu dotyczącego sztuk dramatycznych, który zostało później włączony do Natja Śastry. W rzeczy samej klasyczne sztuki tańca, muzyki i pieśni prawdopodobnie wywodzą się z mudr i rytuałów tradycji śiwaickiej.

32 Anghary i 108 Karan są omawiane przez Bharatę w Tańdawa Lakszanam, 4 rozdziale Natja Śastry. Karana jest kombinacją ruchów dłoni i stóp do tworzenia form tanecznych. Anghara jest złożona z siedmiu lub więcej Karan. 108 Karan tworzących Tańdawę może być również użyte w kursach tańca, walki, pojedynków a nawet innych ruchów jak specjalny spacer.

Taniec jest opisową alegorią pięciu głównych manifestacji wiecznej energii:

• Śriszti - kreowanie, rozwój
• Sthiti - zachowywanie, wsparcie
• Samhara - zniszczenie, ewolucja
• Tirobhawa - iluzja
• Anugraha - uwolnienie, wyzwolenie, łaska

Dlatego Tańdawa symbolizuje kosmiczne cykle stworzenia i niszczenia jak również codzienny rytm narodzin i śmierci.

Tańdawa wykonywana w świętych tańcach południowych Indii ma żywe, żwawe ruchy. Wykonywana z radością jest nazywana Ananda Tańdawą. W hinduskich tekstach wymienia się przynajmniej siedem typów Tańdawy: Ananda Tańdawa, Tripura Tańdawa, Sandhja Tańdawa, Samhara Tańdawa, Kali (Kalika) Tańdawa, Uma Tańdawa i Gauri Tańdawa. Jednak niektórzy wierzą, że istnieje 16 typów Tandava.

Nie wiem ile jest wszystkich rodzajów tańców Śiwy. Bez wątpienia główna idea ukryta w tych tańcach jest mniej więcej ta sama - manifestacja pierwotnej rytmicznej energii. Jakiekolwiek jest pochodzenie tańca Śiwy z czasem stał się on najczystszym obrazem aktywności Boga, który każda religia czy sztuka może podziwiać - Ananda Kumaraswami

Taniec wykonywany przez Boginię Parwati w odpowiedzi na Tańdawę Śiwy nazywa się Lasja, a ruchy w nim wykonywane są delikatne i wdzięczne, a czasem erotyczne. Niektórzy uczeni uważają Lasję za kobiecą wersję Tańdawy. Lasja ma dwa rodzaje: Dźarita Lasja i Jauwaka Lasja.

Hinduskie teksty święte zawierają wiele opowieści w których Śiwa lub inni bogowie wykonali Tańdawę. Gdy Sati (pierwsza żona Pana Śiwa, która odrodziła się jako Parwati) wskoczyła do Agni Kuńda (ognia ofiarnego) w czasie jadźny Dakszy i oddała w nim swe życie, Śiwa wykonał Rudra Tańdawę by wyrazić swój ból i gniew. Śiwapradośa stotra mówi, że gdy Śiwa wykonuje Sandhja Tańdawę, inn bogowie jak Brahma, Wisznu, Saraswati, Lakszmi i Indra grają na instrumentach muzycznych i śpiewają Śiwie pieśni pochwalne. Ganeśa, syn Śiwy jest zobrazowany jako Aśtabhudźa tandawsa nrytja murtis (Ośmioramienna forma Ganeśi tańczącego Tańdawę) w świątynnych rzeźbach. Bhagawata Purana mówi o Krysznie tańczącego Tańdawę na głowie węża Kaliji. W tradycji Dźainów mówi się, że Indra wykonał Tańdawę aby uhonorować narodziny Ryszabhy (Pierwszego tirthankara Dźajnów).