Nijoga
Nijoga (Sanskryt: नियोग) to starożytny zwyczaj w hinduskiej tradycji w którym kobieta (której mąż jest albo niezdolny do poczęcia dziecka, albo zmarł bezdzietnie) prosi i wyznacza osobę, które pomoże jej w poczęciu dziecka. Zgodnie z tą hinduską tradycją mężczyzna, który zostanie do tego wyznaczony musi być osobą godną czci. Istniało wiele zastrzeżeń związanych z tym procesem, a mianowicie:
- Kobieta zgadza się na to tylko po to, aby w sposób prawy zajść ciążę, nie dla przyjemności.
- Dziecko urodzone w ten sposób zostaje uznane za dziecką męża i żony, nie zaś wyznaczonego mężczyzny.
- Wyznaczony mężczyzna nie może szukać rodzicielskiego związku lub przywiązywać się do dziecka w przyszłości.
- Aby uniknąć nadużyć, mężczyzna mógł w swym życiu zostać wyznaczony do tego procesu tylko trzy razy.
- Ten akt będzie postrzegany jako dharmiczny i podczas jego wykonywania, mężczyzna i kobieta będą mieć tylko Dharmę w swych umysłach, nie zaś namiętność lub lubieżność. Mężczyzna uczyni to jako pomoc kobiecie w imię Boga, podczas gdy kobieta zaakceptuje to tylko po to, aby urodzić dziecko sobie i swemu mężowi.
W nijodze ciała były smarowane ghi (tak żeby pożądanie nie mogło zakorzenić się w umysłach uczestników ale by mógło nastąpić poczęcie dziecka).
Epos Mahabharata opisuje jeden przykład nijogi. Królowa Satjawati zmusza swego syna oraz mędrca Wjasę do wykonania nijogi z wdowami swego syna Wićitrawirja. Wdowy Ambika i Ambalika oraz jedna z ich służących rodzą odpowiednio Dhritarasztra, Pandu i Vidura. W Manusmṛti, nijoga jest opisana w IX.59-63, ale praktyka ta jest także zakazana w IX.64-68. Tekst ten (IX.167) opisuje dziecko urodzone przez nijogę jako kszetraja dziecko męża-żony.
Nijoga jest głównym motywem filmu Anahat wyreżyserowanego przez Amola Palekara. Został on wystawiony na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Indiach w 2003 roku. Kolejnym filmem w którym nijoga jest głównym motywem jest Eklavya: Królewska Straż. Główny bohater grany przez Amitabha Bachchana jest rozdarty pomiędzy swym obowiązkiem, a emocjami do swych dzieci poczętych przez praktykę nijogi. Motyw jest także ukazany w filmie Oonch Neech Beech z 1989 roku, gdzie postać grana przez Kulbhushana Kharbanda, sanjasin dostaje polecenie od swego nauczyciela by wykonać nijogę.